ระบบบริหารจัดการหอพักนักศึกษาของมหาวิทยาลัย : กรณีศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และมหาวิทยาลัยอัสสัมชัญ

Abstract

หอพักนักศึกษาของมหาวิทยาลัยเป็นสิ่งอำนวยความสะดวกที่ความสำคัญต่อนักศึกษาและมหาวิทยาลัย อย่างมาก การจัดการหอพักของสถาบันอุดมศึกษามีหลายรูปแบบ ไม่มีระบบที่เป็นมาตรฐานเดียวกัน แตกต่างกันไป การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษารูปแบบและปัจจัยที่ส่งผลต่อระบบบริหารจัดการ หอพักนักศึกษาของมหาวิทยาลัย และเพื่อนำเสนอแนวคิดและขัอเสนอแนะในการบริหารจัดการหอพัก นักศึกษาของมหาวิทยาลัย การศึกษานี้เลือกศึกษา 3 กรณีศึกษา ได้แก่ "หอพัก AU" ของมหาวิทยาลัย อัสสัมชัญ "หอพักนิสิตจุฬาฯ" และหอพัก U Center" ของจุฬาลงกรณ์มหาวิทย่าลัย โดยทำการเก็บรวบรวม ข้อมูลโดยใช้วิธีการสัมภาษณ์แบบกึ่งมีโครงสร้างกับผู้บริหารของมหาวิทยาลัยและผู้จัดการหอพักนิสิต นักศึกษา 3 แห่ง จากการศึกษาพบว่าหอพักกรณีศึกษาทั้ง 3 แห่งมีโครงสร้างของระบบการจัดการหอพัก เหมือนกันประกอบด้วยส่วนบริหารนโยบายทำหน้าที่กำหนดนโยบายและแนวทางปฏิบัติ และส่วนปฏิบัติ การทำหน้าที่ดำเนินกิจการหอพัก แบ่งออกเป็นส่วนจัดการที่มีผู้จัดการหอพักทำหน้าที่กำกับควบคุมดูแล การปฏิบัติงาน และส่วนปฏิบัติงานซึ่งมีเจ้าหน้าที่ประจำอาคารหอพัก และพบว่าลั้กษณะระบบการจัดการ หอพักมี 2 ลักษณะ ได้แก่ แบบจัดจ้างบุคคลภายนอกทั้งระบบ (Total Outsourcing) ซึ่งพบได้ในกรณีศึกษาที่ 1 "หอพัก AU" และกรณีศึกษาที่ 3 "หอพัก U Center" และแบบผสมระหว่างบุคคลภายในองค์กรและจัดจ้าง บุคคลภายนอก (Combination Sourcing) พบในกรณีศึกษาที่ 2 "หอพักนิสิตจุฬฯ" โครงสร้างหน่วยงาน หอพักทั้ง 3 แห่งมีรูปแบบการจัดองค์การแบบตามหมวดงาน (Functional Organization) ค่าใช้จ่ายใน การดำเนินการแต่ละหอพักมีจำนวนแตกต่างกันแปรผันไปตามลักษณะงานและจำนวนบุคลากร จากการ วิเคราะห์พบว่า ระบบการจัดการหอพักมีส่วนช่วยสนับสนุนนโยบายของมหาวิทยาลัย นโยบายเรื่อง การจัดบริหารหอพักและลักษณะทางกายภาพของหอพักมีผลต่อการเลือกระบบการจัดการหอพัก ทั้งนี้ระบบ การจัดการแต่ละรูปแบบมีค่าใช้จ่ายในการดำเนินการหอพักแตกต่างกัน ผลการศึกษานี้สรุปว่า ปัจจัยหลักที่ ส่งผลต่อระบบการจัดการหอพักนิสิตนักศึกษามี 2 ปัจจัย ได้แก่นโยบายของมหาวิทยาลัยและนโยบายการ จัดการหอพัก และลักษณะทางกายภาพของหอพัก การศึกษานี้มีข้อเสนอแนะในการจัดระบบหอพักนิสิต นักศึกษาพบว่า มหาวิทยาลัยควรคำนึงถึงเรื่องนโยบายในการจัดบริการหอพักเป็นหลัก ควรเลือกจัดจ้าง บุคคลภายนอกที่มีสภาพคล่องทางการเงินและทำความเข้าใจในข้อตกลงสัญญาจ้างทั้งสองฝ่ายทั้งนี้การจัด โครงสร้างระบบการจัดการควรประกอบไปด้วยส่วนบริหารและส่วนปฏิบัติการ