การเปิดรับธรรมะในยุคโลกาภิวัตน์

Abstract

การวิจัยครั้งนี้เป็นการสำรวจข้อมูลจากชาวกรุงเทพมหานครจำนวน 600 คน ที่ได้รับการเลือกมาจาก 2 วิธีการ กล่าวคือ กลุ่มแรกเป็นกลุ่มตัวอย่างที่ได้รับการจำแนกอย่างมีวัตถุประสงค์ คือประกอบด้วยกลุ่มตัวอย่างที่เป็นสาธุชนของวัด 4 แห่ง ที่มีลักษณะเป็นตัวแทนของวัดทางพระพุทธศาสนา 4 ลักษณะด้วยกัน วัดละ 50 ตัวอย่าง รวม 200 ตัวอย่าง และอีก 400 ตัวอย่าง สุ่มจากผู้ที่อยู่อาศัยในกรุงเทพมหานครและปริมณฑล โดยวิธีการสุ่มตัวอย่างแบบบังเอิญ ให้มีการกระจายของตัวแปรด้านประชากรและสถานที่เก็บข้อมูล การวิจัยวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา การเปิดรับ ความต้องการในการเปิดรับ และผลจากการเปิดรับธรรมะในพุทธศาสนา การวิเคราะห์ข้อมูลเป็นการหาค่าทางสถิติ อันได้แก่ ค่าเปอร์เซ็นต์ ค่าเฉลี่ยมัชฌิมเลขคณิต ค่า t-test ค่า ANOVA และ Scheffe โดยการใช้โปรแกรมสำเร็จรูป SPSS/PC+ ผลของการวิจัยสรุปได้ดังนี้ 1. กลุ่มตัวอย่างเปิดรับและต้องการเปิดรับข่าวสารเกี่ยวกับธรรมะจากการฟัง โดยในรายละเอียดสรุปได้ว่า กลุ่ม "ผู้ไกลธรรมะ" เปิดรับข่าวสารธรรมะจากโทรทัศน์มากกว่าสื่ออย่างอื่น ในทางกลับกัน ด้านความต้องการในการเปิดรับข่าวสารด้านธรรมะ กลุ่มผู้ใกล้ศาสนากลับต้องการเปิดรับข่าวสารจากสื่อโทรทัศน์มากกว่าสื่ออื่น ในขณะที่กลุ่มผู้ไกลศาสนาต้องการเปิดรับข่าวสารธรรมะจากพระสงฆ์มากกว่าสื่ออื่น ส่วนหัวข้อธรรมะที่บุคคลทุกกลุ่มต้องการเปิดรับมากที่สุด คือ เรื่อง "กรรมดี กรรมชั่ว" 2. ในแง่ความแตกต่างของการเปิดรับข่าวสารและความต้องการ จากการวิจัยพบว่า สำหรับตัวแปรด้านประชากร การเปิดรับข่าวสารด้านธรรมะของกลุ่มตัวอย่างแตกต่างกันตามความแตกต่างด้านอายุ การศึกษาและอาชีพ ส่วนในด้านความต้องการในการเปิดรับข่าวสารธรรมะ ผลการวิจัยสะท้อนให้เห็นว่ามีความแตกต่างกันภายใต้ตัวแปรด้านการศึกษา รายได้ และอาชีพ 3. ผลของการเปิดรับข่าวสาร มองภายใต้ตัวแปรด้านความรู้ ความเข้าใจ และทัศนคติเกี่ยวกับธรรมะที่เกิดขึ้นอันเป็นผลมาจากการเปิดรับธรรมะ พบว่ากลุ่มตัวอย่างทั้งหมด มีความรู้และความเข้าใจความรู้สึกที่ดี และศรัทธาในพระพุทธศาสนา อันจะนำไปสู่การปฏิบัติที่สำคัญ ได้แก่ การสวดมนต์อย่างสม่ำเสมอ และการดำเนินชีวิตตามแนวทางของหลักศีลห้า