ผลลัพธ์ของการดูแลผู้ป่วยปลูกถ่ายไตโดยทีมเภสัชกร ณ โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์

Abstract

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) เปรียบเทียบความรู้ของผู้ป่วยก่อนและหลัง ได้รับคำปรึกษาแนะนำจากทีมเภสัชกร (2) ประเมินคุณภาพชีวิตหลังปลูกถ่ายไตทันทีและหลังปลูกถ่ายไตประมาณ 6 เดือน (3) ประเมินความพึงพอใจของผู้ป่วยที่มีต่อเภสัชกรในทีมดูแลผู้ป่วย (4) ติดตามผลทางคลินิกของผู้ป่วยที่มารับ บริการในคลินิกผู้ป่วยถ่ายไต โดยเป็นการประเมินผลรวมของผู้ป่วยที่มารับบริการในคลินิกตั้งแต่เดือนมกราคม พ.ศ. 2543 ถึงเดือน ธันวาคม พ.ศ. 2548 และได้รับคำปรึกษาแนะนำจากทีมเภสัชกรจนครบขั้นตอนแล้ว มีผู้ ป่วยที่เข้าร่วมการศึกษาครั้งนี้จำนวน 77 ราย หลังจากปลูกถ่ายไตผู้ป่วยจะได้รับแบบสอบถามประเมินความรู้ และแบบสอบถามคุณภาพชีวิตด้านสุขภาพ (SF – 36) จากนั้นเภสัชกรจะเริ่มให้คำปรึกษาแนะนำแก่ผู้ป่วย จน เมื่อการให้คำปรึกษาแนะนำครบขั้นตอน (ประมาณ 6 เดือนหลังปลูกถ่ายไต) ผู้ป่วยจะได้รับแบบสอบถามเพื่อ ประเมินความรู้ คุณภาพชีวิต และความพึงพอใจตลอดจนผลลัพธ์ทางคลินิก ผลการศึกษาพบว่า คะแนนความ รู้หลังจากได้รับคำปรึกษาแนะนำ (ร้อยละ 79.6) เพิ่มขึ้นจากก่อนได้รับคำปรึกษาแนะนำ (ร้อยละ 62.2) อย่างมี นัยสำคัญทางสถิติ คะแนนคุณภาพชีวิตในมิติความสามารถทางกายในการประกอบกิจกรรมต่าง ๆ และมิติผลกระทบต่อการทำกิจกรรมทางสังคมเนื่องจากปัญหาทางด้านร่างกายและอารมณ์หลังปลูกถ่ายไตประมาณ 6 เดือนมากกว่าหลังปลูกถ่ายไตทันทีอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ คะแนนความพึงพอใจของผู้ป่วยที่มีต่อเภสัชกร เฉลี่ยเท่ากับ 4.5 พบการติดเชื้อหลังปลูกถ่ายไตมากที่สุดในช่วง 3 เดือนแรกหลังผ่าตัด โดยเป็นการติดเชื้อที่ ทางเดินปัสสาวะมากที่สุด (ร้อยละ 41.5) อุบัติการณ์ของความดันเลือดสูง ไขมันในเลือดสูง และน้ำตาลในเลือดสูงเท่ากับร้อยละ 19.5 72.7 และ 11.7 ตามลำดับ อัตราการเกิด acute rejection เท่ากับร้อยละ 18.2 และมีอัตราการกลับมานอนโรงพยาบาลซ้ำเนื่องจากอาการไม่พึงประสงค์ที่รุนแรงหรือเกิดพิษจากยากดภูมิคุ้ม กันร้อยละ 3.9