การพัฒนาคู่มือการประเมินและพัฒนาตนเองด้านภาวะผู้นำแบบชื่นชมตนเองของผู้บริหารโรงเรียน

Abstract

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์หลัก 3 ประการ คือ (1) เพื่อกำหนดองค์ประกอบของภาวะผู้นำแบบชื่นชมตนเองสำหรับใช้ในการพัฒนาเครื่องมือประเมินตนเอง (2) เพื่อพัฒนาวิธีการพัฒนาตนเอง และ (3) เพื่อพัฒนาคู่มือการประเมินและพัฒนาตนเองด้านภาวะผู้นำแบบชื่นชมตนเองสำหรับผู้บริหารสถานศึกษาวิธีวิจัยเป็นการวิจัยและพัฒนา ระยะการวิจัย ได้พัฒนาคู่มือการประเมินและพัฒนาตนเอง โดยใช้การวิจัยเอกสารเพื่อกำหนดองค์ประกอบของภาวะผู้นำแบบชื่นชมตนเอง เพื่อนำไปใช้ในการพัฒนาเครื่องมือประเมิน และออกแบบวิธีการพัฒนาตนเอง และใช้การวิจัยสำรวจเพื่อวิเคราะห์คุณภาพของเครื่องมือประเมินด้วยข้อมูลเชิงประจักษ์ และวิเคราะห์ระดับของภาวะผู้นำแบบชื่นชมตนเองในกลุ่มผู้บริหารสถานศึกษาสังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานซึ่งได้ให้ข้อมูลในการวิจัยนี้จำนวน 499 คน ระยะการพัฒนา นำคู่มือการประเมินและพัฒนาตนเองไปทดลองใช้โดยใช้การวิจัยกรณีศึกษา กรณีศึกษาเป็นผู้บริหารสถานศึกษาที่เข้าร่วมในการวิจัยด้วยความสมัครใจจำนวน 8 คน การวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพ ใช้การวิเคราะห์เนื้อหา ข้อมูลเชิงปริมาณใช้สถิติภาคบรรยาย ได้แก่ ความถี่ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน คะแนนเปอร์เซ็นไทล์ สถิติภาคสรุปอ้างอิง ได้แก่ การทดสอบค่าที การทดสอบความแปรปรวน และการวิเคราะห์ไขว้ ผลการวิจัยเพื่อพัฒนาคู่มือการประเมินและพัฒนาตนเอง จากการวิจัยเอกสารสามารถกำหนดองค์ประกอบของภาวะผู้นำแบบชื่นชมตนเองตามองค์ประกอบของภาวะผู้นำแบบเปลี่ยนสภาพผสมกับองค์ประกอบของบุคลิกภาพด้านภาวะชื่นชมตนเองได้ 5 องค์ประกอบ คือ คุณลักษณะการมีอิทธิพลอย่างมีอุดมการณ์แบบชื่นชมตนเอง พฤติกรรมการมีอิทธิพลอย่างมีอุดมการณ์แบบชื่นชมตนเอง การสร้างแรงบันดาลใจแบบชื่นชมตนเอง การกระตุ้นทางปัญญาแบบชื่นชมตนเอง และการคำนึงถึงความเป็นปัจเจกบุคคลแบบชื่นชมตนเอง เครื่องมือประเมินตนเองที่พัฒนาขึ้นประกอบด้วยข้อรายการแบบมาตรประมาณค่า 4 ระดับ จำนวน 20 ข้อ มีความตรงเชิงเนื้อหาจากการตรวจสอบของผู้ทรงคุณวุฒิจากสาขาที่เกี่ยวข้องจำนวน 16 คน ผลการวิเคราะห์คุณภาพเครื่องมือพบว่ามีค่าอำนาจจำแนกรายข้อระหว่าง 0.7741-0.8868 ค่าความเที่ยงแบบความสอดคล้องภายในทั้งฉบับเท่ากับ 0.9782 มีความตรงเชิงโครงสร้างจากผลการวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงสำรวจ และมีการสร้างเกณฑ์ปกติวิสัยโดยใช้คะแนนเปอร็เซ็นไทล์สำหรับแปลผลระดับภาวะผู้นำแบบชื่นชมตนเองของผู้บริหารโรงเรียนจากกลุ่มตัวอย่าง 499 คนที่ได้จากการสำรวจด้วยแบบสอบถาม ผลการทดลองใช้คู่มือจากการวิจัยกรณีศึกษาพบว่าวิธีการพัฒนาตนเองด้านภาวะผู้นำแบบชื่นชมตนเองที่ใช้แนวคิดการกำกับตนเองด้วยวิธีการบันทึกอนุทินในการวิจัยนี้ได้ผลน่าพอใจ ข้อมูลจากการสะท้อนตนเองของกรณีศึกษาในสมุดบันทึกพฤติกรรมประมาณ 1-2 เดือน ชี้ให้เห็นการเปลี่ยนแปลงของภาวะผู้นำแบบชื่นชมตนเอง ประมาณร้อยละ 23.05 โดยเฉพาะในองค์ประกอบด้านการกระตุ้นทางปัญญา ผลการตรวจสอบคุณภาพของคู่มือจากผู้ทรงคุณวุฒิและกรณีศึกษาพบว่ามีความเหมาะสมมาก