โครงสร้างอำนาจทางการเมืองในชุมชนแออัดคลองเตย

Abstract

การวิจัยเรื่องนี้มุ่งศึกษาโครงสร้างอำนาจในชุมชนแออัดคลองเตยกรุงเทพมหานคร เพื่อทราบโครงสร้างอำนาจของชุมชน บทบาทของชนชั้นนำกับคนในชุมชน ผู้ที่มีอำนาจและอิทธิพลมากที่สุดในชุมชนปฏิสัมพันธ์กันของผู้นำในชุมชนด้วยกัน การศึกษานี้เป็นการวิจัยในเชิงสำรวจและการสังเกตการณ์ในปี 2540-2541 ประชากรที่ใช้ในการศึกษาคือ ประชาชนในชุมชนแออัดคลองเตย โดยมีสมมุติฐานว่า ในชุมชนแออัดคลองเตย ประกอบด้วยคนคลายกลุ่ม แต่ละกลุ่มมีผู้นำของตนเอง แต่ผู้นำเหล่านั้นมีปฏิสัมพันธ์เชิงเครือข่ายปัจจัยสำคัญที่ส่งผลต่อการดำรงตำแหน่งผู้นำได้แก่ ฐานะทางเศรษฐกิจ ระดับการศึกษา ตำแหน่งทางสังคม การประสานประโยชน์กับชุมชนภายนอก และเป็นเครือญาติเก่าแก่ในชุมชนแออัด และความสัมพันธ์ของผู้นำในชุมชนแออัดกับประชาชนเป็นไปในลักษณะการเกื้อกูลและประสานประโยชน์ซึ่งกันและกัน ผลการศึกษาโดยทั่วไปยืนยันสมมุติฐาน กล่าวคือ ในชุมชนแออัดคลองเตยนั้น มีการแบ่งแยกของคนในชุมชนเป็นหมู่บ้าน มีประธานชุมชนที่ผ่านการเลือกตั้งจากประชาชนและทางราชการรับรอง เป็นผู้คนในชุมชนเป็นหมู่บ้าน มีประชาชนที่ผ่านการเลือกตั้งจากประชาชนและทางราชการรับรอง เป็นผู้ปกครอง ผู้นำของแต่ละชุมชนมีการติดต่อสัมพันธ์กันอยู่เฉย ๆ ลักษณะของการปฏิสัมพันธ์นั้นจะเป็นเครือข่ายคล้ายเส้นใยแมงมุม มีการโต้ตอบกันหนาแน่นจากชนชั้นนำระดับนสูงสู่ชนชั้นนำระดับต่ำ ปัจจัยที่ส่งผลต่อการดำรงตำแหน่งของผู้นำในชุมชนคลองเตยคือลักษณะบุคลิกภาพส่วนตัวของผู้นำซึ่งมีความกล้าคิด กล้าทำ กล้าตัดสินใจ สามารถติดต่อประสานประโยชน์กับชุมชนภายนอกได้ และมีปัจจัยอีกประการหนึ่งที่รองลงมาคือ ฐานะทางเศรษฐกิจ ส่วนปัจจัยในเรื่องของ ระดับการศึกษา ตำแหน่งทางสังคม และการเป็นเครือญาตินั้นไม่ส่งผลต่อการดำรงตำแหน่งความเป็นผู้นำในชุมชนแต่อย่างใด นอกจากนี้แล้วยังพบว่า ผุ้นำในชุมชนกับประชาชนในชุมชนแต่ละชุมชนนั้นมีความสัมพันธ์กันในลักษณะของการถ้อยทีถ้อยอาศัยเอื้อประโยชน์ซึ่งกันและกัน