ความแตกต่างระหว่างการพัฒนาที่พักประเภทโฮสเทลที่มีแนวคิดเชิงธุรกิจกับที่มีแนวคิดธุรกิจเกื้อกูลในเขตเมืองเก่ากรุงเทพมหานคร : กรณีศึกษา โครงการ เฮีย โฮสเทล และ วันซ์ อะเกน โฮสเทล

Abstract

เขตเมืองเก่ากรุงเทพมหานครมีความสำคัญในเชิงการท่องเที่ยวและวัฒนธรรม และมีการพัฒนาที่พักนักท่องเที่ยวประเภทโฮสเทลขึ้นเป็นจำนวนมาก งานวิจัยนี้จึงมุ่งศึกษา การพัฒนาที่พักประเภทโฮสเทลที่มีแนวคิดเชิงธุรกิจและที่มีแนวคิดธุรกิจเกื้อกูล เพื่อศึกษาความแตกต่างของแนวคิด กระบวนการและผลการดำเนินงาน วิเคราะห์บทเรียนจากการพัฒนา โดยการศึกษาเอกสารและสัมภาษณ์ผู้พัฒนา ศึกษาผลด้านการบริการ กลุ่มลูกค้าและความพึงพอใจจากเอกสารผู้ให้บริการจองห้องพักออนไลน์ การเข้าพักเพื่อสังเกตการณ์ การสัมภาษณ์กลุ่มลูกค้าและพนักงาน ศึกษาผลด้านกายภาพจากเอกสารการก่อสร้าง การสำรวจและสังเกตการณ์ ศึกษาผลด้านชุมชนจากการสำรวจและสัมภาษณ์ชุมชน ผลการศึกษาพบว่า โครงการที่มีแนวคิดเชิงธุรกิจ ผู้พัฒนามีแนวคิดพัฒนาด้านกายภาพและการบริการเพื่อผลทางการเงิน โดยคัดเลือกตัวอาคารจากตึกแถวยุคเก่า คัดเลือกสถาปนิกและผู้รับเหมาทั่วไป ออกแบบจัดพื้นที่ใช้สอยโดยคำนึงถึงผลด้านการเงิน ได้จำนวน 51 เตียง ออกแบบตกแต่งนำเสนอความเป็นไทยโดยใช้จุดขายจากตัวอาคารและสภาพแวดล้อมชุมชน มีการก่อสร้างนานถึง 1 ปี 4 เดือน ใช้ช่องทางการตลาดออนไลน์ทั่วไป จัดสรรบุคลากรทั่วไปและให้บริการแบบเป็นกันเอง ผลการดำเนินงาน ได้กลุ่มลูกค้าตรงตามที่วางไว้คือ นักท่องเที่ยวแบ็คแพ็กเกอร์ทั่วไปซึ่งมีพฤติกรรมชอบความบันเทิง และได้รับผลสำเร็จด้านความพอใจจากลูกค้าอย่างดีเยี่ยม มีผลสำเร็จในเชิงธุรกิจทั้งด้านผลกำไรที่ค่อนข้างสูงและมีอัตราการเข้าพักเฉลี่ยสูงถึง 85% แต่มีปัญหาอุปสรรคในขั้นตอนการก่อสร้างจากความเสื่อมสภาพของอาคาร ความไม่เชี่ยวชาญของผู้ร่วมพัฒนาและปัญหาจากปัจจัยภายนอก จึงทำให้มีมีต้นทุนการพัฒนาสูงระยะเวลานานถึง 1 ปี 7 เดือน โครงการที่มีแนวคิดธุรกิจเกื้อกูล ผู้พัฒนามีแนวคิดพัฒนาทั้งเชิงธุรกิจและด้านชุมชน เพื่อผลทางการเงินและฟื้นชุมชน โดยมีการวิเคราะห์คัดเลือกที่ตั้งและตัวอาคารก่อนการพัฒนา มีการศึกษาและวิเคราะห์ข้อมูล วางแผนงานทั้งเชิงธุรกิจและด้านชุมชน ออกแบบจัดพื้นที่ใช้สอยโดยคำนึงถึงผลด้านการเงินและการใช้งานของลูกค้า ได้จำนวน 100 เตียง นำเอกลักษณ์ชุมชนมาใช้ตกแต่งอย่างเรียบง่าย ใช้ช่องทางการตลาดและเผยแพร่ข้อมูลชุมชนทางออนไลน์ จัดสรรบุคลากรคนในชุมชนและให้บริการท่องเที่ยวชุมชน ผลการดำเนินงาน ได้กลุ่มลูกค้าตรงตามกลุ่มเป้าหมายหลักซึ่งมีพฤติกรรมรักความสงบ และได้รับผลสำเร็จด้านความพอใจจากลูกค้าอย่างดีเยี่ยม แต่ไม่ตรงกลุ่มเป้าหมายนักท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ มีผลความสำเร็จในเชิงธุรกิจด้านผลกำไรเกินที่คาดการณ์ไว้และอัตราการเข้าพักเฉลี่ย 70% สูงกว่าค่าเฉลี่ยตลาด โดยกระบวนการพัฒนาเป็นไปตามขั้นตอนหลักวิชา จึงมีปัญหาอุปสรรคน้อย ใช้เวลาพัฒนา 1 ปี 5 เดือน ใช้เวลาก่อสร้างเพียง 6 เดือน ทำให้มีต้นทุนต่ำ ชุมชนได้รับประโยชน์จากการเผยแพร่ข้อมูลชุมชน มีรายได้และความรู้เพิ่มขึ้น ปัญหาอุปสรรคในการพัฒนาเกิดจากผู้ก่อสร้างและผู้ให้บริการเป็นคนในชุมชนที่ยังไม่มีความพร้อม และกลุ่มลูกค้ายังไม่ตอบสนองต่อบริการด้านชุมชน สรุปผลการศึกษา กรณีศึกษาทั้งสองโครงการมีแนวคิด กระบวนการพัฒนาที่แตกต่างกัน โดยประสบผลสำเร็จเชิงธุรกิจตามแนวคิดและเป้าหมายที่วางแผนไว้ และได้รับความพึงพอใจจากกลุ่มลูกค้าของตนทั้ง 2 โครงการ โครงการเชิงธุรกิจมีผลประโยชน์เกิดกับผู้พัฒนาเพียงฝ่ายเดียว ขณะที่โครงการธุรกิจเกื้อกูลก่อให้เกิดประโยชน์ทั้งกับผู้พัฒนา ลูกค้าและชุมชน