อิทธิพลของซิลิกอนเถ้าลอยลิกไนต์และปุ๋ยหมักฟางข้าวต่อคุณภาพการสีของข้าว

Abstract

ความสมบูรณ์ของเมล็ดส่งผลดีต่อคุณภาพการสีของข้าว เป็นปัจจัยที่มีอิทธิพลของปริมาณธาตุอาหาร ในดินร่วมด้วย โดยเฉพาะชิลิกอนซึ่งมีความสำคัญต่อการเจริญเติบโตและความสมบูรณ์ของช่อดอกข้าว ทั้งนี้ ซิลิกอนพบมากในของเหลือใช้คือ เถ้าลอยลิกไนต์และฟ่างข้าว โดยที่คุณภาพการสีใช้เป็นเกณฑ์กำหนดราคาข้าว ดังนั้นการศึกษาวิจัยครั้งนี้จึงมุ่งเน้นถึงอิทธิพลของชิลิกอนจากการเติมเถ้าลอยลิกไนต์ และปุ๋ยหมักฟางข้าวต่อ คุณภาพการสีของข้าวในแปลงนาเกษตรกร ต.คอนยอ อ.เมือง จ.นครนายก ซึ่งเคยเติมเถ้าลอยลิกไนต์ เมื่อปี พ.ศ. 2544 วางแผนการทดลองแบบ Randomized Complete Block ทำ 3 ชำ ปลกข้าวแบบปีกดำผลการศึกษา พบว่า การเติมเถ้าลอยลิกไนต์ และปุ๋ยหมักฟางข้าวส่งผลให้ปริมาณชิลิกอนในดิน (ปริมาณที่ สกัดได้และปริมาณที่ละลายได้) ลำด้น และแกลบ เพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ส่วนปริมาณชิลิกอนในรากและเมล็ดข้าวสารไม่มีความแตกต่างทางสถิติ อีกทังไม่ก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงความหนาแน่นรวมของดิน แต่เพิ่ม ปริมาณนี้าที่พืชใช้ประโยชน์ได้เมื่อเทียบกับดินเดิม สำหรับผลผลิตข้าวนั้นเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติจากดินเดิม 350 กิโลกรัม/ไร่ เป็น 441 และ 616 กิโลกรัม/ไร่ เมื่อเติมปุ๋ยหมักฟ่างข้าวร่วมคับเถ้าลอยลิกไนต์ และเติมปุ๋ยเคมีร่วมกับเถ้าลอยลิกไนต์ ตามลำดับทั้งนี้การเติมปุ๋ยเคมีร่วมกับเถ้าลอยลิกไนต์ยังส่งผลให้คุณภาพการสีของข้าว อยู่ในเกณฑ์คุณภาพการสีดีมาก (ข้าวเต็มเมล็ดและด้นข้าว > 50%) ส่วนคุณภาพการสีดี (ข้าวเต็มเมล็ดและด้นข้าว = 46.75%) ไค้รับจากการเติมเถ้าลอยลิกไนต์และปุ๋ยหมักฟางข้าว โดยคุณภาพการสีข้าวมีความสัมพันธ์กับปริมาณ ชิลิกอนที่ละลายได้ในดิน (r = 0.692*) และปริมาณซิลิคอนในลำด้นของข้าว (r = 0.760*) นอกจากนี้ปริมาณ ฟอสฟอรัสในดิน (ปริมาณทั้งหมดและปริมาณที่ละลายได้) เพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ส่วนความเป็นกรดเป็นด่างปริมาณอลูมินัมเหล็กและแมงกานีสในดิน (ปริมาณทั้งหมดและปริมาณที่ละลายได้) นั้นไม่แตกต่างทางสถิติอาจกล่าวได้ว่าปริมาณซิลิกอนจากเถ้าลอยลิกไนต์ และมุ่ยหมักฟางข้าว น่าจะมีส่วนช่วยให้คุณภาพการสี ของข้าวดีขึ้น อีกทั้งปริมาณซิลิกอนที่ตกค้างอยู่ในฟางข้าว และแกลบก็สามารถใช้ประโยชน์ได้ต่อเนื่องอีกด้วย ดังนั้นเถ้าลอยลิกไนต์ และฟางข้าวที่เหลือทิ้ง ซึ่งมีโอกาสก่อให้เกิดปัญหาสิ่งแวดล้อม ด้านอากาศ ดิน และนำสามารถนำมาใช้ประโยชน์ทางการเกษตร เป็นทางเลือกในการเพิ่มปริมาณซิลิกอนแทนมุ่ยแคลเซียมซิลิเกตนับเป็นการลดด้นทุนให้คับเกษตรกร