ปัจจัยที่มีผลต่อการวินิจฉัยการติดเชื้อเอชไอวีล่าช้าในกลุ่มเยาวชนไทย และผลกระทบต่ออัตราการนอนโรงพยาบาลและอัตราเหตุการณ์ที่ไม่พึงประสงค์

Abstract

งานวิจัยนี้ ใช้รูปแบบการศึกษาแบบการวิจัยเชิงวิเคราะห์ชนิดย้อนหลัง เพื่อวิเคราะห์ปัจจัยที่สัมพันธ์กับการวินิจฉัยการติดเชื้อเอชไอวีล่าช้าในกลุ่มเยาวชน และการวิจัยเชิงวิเคราะห์ชนิดไปข้างหน้า เพื่อศึกษาความแตกต่างของอัตราการนอนโรงพยาบาลและอัตราเหตุการณ์ที่ไม่พึงประสงค์ของผู้ป่วยในกลุ่มที่ได้รับการวินิจฉัยการติดเชื้อเอชไอวีล่าช้าเปรียบเทียบกับกลุ่มไม่ล่าช้า ทำการศึกษาในโรงพยาบาลรัฐ 21 แห่งทั่วประเทศ ระหว่างเดือนมกราคม พ.ศ. 2555 ถึงเดือนสิงหาคม พ.ศ. 2556 จากผลการศึกษาผู้ป่วยจำนวนทั้งสิ้น 193 ราย แบ่งเป็นกลุ่มที่ได้รับการวินิจฉัยการติดเชื้อเอชไอวีล่าช้า (ระดับซีดีโฟร์น้อยกว่า 350 เซลล์ต่อไมโครลิตร หรือมีความเจ็บป่วยของระยะเอดส์อย่างใดอย่างหนึ่ง ในช่วง 12 เดือนหลังการวินิจฉัยการติดเชื้อเอชไอวี) 150 ราย และกลุ่มที่ไม่ล่าช้า 43 ราย พบว่าปัจจัยที่สัมพันธ์กับการวินิจฉัยการติดเชื้อเอชไอวีล่าช้า ได้แก่ ผู้ที่ไม่ได้อาศัยอยู่กับบิดามารดา (OR 3.87; 95% CI 1.40-10.66), ไม่มีบุตร (OR 3.25; 95% CI 1.27-8.31), อายุที่เริ่มมีเพศสัมพันธ์ครั้งแรกมากกว่า 18 ปี (OR 4.25; 95% CI 1.27-14.22), อายุของคู่เพศสัมพันธ์เท่ากันหรือมากกว่า (OR 3.36; 95% CI 1.39-8.08), การเสพยาเสพติด (OR 3.65; 95% CI 1.22-10.88), มีการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมหลังได้รับความรู้เกี่ยวกับเอชไอวี (OR 2.48; 95% CI 1.02-5.99) และผู้ป่วยที่เข้ารับบริการที่โรงพยาบาลทั่วไป (OR 3.34; 95% CI 1.07-10.35) หรือโรงพยาบาลศูนย์ (OR 3.19; 95% CI 1.31-7.79) ทั้งนี้ กลุ่มที่ได้รับการวินิจฉัยการติดเชื้อเอชไอวีล่าช้า มีอัตราการนอนโรงพยาบาลภายหลังได้รับการวินิจฉัยการติดเชื้อเอชไอวีเป็น 2.50 (95% CI 1.34-4.57; p<0.01) เท่า และ มีอัตราเหตุการณ์ที่ไม่พึงประสงค์เป็น 1.87 (95% CI 1.15-3.05; p = 0.01) เท่าของกลุ่มไม่ล่าช้าเมื่อควบคุมปัจจัยอื่นๆ งานวิจัยนี้ สามารถนำไปใช้ประโยชน์ในการกำหนดกลุ่มประชากรเป้าหมายในโครงการตรวจหาผู้ติดเชื้อเยาวชนตั้งแต่ระยะแรก โดยเฉพาะกลุ่มผู้เสพยาเสพติด และกลุ่มที่ไม่มีบุตร ทั้งนี้ ควรทบทวนการมีส่วนร่วมของผู้ปกครอง และนโยบายการตรวจหาเชื้อเอชไอวีสำหรับเยาวชน