ข้อจำกัดด้านกฎหมายต่อการประกอบธุรกิจจัดการพลาสติกเหลือใช้

Abstract

ศึกษากฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการประกอบธุรกิจจัดการพลาสติกเหลือใช้ เพื่อวิเคราะห์ถึงข้อจำกัดที่สร้างอุปสรรคต่อการประกอบการ ตลอดจนค้นหามาตรการทางกฎหมายที่ส่งเสริม การนำพลาสติกเหลือใช้กลับมาใช้ประโยชน์ และนำเสนอแนวคิดทางกฎหมายเพื่อลดข้อจำกัดของ การประกอบการและแก้ไขปัญหาสิ่งแวดล้อมให้ดีขึ้น จากการศึกษาพบว่า กฎหมายของไทยยังไม่มีข้อกำหนดให้ผู้ผลิตผลิตภัณฑ์ต้องแสดงข้อมูลรายละเอียดที่จำเป็นต่อกระบวนการคัดแยก ในขณะที่ระเบียบของสภายุโรปว่าด้วยบรรจุภัณฑ์และของเสียบรรจุภัณฑ์ และกฎหมายส่งเสริมการใช้ทรัพยากรอย่างมีประสิทธิภาพของประเทศญี่ปุ่น กำหนดให้บรรจุภัณฑ์ต้องมีการระบุสัญลักษณ์แสดงประเภทและชนิด เพื่อให้สะดวกต่อการรวบรวม การคัดแยก และนำกลับมาใช้ประโยชน์ใหม่ ส่วนประเทศสวีเดนได้นำเรื่องระบบมัดจำคืนเงินมาใช้กับขวดพลาสติกและกระป๋องโลหะ เพื่อส่งเสริมกระบวนการรวบรวมและคัดแยกประเภท นอกจากนี้แล้ว กฎหมายของไทยมิได้กำหนดให้ผู้ผลิตผลิตภัณฑ์ต้องออกแบบผลิตภัณฑ์ให้สามารถนำกลับมาใช้ประโยชน์ใหม่ได้ แต่ระเบียบของสภายุโรปว่าด้วยบรรจุภัณฑ์และของเสียบรรจุภัณฑ์ ระเบียบของสภายุโรปว่าด้วยซากเครื่องใช้ไฟฟ้าและอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ ได้กำหนดให้ผู้ผลิตต้องออกแบบผลิตภัณฑ์ให้สามารถนำกลับมาใช้ประโยชน์ใหม่ได้ และยังได้กำหนดให้ผู้ผลิตต้องนำวัสดุที่ได้จากซากผลิตภัณฑ์กลับมาใช้ประโยชน์ใหม่ด้วย ซึ่งจะเป็นการส่งเสริมการคัดแยกและนำวัสดุกลับมาใช้ประโยชน์ใหม่ด้วย จากการวิจัยนี้ขอเสนอแนะการแก้ไขปัญหาทางกฎหมายในระยะสั้นคือ แก้กฎกระทรวงตามพระราชบัญญัติการสาธารณสุข พ.ศ. 2535 โดยให้ลดหรือยกเว้นอัตราค่าธรรมเนียมการให้บริการเก็บขน และกำจัดสิ่งปฏิกูลหรือมูลฝอยหากเป็นพลาสติกเหลือใช้ กำหนดวิธีการคัดแยกประเภทพลาสติกเหลือใช้ไม่ให้ปนกัน โดยออกเป็นข้อบัญญัติท้องถิ่นตามพระราชบัญญัติการสาธารณสุข พ.ศ. 2535 มาตรา 20 (3) และกำหนดให้ผู้ผลิตผลิตภัณฑ์ทุกรายต้องให้ข้อมูลรายละเอียดที่จำเป็น ต่อกระบวนการคัดแยกพลาสติกเหลือใช้ โดยตราเป็นพระราชกฤษฎีกำหนดมาตรฐานผลิตภัณฑ์ ตามพระราชบัญญัติมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม พ.ศ. 2511 มาตรา 17 สำหรับระยะยาวควรมีกฎหมายส่งเสริมการใช้ผลิตภัณฑ์ที่เป็นพลาสติก โดยมีบทบัญญัติให้ผลิตภัณฑ์ที่เป็นพลาสติกนั้น สามารถนำกลับมาใช้ประโยชน์ได้อีก ให้มีกฎหมายเกี่ยวกับการคืนเงินมัดจำสำหรับผู้บริโภคเมื่อนำพลาสติกเหลือใช้มาคืน เพื่อเป็นการส่งเสริมการเก็บรวบรวมพลาสติกเหลือใช้ และให้มีกฎหมายลดหรือยกเว้นภาษีมูลค่าเพิ่มให้กับธุรกิจจัดการพลาสติกเหลือใช้ เพื่อเป็นการรักษาสิ่งแวดล้อมและสังคมโดยส่วนรวม