ความสามารถของดินชุดสระบุรีในการดูดซับสังกะสี และแคดเมียมภายหลังการเติมกากตะกอนน้ำเสียชุมชน ในพื้นที่ที่มีการปลูกผัก

Abstract

การศึกษาวิจัยในภาคสนามถึงความสามารถของดินชุดสระบุรีในการดูดซับสังกะสี และแคดเมียมภายหลังการเติมกากตะกอนน้ำเสียชุมชนในอัตรา 20 และ 80 เมตริกตันต่อเฮกแตร์ แล้วปลูกผักคะน้าและผักกวางตุ้ง ณ พื้นที่เกษตรกรรม ตำบลทุ่งน้อย อำเภอเมือง จังหวัดนครปฐม โดยวางแผนการทดลองแบบ 3x6 Factorial in Randomized Complete Block Design ทำ 3 ซ้ำ และมีการทิ้งช่วงเวลาให้ดินพักตัวในการปลูกผักครั้งที่สอง 3 ลักษณะคือ การไม่ทิ้งช่วงเวลาในการปลูกซ้ำ การทิ้งช่วงเวลาครึ่งฤดูกาลเพาะปลูก และการทิ้งช่วงเวลาหนึ่งฤดูกาลเพาะปลูก ผลการศึกษาพบว่า การเติมกากตะกอนน้ำเสียชุมชนลงสู่ดินจะมีผลทำให้ปริมาณสังกะสีและแคดเมียมเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ (P<0.05) ความสามารถในการดูดดึงสังกะสีของพืชจากการเติมกากตะกอนในอัตรา 20 เมตริกตันต่อเฮกแตร์จะสูงกว่าการเติมในอัตรา 80 เมตริกตันต่อเฮกแตร์ ความสามารถในการดูดซับสังกะสีของดินที่ปลูกผักกวางตุ้งจะสูงกว่าดินที่ปลูกผักคะน้า ในขณะที่อัตราการดูดซับแคดเมียมในดินปลูกผักคะน้าจะสูงกว่าในดินที่ปลูกผักกวางตุ้ง อย่างไรก็ตามอัตราความสามารถในการดูดซับสังกะสีและแคดเมียมจากการเติมกากตะกอนในอัตรา 80 เมตริกตันต่อเฮกแตร์ในดินที่ปลูกผักกวางตุ้งจะสูงกว่าในดินที่ปลูกผักคะน้า จากการศึกษาการทิ้งช่วงเวลาให้ดินพักตัวในฤดูกาลเพาะปลูกที่ 2 พบว่า การไม่ทิ้งช่วงเวลาและการทิ้งช่วงเวลาครึ่งฤดูกาลเพาะปลูกจะไม่มีผลต่อความสามารถในการดูดซับสังกะสีและแคดเมียมเมื่อเปรียบเทียบกับเกณฑ์การยอมรับให้มีปริมาณสังกะสีและแคดเมียมในดินเพื่อการเกษตรของประเทศกลุ่มประชาคมยุโรป และประเทศแคนาดา อย่างไรก็ตามความสามารถในการดูดซับสังกะสีและแคดเมียมจะลดลงสำหรับการทิ้งช่วงเวลาหนึ่งฤดูกาลเพาะปลูก จะลดลงทั้งในการเติมกากตะกอนลงดินในอัตรา 20 และ 80 เมตริกตันต่อเฮกแตร์ ทั้งนี้อาจสรุปได้ว่าความสามารถในการดูดซับสังกะสีและแคดเมียมของดินชุดสระบุรีจะขึ้นอยู่กับปริมาณการปนเปื้อนของโลหะหนังทั้งสองแต่ไม่เป็นสัดส่วนที่แน่นอน ซึ่งอาจเนื่องมาจากปริมาณแคดเมียมที่ตรวจพบน้อยมาก ผลผลิตผักคะน้าและผักกวางตุ้งจะเพิ่มขึ้นเมื่อมีการเติมกากตะกอนลงดินในอัตรา 20 เมตริกตันต่อเฮกแตร์โดยผลผลิตมากที่สุดจากการเพาะปลูกที่มีการทิ้งช่วงเวลาให้ดินพักตัวหนึ่งฤดูกาล