การกระจายตัวของความเร็วคลื่นเฉือนระดับตื้น บริเวณอำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่

Abstract

ความเร็วคลื่นเฉือน (Shear-wave Velocity) บริเวณผิวดินเป็นตัวแปรหนึ่งที่สำคัญสำหรับวิศวกรรมธรณีแผ่นดินไหวในการออกแบบรากฐานโครงสร้างทางวิศวกรรมในบริเวณเสี่ยงภัยของแผ่นดินไหว หนึ่งในบริเวณดังกล่าวคือพื้นที่ศึกษาในบริเวณอำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่ ความเร็วคลื่นเฉือนของดินสามารถทำการวัดได้หลายวิธีทั้งในสนามและในห้องปฏิบัติการซึ่งใช้ เวลานานและมีค่าใช้จ่ายที่สูง ปัจจุบันนี้ได้มีการพัฒนาวิธีการวัดค่าความเร็วคลื่นเฉือนในสนามที่มีราคา ถูกและสามารถทำได้รวดเร็ว วิธีนี้เรียกว่า การสำรวจคลื่นไหวสะเทือนผิวดินแบบหลายช่องรับสัญญาณ (Multi-channel Analysis of Surface Wave (MASW)) ซึ่งมีทั้งหมด 44 จุด ในพื้นที่ศึกษา นอกจากนี้ยังคำนวณค่าความเร็วคลื่นเฉือนเฉลี่ยที่ระดับความลึก 30 เมตร (Vs(₃₀)) สำหรับกำหนดประเภทของความเร็วคลื่นเฉือนซึ่งเป็นพื้นฐานของข้อกำหนด NEHRP ปี ค.ศ.1997 (National Earthquake Hazards Reduction Program) ในการทำแผนที่จำแนกดินในพื้นที่ศึกษา โดยค่า Vs(30) ส่วนใหญ่ของพื้นที่อยู่ในประเภท D มีค่าเฉลี่ยที่ 298 เมตรต่อวินาที นอกจากนี้บริเวณตะวันตกเฉียงเหนือของพื้นที่ซึ่งดินส่วนใหญ่เป็นตะกอนเชิงเขาประกอบกับตะกอนแม่น้ำบางส่วน มีค่า Vs(₃₀) มากกว่า 360 เมตรต่อวินาที ดินบริเวณนี้จึงจัดอยู่ในประเภท C จากการแนะนำโดย NEHRP ดินที่มีความเร็วคลื่นเฉือนต่ำมีการขยายการสั่นสะเทือนจากการเกิดแผ่นดินไหวมากกว่าดินที่มีความเร็วคลื่นเฉือนสูง ดังนั้นผลจากการศึกษาบอกเป็นนัยว่าพื้นที่ส่วนใหญ่ของพื้นที่ศึกษามีคุณสมบัติขยายการสั่นสะเทือน