ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับระยะเวลาในการตรวจสอบงบการเงินของบริษัทที่จดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย

Abstract

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับระยะเวลาในการตรวจสอบงบการเงินของบริษัทที่จดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทยประกอบด้วย ปัจจัยที่อยู่ภายใต้โครงสร้างของบริษัทและปัจจัยที่อยู่ภายใต้การควบคุมของผู้สอบบัญชี และศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยดังกล่าวกับระยะเวลาในการตรวจสอบงบ การเงินโดยศึกษาเปรียบเทียบก่อน - หลังมีคณะกรรมการตรวจสอบ ข้อมูลในการวิจัยเก็บรวบรวมจากงบการเงินของบริษัทที่จดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทยตั้งแต่ปี พ.ศ. 2539 - 2545 รวมเป็นเวลา 7 ปี โดยยกเว้นบริษัทที่อยู่ในกลุ่มธุรกิจการเงิน บริษัทที่ตรวจสอบงบการเงินโดยสำนักงานตรวจเงินแผ่นดินและบริษัทที่อยู่ระหว่างฟื้นฟูกิจการ ซึ่งมีบริษัทโดยเฉลี่ย 300 บริษัทและเป็นหน่วยวิเคราะห์ทั้งสิ้น2,154 หน่วยวิเคราะห์ ผลการวิจัยพบว่าระยะเวลาในการตรวจสอบงบการเงินมีแนวโน้มลดลงหลังจากมีคณะกรรมการตรวจสอบ โดยก่อนมีคณะกรรมการตรวจสอบใช้ระยะเวลาตรวจสอบงบการเงินโดยเฉลี่ย 50 วัน และหลังมีคณะกรรมการตรวจสอบใช้ระยะเวลาตรวจสอบงบการเงินโดยเฉลี่ยลดลงเหลือ 46 วัน การวิจัยพบว่าปัจจัยที่อยู่ภายใต้โครงสร้างของบริษัทและปัจจัยที่อยู่ภายใต้การควบคุมของผู้สอบบัญชีต่างก็มีความสัมพันธ์กับระยะเวลาในการตรวจสอบงบการเงิน ได้แก่ จำนวนบริษัทที่เกี่ยวข้องกัน ผลการดำเนินงาน ประเภทรายงานของผู้สอบบัญชี ระยะเวลาในการเป็นลูกค้าสอบบัญชี ความยาวของรายงานของผู้สอบบัญชี และรายการปรับปรุงและการจัดประเภทใหม่ ก่อนมีคณะกรรมการตรวจสอบพบว่าขนาดของบริษัทมีความสัมพันธ์กับระยะเวลาในการตรวจสอบงบการเงิน แต่กลับไม่พบความสัมพันธ์ระหว่างระยะเวลาในการตรวจสอบงบการเงินกับผลการดำเนินงานและรายการปรับปรุงและการจัดประเภทใหม่ อย่างไรก็ตามหลังจากมี คณะกรรมการตรวจสอบพบว่าประเภทของผู้สอบบัญชีมีความสัมพันธ์เชิงลบกับระยะเวลาในการตรวจสอบงบการเงินและพบว่าประเภทรายงานของผู้สอบบัญชีไม่มีความสัมพันธ์กับระยะเวลาในการตรวจสอบงบการเงินอย่างมีนัยสำคัญ จากการศึกษาเชิงประจักษ์พบว่าการมีคณะกรรมการตรวจสอบซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของการกำกับดูแลกิจการที่ดี ช่วยให้บริษัทจดทะเบียนสามารถเปิดเผยรายงานทางการเงินได้อย่างทันเวลามากขึ้น