การเคลื่อนไหวของเครือข่ายประชาชนในลุ่มแม่น้ำแม่กลองในการต่อต้านนโยบายบริหารจัดการน้ำของรัฐบาลยิ่งลักษณ์ ชินวัตร

Abstract

งานวิจัยชิ้นนี้ได้อธิบายถึงการเคลื่อนไหวของเครือข่ายประชาชนในลุ่มแม่น้ำแม่กลอง (จังหวัดสมุทรสงคราม จังหวัดราชบุรี และจังหวัดกาญจนบุรี) ในการต่อต้านนโยบายบริหารจัดการน้ำภายใต้งบประมาณ 3.5 แสนล้านบาท ของรัฐบาลยิ่งลักษณ์ ชินวัตร โดยศึกษาถึงการก่อเกิด การจัดตั้งองค์กร วิธีการระดมทรัพยากร ยุทธวิธีการต่อสู้ การสร้างวาทกรรมและพัฒนาการของขบวนการเคลื่อนไหวภายใต้เครือข่ายประชาชนในลุ่มแม่น้ำแม่กลอง เพื่อให้เห็นถึงความสัมพันธ์ของเครือข่ายทั้งที่มีอยู่ภายในและภายนอกจังหวัด รวมทั้งความเชื่อมโยงจากในพื้นที่จังหวัดสมุทรสงครามซึ่งเป็นพื้นที่หลักของงานวิจัยไปสู่ภาพรวมของการเคลื่อนไหวทั้งลุ่มแม่น้ำแม่กลอง โดยงานวิจัยชิ้นนี้จะเลือกใช้ทฤษฎีการระดมทรัพยากรและทฤษฎีโครงสร้างทางโอกาสทางการเมือง มาผนวกกับทฤษฎีกระบวนการสร้างกรอบโครงทางวาทกรรมมาเป็นเครื่องมือในการวิเคราะห์ เพื่อที่จะทำให้เข้าใจถึงฐานวิธีคิดและพลวัตของการต่อสู้ของขบวนการดังกล่าวได้อย่างเป็นรูปธรรมมากยิ่งขึ้น การศึกษาได้แสดงให้เห็นว่า ขบวนการเคลื่อนไหวในการต่อต้านนโยบายบริหารจัดการน้ำในพื้นที่ลุ่มแม่น้ำแม่กลองนั้น เป็นเครือข่ายที่มีความเข้มแข็งและประสบความสำเร็จ โดยมีฐานคิดอยู่ที่ปัญหาความเดือดร้อนของประชาชนในพื้นที่ซึ่งเป็นเงื่อนไขที่สำคัญและจำเป็น รวมทั้งการก่อตัวและเติบโตของขบวนการเคลื่อนไหวอยู่บนเงื่อนไขที่สำคัญ 3 ประการ คือ (1) เกิดขึ้นท่ามกลางบริบททางการเมืองที่มีความขัดแย้ง (2) ความสามารถในการเชื่อมโยงกับเครือข่ายทั้งภายในและภายนอกจังหวัด โดยเครือข่ายเหล่านี้เคยมีปฏิสัมพันธ์ร่วมกันมาก่อน (3) ความสามารถในการระดมพลังมวลชน การขยายเครือข่าย ทั้งจากการต่อสู้ด้วยการใช้นิยามหรือกรอบโครง และสิ่งที่เกี่ยวข้องกับการระดมทรัพยากรได้แก่ คน เงิน แรงงาน กิจกรรมต่างๆในการเคลื่อนไหว และการกำหนดยุทธศาสตร์ เพื่อใช้เป็นเครื่องมือในการต่อสู้กับรัฐบาลและฝ่ายตรงข้าม ซึ่งส่งผลทำให้ขบวนการเคลื่อนไหวมีความสามารถในการขยายเครือข่ายให้เกิดความเข้มแข็งและนำไปสู่พลังในการต่อรองกับรัฐบาลได้