ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการตัดสินใจใช้บริการสุขภาพของผู้ป่วยชาวลาวในโรงพยาบาลรัฐของประเทศไทย

Abstract

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสถานการณ์และปัจจัยการใช้บริการสุขภาพข้ามพรมแดนของผู้ป่วยชาวลาวในโรงพยาบาลรัฐของประเทศไทย วิธีการศึกษาประกอบด้วย 3 ส่วนคือ ส่วนแรก เป็นการศึกษาเชิงสำรวจ ในโรงพยาบาลที่มีพื้นที่ติดพรมแดนจำนวน 54 แห่ง โดยการสังเกตบริบทของพื้นที่และเก็บรวบรวมสถิติข้อมูลการใช้บริการของผู้ป่วยชาวลาวในแต่ละโรงพยาบาล ส่วนที่สอง เป็นการศึกษาเชิงวิเคราะห์ ด้วยการใช้แบบสอบถามสัมภาษณ์ความเห็นของผู้ป่วยที่สุ่มได้ตามเกณฑ์คุณสมบัติที่กำหนด เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อการตัดสินใจใช้บริการซ้ำ ส่วนที่สามคือ การสัมภาษณ์ผู้อำนวยการโรงพยาบาลและผู้ให้บริการ เพื่อรวบรวมข้อมูลและความเห็นด้านการบริหารจัดการกับสถานการณ์การให้บริการสุขภาพ ผลการศึกษาพบว่า จำนวนผู้ป่วยชาวลาวที่มาใช้บริการเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องทั้งในประเภทผู้ป่วยนอกและผู้ป่วยใน มาใช้บริการด้วยกลุ่มโรคและหัตถการไม่ซับซ้อน และทุกโรงพยาบาลตลอดแนวชายแดนเผชิญปัญหาการเรียกเก็บเงินค่าบริการไม่ได้ ปัจจัยหลักที่ส่งผลต่อการตัดสินใจใช้บริการคือ การรับรู้ในความแตกต่างของคุณภาพระบบบริการระหว่างไทย-ลาว (OR=3.30, 95%CI 2.36, 4.61) ความสามารถในการจ่ายค่าบริการ (OR=2.52, 95%CI 1.80, 3.53) และระยะทางในการมาใช้บริการ (OR=1.86, 95%CI 1.28, 2.70) ความเห็นจากการสัมภาษณ์ผู้อำนวยการโรงพยาบาลและเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้องเห็นว่า ควรมีการจัดการจากรัฐบาลในเชิงนโยบายที่เกี่ยวข้องกับการเงินในผู้ป่วยกลุ่มนี้ให้ชัดเจน สรุปได้ว่าคุณภาพของระบบบริการเป็นปัจจัยหลักที่ส่งผลต่อการตัดสินใจใช้บริการและควรมีการบริหารจัดการด้านการเงินอย่างเหมาะสมสำหรับประชาชนของทั้งสองประเทศ