การพยากรณ์ปริมาณการจราจรบนทางหลวงโดยการประยุกต์ใช้แบบจำลองการคมนาคมขนส่งในเมือง

Abstract

วิทยานิพนธ์ฉบับนี้ เป็นการศึกษาเพื่อพัฒนาวิธีการพยากรณ์ปริมาณการจราจรบนทางหลวงในส่วน ภูมิภาค โดยการประยุกต์ใช้แบบจำลองการคมนาคมขนส่งในเมือง ได้แก่ แบบจำลองความต้องการเดิน ทางในรูปของตารางการเดินทางซึ่งประมาณขึ้นจากปริมาณการจราจร และแบบจำลองการจัดเส้นทางการ เดินทาง ในการศึกษาได้พัฒนาโครงข่ายทางหลวงในระบบ Node-Link ของทางหลวงสายหลักขึ้นจากระบบตอนควบคุมของกรมทางหลวง โดยกำหนดพื้นที่ศึกษารวมทั่วประเทศและแบ่งพื้นที่ย่อยออกเป็น 73 พื้นที่ ย่อย ตามอาณาเขตการปกครองของแต่ละจังหวัด ตรารางความต้องการเดินทางในปีฐานได้ประมาณขึ้นจาก ปริมาณการจราจร โดยใช้แบบจำลอง Matrix Estimation โดยวิธี Maximum Entropy และทดสอบความ ถูกต้องโดยการทดลองจัดเส้นทางการเดินทางลงบนโครงข่ายทางหลวง จากนั้นจึงได้พัฒนาแบบจำลองเพื่ออธิบายความต้องการเดินทางในอนาคตเปรียบเทียบกัน 2 วิธีคือ แบบจำลองปริมาณการเดินทางที่จุดปลาย โดยวิธีวิเคราะห์แบบถดถอย และแบบจำลองสัมประสิทธิ์การเพิ่มของปริมาณการเดินทาง ผลการศึกษาพบว่าแบบจำลองแรกไม่เหมาะสมที่จะนำไปใช้งาน เนื่องจากไม่สอดคล้องกับสภาพความ เป็นจริง ดังนั้นจึงได้เลือกใช้แบบจำลองสัมประสิทธิ์การเพิ่มในการประมาณความต้องการเดินทางในอนาคต แบบจำลองนี้เป็นวิธีที่กำหนดให้อัตราการเพิ่มของปริมาณการเดินทางมีความสัมพันธ์กับอัตราการเพิ่มของตัว แปรด้านเศรษฐกิจและสังคม ได้แก่ จำนวนประชากร มูลค่าผลิตภัณฑ์มวลรวมของจังหวัด จำนวนยงดยาน ที่จดทะเบียน และมูลค่าการคมนาคมขนส่งและการสื่อสารของจังหวัด โดยกำหนดให้ค่าสัมประสิทธิ์ความยืด หยุ่นของการเดินทางที่จุดปลายเป็นตัวเชื่อมความสัมพันธ์ ในการพยากรณ์ปริมาณการจราจรบนโครงข่ายทาง หลวงได้ใช้แบบจำลองการจัดเส้นทางเดินทางโดยวิธี Equilibrium Assignment โดยกำหนดให้ขึ้นอยู่กับเวลาหรือความเร็วในการเดินทางเพียงอย่างเดียว จากผลการศึกษาและการเปรียบเทียบกับการศึกษาอื่น ๆ พบว่าวิธีการนี้จะมีความสะดวกในการนำไป ใช้งานอยู่มาก เนื่องจากได้มีการพัฒนาโครงข่ายทางหลวงบนเส้นทางสายหลักไว้แล้ว และข้อมูลด้าน เศรษฐกิจและสังคม ในพื้นที่ย่อยระดับจังหวัดมีการรวบรวมไว้โดยสมบูรณ์อยู่แล้ว แต่ในการนำไปใช้เพื่อการ พยากรณ์ปริมาณการจราจรในช่วงเวลาที่ยาวมากนั้นจะต้องใช้ประสบการณ์และวิจารณญาณของนักวางแผน ประกอบด้วยกัน