นวัตกรรมการสอนศิลปะเพื่อส่งเสริมจิตสำนึกเรื่องสันติภาพสำหรับเยาวชนไทย

Abstract

การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) พัฒนานวัตกรรมการสอนศิลปะเพื่อส่งเสริมจิตสำนึกเรื่องสันติภาพสำหรับเยาวชนไทย 2) ศึกษาผลการเกิดจิตสำนึกเรื่องสันติภาพของเยาวชนไทยก่อนและหลังการใช้นวัตกรรมการสอนศิลปะ กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัย คือ เยาวชนที่มีอายุ 16-17 ปี จำนวน 30 คน จากสถานสงเคราะห์เด็กชายบ้านปากเกร็ดจำนวน 15 คน และสถานแรกรับเด็กหญิงบ้านธัญญพรจำนวน 15 คน โดยใช้วิธีการเลือกแบบเฉพาะเจาะจง ระยะเวลาในการทดลอง 13 คาบเรียน (คาบเรียนละ 50 นาที) เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ 1) นวัตกรรมการสอนศิลปะเพื่อส่งเสริมจิตสำนึกเรื่องสันติภาพสำหรับเยาวชนไทย 2) แบบสังเกตพฤติกรรมรายบุคคล 3) แบบวัดจิตสำนึกเรื่องสันติภาพ (ก่อนเรียน – หลังเรียน) และ 4) แบบสัมภาษณ์ผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง ได้แก่ ผู้ดูแลเยาวชน และ เยาวชนผู้เรียน ซึ่งวิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติพื้นฐาน ได้แก่ ค่าเฉลี่ยเลขคณิต ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน สถิติ t-test และการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงเนื้อหา ผลการวิจัยพบว่า 1) นวัตกรรมการสอนศิลปะเพื่อส่งเสริมจิตสำนึกเรื่องสันติภาพสำหรับเยาวชนไทย คือ แนวทางการจัดการเรียนการสอนศิลปะเพื่อส่งเสริมจิตสำนึกเรื่องสันติภาพ ที่มีองค์ประกอบจำนวน 7 ข้อ ได้แก่ 1.การศึกษาค้นคว้าและลงมือปฏิบัติงานด้วยตนเอง 2.การทำงานร่วมกันเป็นกลุ่ม 3.การคิดวิเคราะห์เชื่อมโยง 4.การใช้เหตุผลเพื่อแก้ปัญหา 5.การแสดงความคิดเห็น 6.การรับฟังความคิดเห็น 7.การตระหนักในความเท่าเทียมและเคารพในสิทธิของกันและกัน ผู้วิจัยได้นวัตกรรมไปพัฒนาเป็นแผนการสอนศิลปะจำนวน 10 แผน ซึ่งประกอบไปด้วยหัวข้อการเรียนรู้เรื่องสันติภาพ ดังนี้ 1.ความหมายและสัญลักษณ์สันติภาพ 2.ความสำคัญของสันติภาพ 3.เหตุการณ์ความรุนแรงในปัจจุบัน 4.วิธีการอยู่ร่วมกันบนความแตกต่าง 5.หลักธรรมที่ส่งเสริมการอยู่ร่วมกัน 6.วิถีชีวิตที่สงบสุข 7.สาเหตุ ผล และวิธีแก้ไขความรุนแรง 8.การแสดงออกถึงการมีสันติภาพและผลที่เกิดขึ้น 9.แนวทางการเรียนรู้การอยู่ร่วมกัน 10.สันติภาพและการทำเพื่อส่วนรวม 2) เยาวชนที่ได้ผ่านนวัตกรรมการสอนศิลปะนี้มีผลการวัดจิตสำนึกเรื่องสันติภาพ หลังเรียน (ค่าเฉลี่ย = 3.92) สูงกว่าก่อนเรียน (ค่าเฉลี่ย = 3.47) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ระหว่างทำกิจกรรมเยาวชนมีพฤติกรรมที่แสดงออกถึงการมีจิตสำนึกเรื่องสันติภาพในระดับดี ผู้ดูแลเยาวชนและเยาวชนผู้เรียนมีความเห็นว่ากิจกรรมมีความเหมาะสม และเสนอแนะให้ปรับปรุงระยะเวลาในการจัดกิจกรรมให้มีความกระชับยิ่งขึ้น