การใช้สื่อของเด็กที่มีความสามารถพิเศษ โรงเรียนสาธิตจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย (ฝ่ายประถม)

Abstract

ศึกษาเพื่อเข้าใจการใช้สื่อของเด็กที่มีความสามารถพิเศษ และการเลือกสื่อเพื่อใช้ประโยชน์ทางการเรียนและเสริมความสามารถพิเศษ การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ใช้วิธีสัมภาษณ์แบบเจาะลึก การสัมภาษณ์แบบเผชิญหน้าโดยใช้แบบสอบถาม การสังเกตแบบไม่มีส่วนร่วม และการเขียนบันทึก โดยมีผู้ให้ข้อมูลหลักเป็นเด็กที่มีความสามารถพิเศษจำนวน 20 คน ผู้ปกครองของเด็ก 20 คน และอาจารย์ 4 คน ผลการวิจัยพบว่าเด็กที่มีความสามารถพิเศษเหล่านี้ อยู่ในครอบครัวที่บิดามารดามีการศึกษาสูง มีอาชีพและหน้าที่การงานดี มีฐานะทางเศรษฐกิจและสังคมดี สามารถหาสิ่งแวดล้อมที่ดีทั้งที่บ้านและที่โรงเรียนให้กับเด็กได้ การใช้สื่อของเด็กที่มีความสามารถพิเศษนั้น แตกต่างกันไปตามบริบทในการใช้ของแต่ละคน และสัมพันธ์กับลักษณะพิเศษและความสามารถของเด็ก การดูแลของครอบครัวและของโรงเรียน ส่งผลให้เด็กที่มีความสามารถพิเศษเหล่านี้เป็นผู้รับสารที่เป็นผู้กระทำ เข้าใจและสามารถเลือกประเภทและเนื้อหาของสื่อไปใช้ ให้เหมาะกับจุดประสงค์และเวลาของตนเองได้ สื่อที่เด็กเหล่านี้ชอบใช้มากที่สุดคือโทรทัศน์ รองลงมาคือ เกม หนังสือ อินเทอร์เน็ต ภาพยนตร์ วิทยุ หนังสือพิมพ์ และนิตยสารเป็นอันดับสุดท้าย เด็กจะเลือกเนื้อหาที่ให้ทั้งความรู้และความบันเทิงจากสื่อเหล่านี้ เห็นได้จากโทรทัศน์ซึ่งเป็นสื่อที่เด็กชอบมากที่สุด แม้ว่าจะมีรายการบันเทิงเป็นส่วนมาก แต่เด็กก็สามารถเลือกเก็บส่วนที่เป็นประโยชน์เอาไว้ใช้ได้ ส่วนเกมซึ่งคนทั่วไปมองว่าส่งผลเสียต่อเด็ก แต่เด็กเหล่านี้มีผู้ปกครองและอาจารย์คอยให้คำแนะนำอย่างใกล้ชิด รวมถึงช่วยเลือกเกมที่เป็นประโยชน์และช่วยฝึกทักษะ นอกเหนือจากความสนุกสนานเพียงอย่างเดียว นอกจากนี้ผู้ปกครองและอาจารย์ยังสนับสนุนให้เด็กอ่านหนังสืออีกด้วย ทำให้เด็กส่วนใหญ่ชอบอ่านหนังสือหลากหลายตามความสนใจของตน แต่เมื่อกล่าวถึงหนังสือพิมพ์และนิตยสาร ซึ่งจัดเป็นสื่อสิ่งพิมพ์เช่นเดียวกัน เด็กกลับสนใจอ่านน้อย โดยจะอ่านหนังสือพิมพ์เมื่อต้องทำงานส่ง และอ่านนิตยสารถ้าที่บ้านเป็นสมาชิก ทั้งนี้อาจเนื่องมาจากยังไม่ถึงวัยที่จะสนใจ สื่ออีกประเภทหนึ่งที่เด็กส่วนใหญ่ยังไม่สนใจคือ วิทยุมักจะฟังเมื่ออยู่ในรถยนต์และเป็นรายการที่ผู้ปกครองเป็นคนเลือกเปิดฟัง อินเทอร์เน็ตเด็กจะใช้หาข้อมูลเป็นส่วนใหญ่ ยกเว้นบางคนที่ใช้เพื่อติดต่อสื่อสารและเพื่อความบันเทิง สำหรับภาพยนตร์ เด็กจะมีโอกาสได้ไปดูที่โรงภาพยนตร์กับครอบครัวนานๆ ครั้ง ส่วนมากจะดูจากโทรทัศน์และวิดีโอหรือซีดีที่บ้าน โดยจะช่วยกันเลือกเรื่องที่สนใจเสมอ