การใช้แสงที่มีสีในการออกแบบแสงสว่างในเขตเมืองเก่า: กรณีศึกษาเมืองเก่าน่าน จังหวัดน่าน

Abstract

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาระดับความพึงพอใจของการออกแบบระบบแสงสว่างภายนอกอาคารในเขตเมืองเก่า โดยเน้นที่ปัจจัยเรื่องการใช้สีของแสงสว่างและระดับความเร็วในการปรับเปลี่ยนสีของแสงสว่างประกอบบทเพลงและกิจกรรมการท่องเที่ยว โดยมีเป้าหมายหลักเพื่อเสนอแนะแนวทางการออกแบบระบบแสงสว่างที่เหมาะสมกับอาคารในเขตเมืองเก่า การวิจัยทำการจำลองรูปแบบการให้แสงสว่างด้วยแบบจำลองคอมพิวเตอร์ 3 มิติ และสอบถามความคิดเห็นจากผู้ร่วมวิจัยจำนวน 186 คน ผลการศึกษาพบว่าการใช้แสงสีขาว (6000 °K) หรือแสงสีขาวอมเหลือง (2000 °K) ได้รับค่าเฉลี่ยของระดับความพึงพอใจในระดับพอใจมาก มากกว่าการใช้แสงที่มีสีอื่นๆ (สีม่วง มีน้ำเงิน สีแดง และสีเขียว) หากแต่ในช่วงเทศกาลที่มีการจัดงานชั่วคราว แสงที่มีสีจะสามารถช่วยให้เกิดความน่าสนใจเพิ่มมากขึ้น นอกจากนี้ยังพบว่าการปรับเปลี่ยนสีของแสงสว่างประกอบบทเพลงและกิจกรรมการท่องเที่ยวพบว่า หากออกแบบบนอาคารประเภทวัดวาอารามหรืออาคารเก่าที่มีชีวิต ควรเลือกใช้ความเร็วในการเปลี่ยนสีของแสงที่ช้า (10 วินาทีต่อสีของแสงสว่าง) ทั้งในดนตรีประกอบแบบเร็ว และช้า ในขณะที่การออกแบบบนอาคารประเภทที่มีภูมิทัศน์แบบพิพิธภัณฑ์นั้นสามารถใช้ได้ทั้งความเร็วในการปรับเปลี่ยนที่ช้า (10 วินาทีต่อสีของแสงสว่าง) และเร็ว (3.5 วินาทีต่อสีของแสงสว่าง) ในการเลือกใช้รูปแบบระบบแสงสว่างควรผสมผสานรูปแบบการให้แสงสว่างแบบสาดทั้งอาคาร (flood Light) กับแสงสว่างแบบส่องเน้นองค์ประกอบ (accent light) และควรควบคุมการปรับเปลี่ยนสีของแสงสว่างให้ตรงจังหวะของเสียงดนตรี ท้ายที่สุดงานวิจัยนี้เสนอให้มีการศึกษาเพิ่มเติมในด้านการศึกษาจากสถานที่จริง และเพิ่มปัจจัยด้านความรู้สึกพึงพอใจ หรืออารมณ์ความรู้สึกอื่นๆ เพื่อให้เกิดความเข้าใจและเพื่อให้การออกแบบระบบแสงสว่างภายนอกอาคารในเขตเมืองเก่าได้เหมาะสมมากยิ่งขึ้น