การศึกษาการจัดการวัสดุที่ไม่ใช้แล้วสำหรับอุตสาหกรรมประเภทต่างๆ

Abstract

วัสดุที่ไม่ใช้แล้วที่เกิดขึ้นจากอุตสาหกรรมในประเทศไทยมีแนวโน้มที่จะเพิ่มปริมาณสูงขึ้นและอาจก่อให้เกิดปัญหาในหลายด้าน ทั้งยังมีผลต่อการตัดสินใจของผู้ประกอบการในการขยายกิจการหรือเพิ่มผลผลิต งานวิจัยนี้เป็นการศึกษาเพื่อให้เห็นถึงความสัมพันธ์ระหว่างปริมาณวัสดุที่ไม่ใช้แล้วที่เกิดขึ้นกับผลผลิตของโรงงานอุตสาหกรรม และเพื่อให้ทราบแนวทางในการจัดการวัสดุที่ไม่ใช้แล้วที่เหมาะสมของแต่ละประเภทอุตสาหกรรม โดยทำการศึกษาและสำรวจข้อมูลจากโรงงานอุตสาหกรรม ตัวอย่างที่ผ่านการคัดเลือก 5 ประเภท ได้แก่ อุตสาหกรรมเกี่ยวกับไม้ อุตสาหกรรมเฟอร์นิเจอร์ไม้ อุตสาหกรรมเกี่ยวกับสี อุตสาหกรรมผลิตภัณฑ์ยาง และอุตสาหกรรมเหล็ก แล้วนำมาทำการหาอัตรา การเกิดวัสดุที่ไม่ใช้แล้วต่อผลผลิต พร้อมทั้งวิเคราะห์หารูปแบบความสัมพันธ์ด้วยเทคนิคการวิเคราะห์การถดถอยและสหสัมพันธ์ ซึ่งที่ระดับความเชื่อมั่น 95 เปอร์เซ็นต์พบว่าสามารถแบ่งความสัมพันธ์ต่าง ๆ ออกได้เป็น 4 กลุ่ม คือ (1) มีความสัมพันธ์กันตามสมการถดถอยและสามารถนำไปใช้ในการพยากรณ์ได้ (2) มีความสัมพันธ์กันตามสมการถดถอยแต่นำไปใช้ในการพยากรณ์ไม่ได้ (3) ไม่มีความสัมพันธ์กันตามสมการถดถอย และ (4) หาความสัมพันธ์ไม่ได้ โดยแนวโน้มของความสัมพันธ์ส่วนมากได้ชี้ให้เห็นว่าปริมาณวัสดุที่ไม่ใช้แล้วมีการแปรผันตรงกับผลผลิต และจากการคาดการณ์ปริมาณวัสดุที่ไม่ใช้แล้วที่เกิดขึ้นจากอุตสาหกรรมทั้ง 5 ประเภท ผลปรากฎว่าอุตสาหกรรมเหล็กมีแนวโน้มจะก่อให้เกิดวัสดุที่ไม่ใช้แล้วสูงสุด รองลงมา คือ อุตสาหกรรมเฟอร์นิเจอร์ไม้ อุตสาหกรรมเกี่ยวกับไม้ อุตสาหกรรมผลิตภัณฑ์ยาง และอุตสาหกรรมเกี่ยวกับสี ตามลำดับ อย่างไรก็ตามหากมีการดำเนินการจัดการวัสดุที่ไม่ใช้แล้วอย่างเหมาะสม ตามแนวทางซึ่งได้นำเสนอในงานวิจัยนี้ นอกจากอุตสาหกรรมเกี่ยวกับสีที่คาดว่าอาจต้องเสียค่าใช้จ่ายในการจัดการกับวัสดุที่ไม่ใช้แล้วสูงกว่าผลประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับอยู่ประมาณปีละ 46,711 บาทแล้ว อุตสาหกรรมที่เหลือคาดว่าจะมีผลประหยัดรวมเกิดขึ้นประมาณ 21.1 ล้านบาทต่อปี โดยแบ่งเป็นอุตสาหกรรมเกี่ยวกับไม้ประมาณ 10.8 ล้านบาทต่อปี อุตสาหกรรมเฟอร์นิเจอร์ไม้ประมาณ 5.7 ล้านบาทต่อปี อุตสาหกรรมผลิตภัณฑ์ยางประมาณ 0.6 ล้านบาทต่อปี และอุตสาหกรรมเหล็กประมาณ 4.0 ล้านบาทต่อปี