ปรัชญาการศึกษาของกฤษณมูรติ

Abstract

วิทยานิพนธ์ฉบับนี้มุ่งศึกษาทรรศนะเกี่ยวกับการศึกษาของกฤษณมูรติ โดยจะวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างปรัชญาการศึกษากับปรัชญาที่เป็นพื้นฐานของเขา ได้แก่ อภิปรัชญา ญาณวิทยา ปรัชญาชีวิต และปรัชญาสังคม จากการวิจัยพบว่า กฤษณมูรติกล่าวถึงความจริง 2 ประเภท คือ ความจริงซึ่งอาจรับรู้ได้ด้วยการประสบโดยตรง และความเป็นจริงซึ่งหมายถึงสิ่งที่เป็นเนื้อหาของความคิด หรือคำอธิบายเกี่ยวกับความจริง ความคิดไม่อาจเป็นสื่อกลางในการรับรู้ความจริงได้ จุดหมายของชีวิตมนุษย์คืออิสรภาพซึ่งหมายถึงการหลุดพ้นจากพันธนาการทางความคิดและเงื่อนไขทั้งปวงที่ความคิดก่อให้เกิดขึ้นในจิตสำนึก อันได้แก่ ความแบ่งแยก ความขัดแย้งและความสับสน พันธนาการทางจิตใจเหล่านั้นก่อให้เกิดปัญหาชีวิต เป็นความกลัว ความทะยานอยาก ความทุกข์ ฯลฯ สมาธิคือการรู้เท่าทันต่อสิ่งที่เกิดขึ้นจริงในความคิดและเป็นวิถีทางสู่การหลุดพ้น การศึกษามีจุดมุ่งหมาย 2 ประการ คือ ถ่ายทอดความรู้และพัฒนาบุคคลให้รู้จักตัวเองโดยอาศัยการเรียนรู้ที่เป็นการเฝ้าสังเกต ซึ่งก็คือสมาธินั่นเอง บุคคลที่รู้จักตนเองกอปรด้วยสติปัญญา ความดีและความรัก เป็นบุคคลที่มีการเปลี่ยนแปลงภายในอย่างแท้จริง การแก้ปัญหาของสังคมอาจทำได้โดยการเปลี่ยนแปลงภายในของปัจเจกบุคคล เรื่องนี้เป็นบทบาทสำคัญของการศึกษา