การพัฒนาเกณฑ์คะแนนและรูปแบบในการดำเนินการประเมินการใช้ยา

Abstract

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อจัดทำเกณฑ์คะแนนในการจัดแบ่งกลุ่มยา และสร้างรูปแบบในการดำเนินการประเมินการใช้ยาตามระดับของเกณฑ์คะแนนที่ได้จัดทำขึ้น การจัดทำเกณฑ์คะแนนในการจัดแบ่งกลุ่มยา ในส่วนการกำหนดน้ำหนักความสำคัญ (weight) ของเกณฑ์ในการคัดเลือกยาเพื่อประเมินการใช้ยาจำนวน 9 ประเด็น กำหนดโดยใช้แบบสอบถามความคิดเห็นผู้เชี่ยวชาญด้านการประเมินการใช้ยาจำนวน 20 ท่าน การกำหนดคะแนน (score) ตามเกณฑ์ที่ได้ของยาที่ต้องการประเมิน โดยใช้รายการยาในบัญชี ง. ของบัญชียาหลักแห่งชาติ พ.ศ. 2542 กำหนดโดยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญในสาขาที่เกี่ยวข้อง 19 สาขา สาขาละ 5 ท่าน นำน้ำหนักและคะแนนมาคำนวณหาคะแนนรวม (%) ของยาด้วยสมการที่กำหนดขึ้น จากนั้นนำคะแนนรวมของยาแต่ละรายการมาจัดแบ่งกลุ่มโดยใช้ค่าเฉลี่ยของคะแนนรวมทั้ง +- 1S.D. มาทดลองใช้จัดแบ่งกลุ่มยาในบัญชี ง. ได้เป็น 3 กลุ่ม ได้แก่ กลุ่ม A เป็นยาที่มีระดับคะแนน < 40% 28 รายการ กลุ่ม B เป็นยาที่มีระดับคะแนน 41%-59% 70 รายการ และกลุ่ม C เป็นยาที่มีระดับคะแนน > 60% 14 รายการ การจัดทำรูปแบบในการดำเนินการประเมินการใช้ยา เสนอรูปแบบ 3 รูปแบบ ตามระดับความเข้มข้นในการดำเนินการ คือ กลุ่ม A ยาที่มีความจำเป็นในการประเมินการใช้ยาน้อย ควรดำเนินการในระดับที่ 1 กลุ่ม B ดำเนินการในระดับที่ 2 และกลุ่ม C ดำเนินการในระดับที่ 3 ซึ่งมีความเข้มข้นในการดำเนินการมากที่สุด เมื่อสำรวจความคิดเห็นของแพทย์และเภสัชกรจำนวน 40 ท่าน เกี่ยวกับเกณฑ์คะแนนในการจัดแบ่งกลุ่มยาและรูปแบบในการดำเนินการประเมินการใช้ยาที่ได้จัดทำขึ้นโดยใช้แบบสอบถาม พบว่า ร้อยละ 85.0 เห็นว่าช่วงคะแนนในการจัดแบ่งกลุ่มยาในบัญชี ง. มีความเหมาะสม ร้อยละ 80.0 เห็นว่ารายการยาในแต่ละกลุ่มมีความเหมาะสม และร้อยละ 98.3 เห็นว่ารูปแบบในการดำเนินการมีความเหมาะสม เกณฑ์คะแนนในการจัดแบ่งกลุ่มยา และรูปแบบในการประเมินการใช้ยาที่กำหนดขึ้นมีความยอมรับในส่วนผู้เชี่ยวชาญ สามารถนำไปประยุกต์ใช้ในการคัดเลือกยาเพื่อดำเนินการประเมินการใช้ยาในแต่ละโรงพยาบาลได้โดยวิธีการเดียวกันกับงานวิจัยนี้