แบบจำลองน้ำฝน-น้ำท่ารายเดือน

Abstract

การศึกษานี้มุ่งเน้นศึกษาแบบจำลองน้ำฝน-น้ำท่ารายเดือน โดยเริ่มจากแบบจำลอง WRECU-I ที่คิดขึ้นโดย รองศาสตราจารย์ ดร. ชัยพันธุ์ รักวิจัย ภาควิชาวิศวกรรมแหล่งน้ำ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยเมื่อประมาณ พ.ศ. 2536-2537 ซึ่งเป็นแบบจำลอง ประเภท Non-linear Lumped และ Deterministic Model ใช้ข้อมูลป้อนเข้าคือปริมาณฝนรายเดือนโดยคิดปริมาณฝนย้อนหลัง (Antecedent Rainfall) 3 เดือน รวมเดือนปัจจุบัน และให้ผลลัพธ์เป็นข้อมูลน้ำท่ารายเดือน กำหนดพื้นที่ศึกษา ลุ่มน้ำเพชรบุรี และลุ่มน้ำชายฝั่งทะเลอ่าวไทยตะวันตกหรือลุ่มน้ำชายฝั่งทะเลประจวบคีรีขันธ์ และใช้แบบจำลองสังเคราะห์น้ำท่ารายเดือน ของลุ่มน้ำย่อยทั้งหมด 14 ลุ่มน้ำ (14 สถานีวัดน้ำท่า) มีพื้นที่รับน้ำฝนประมาณ 11 ถึง 7,500 ตร. กม. และใช้แบบจำลอง HEC-4PC สังเคราะห์น้ำท่าจากข้อมูลน้ำฝน 14,374 ตร. กม. และลุ่มน้ำแควใหญ่สถานี KE.8 พื้นที่รับน้ำฝน 4,960 ตร.กม. ผลการศึกษาสรุปได้ว่าแบบจำลอง WRECU-I สังเคราะห์น้ำท่ารายเดือนให้ผลลัพท์ได้ดีกับ ลุ่มน้ำเพชรบุรี และลุ่มน้ำชายฝั่งทะเลประจวบคีรีขันธ์ โดยเฉพาะช่วงเวลาที่มีอัตราการไหลสูงสุด (Peak FIow) แบบจำลองให้ค่าใกล้เคียงข้อมูลจากการวัด การใช้แบบจำลองกับลุ่มน้ำป่าสัก และลุ่มน้ำแควใหญ่ พบว่าการไหลสูงสุด แบบจำลองคงให้ค่าที่ใกล้เคียงเช่นกัน แต่ที่การไหลต่ำ (Low FIow) แบบจำลองให้ค่าที่แตกต่างจากแบบจำลองอื่นมาก ดังนั้นการนำแบบจำลองไปประยุกต์ ใช้งานจึงเหมาะสำหรับใช้ศึกษาการใช้น้ำ (Water Use Study) แต่ไม่เหมาะกับการศึกษาที่อัตราการไหลต่ำ เช่น เรื่องคุณภาพน้ำ เป็นต้น เมื่อศึกษาเปรียบเทียบกับแบบจำลอง HEC-4PC พบว่าแบบจำลอง WRECU-I สังเคราะห์น้ำท่าในช่วงที่มีการไหลสูงแม่นยำทั้งปริมาณและช่วงเวลาที่เกิด ในขณะที่แบบจำลอง HEC-4PC ให้ค่าสถิติที่สำคัญของข้อมูลน้ำท่าสังเคราะห์ใกล้เคียงกับข้อมูลน้ำท่าจากการวัด แต่ให้ค่าการไหลสูงสุดไม่ตรงกับปรากฎการณ์ที่น่าจะเป็นเมื่อเทียบกับข้อมูลน้ำฝน