บทบาทและแนวโน้มการเป็นศูนย์กลางทางการค้าและการลงทุนของเมืองอุดรธานี

Abstract

การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ ศึกษาวิวัฒนาการชุมชนเมืองอุดรธานี และการเปลี่ยนแปลงการใช้ที่ดิน, วิเคราะห์ปัจจัยต่างๆ ที่มีผลต่อการเติบโตของเมืองอุดรธานี, วิเคราะห์บทบาทและแนวโน้มการเจริญเติบโตของเมืองอุดรธานี และเสนอแนะแนวทางการวางแผนพัฒนาเมืองอุดรธานี เพื่อรองรับบทบาทการเป็นเมืองศูนย์กลางทางการค้าและการลงทุน จากการศึกษา พบว่า ตั้งแต่แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 4 (พ.ศ. 2520 – 2524) เมืองอุดรธานีถูกกำหนดให้เป็นเมืองศูนย์กลางความเจริญของอนุภาค ภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบน ตามนโยบายการกระจายความเจริญสู่ภูมิภาคมาโดยตลอด และตั้งแต่ปี พ.ศ. 2537 เมื่อมีการเปิดใช้สะพานมิตรภาพ (ไทย –ลาว) ที่เมืองหนองคาย ซึ่งเป็นเส้นทางเชื่อมจากฝั่งไทยเข้าสู่นครเวียงจันทน์ ของสปป.ลาว ได้โดยตรง เมืองอุดรธานีมีการคาดหวังว่าจะทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจของเมือง เนื่องจากความสะดวกในการเข้าถึงเมืองอุดรธานี จึงทำให้เป็นศูนย์กลางของธุรกิจ การค้าปลีก – ค้าส่ง การบริการ และอุตสาหกรรม รวมทั้งมีบทบาทเป็นศูนย์กลางรวมและกระจายสินค้าอุปโภคบริโภค และสินค้าเกษตรกรรมออกสู่พื้นที่โดยรอบ โดยมีพื้นที่ในเขตอิทธิพลการให้บริการของเมืองอุดรธานี คือ จังหวัดในอนุภาค และสปป.ลาว และมีการอนุญาตให้คนลาวเดินทางมาฝั่งไทยได้โดยใช้บัตรผ่านแดนได้ถึงเมืองอุดรธานีเท่านั้น ทำให้เมืองอุดรธานีมีบทบาทเป็นเมืองศูนย์กลางทางการค้าและการลงทุน เนื่องจากมีศักยภาพที่จะสนับสนุนให้เมืองอุดรธานีเติบโต คือ ความได้เปรียบเชิงที่ตั้ง, ความพร้อมด้านธุรกรรมทางการเงิน, ความพร้อมด้านประชากรและแรงงาน, ความพร้อมด้านระบบโครงข่ายคมนาคมและไฟฟ้า และหากสามารถแก้ไขข้อจำกัดบางประการ ได้แก่ การขาดแคลนแหล่งน้ำ, การสื่อสารมีประสิทธิภาพต่ำ และนโยบายรัฐที่สนับสนุนไม่ต่อเนื่องได้แล้ว จะทำให้เมืองอุดรธานีสามารถรองรับบทบาทการเป็นศูนย์กลางทางการค้าและการลงทุนของอนุภาคและสปป.ลาวได้อย่างต่อเนื่องต่อไป ในการวิจัยครั้งนี้ได้เสนอแนะกิจกรรมที่มีโอกาสการลงทุน และแนวทางการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานระบบสาธารณูปโภคในพื้นที่เมืองอุดรธานี