การใช้สารโคลชิซีนเพื่อชักนำให้เกิดโพลี่พลอยด์ของเด็นโดรบิอุม

Abstract

การใช้สารโคลซิซีนเพื่อชักนำให้ลูกผสมของกล้วยไม้สกุล Dendrobium ชนิดต่าง ๆ มีจำนวนโครโมโซนเพิ่มขึ้นจากเดิม ส่วนที่ใช้แช่สารคือ callus,protocorm like body และต้นอ่อนที่ได้จาการเลี้ยงเนื้อเยื่อ จาก meristem และต้นอ่อนที่งอกจากเมล็ด ความเข้มข้นของโคลชิซีนที่ใช้คือ 0.05 และ 0.2 เปอร์เซ็นต์ เวลา 3,4 และ 10 วัน จำนวนโครโมโซมนับจากเซลของปลายรากโดยการทำสไลด์ชั่วคราวย้อมด้วยวิธีของ Feulgen จากการนับโครโมโซม 130 ต้น ที่มาจาก diploid ปรากฏว่า tetraploid และ near tetraploid 63.07 เปอร์เซ็นต์ octoploid และ near octoploid 20.77 เปอร์เซ็นต์ ส่วนพวกที่กลายเป็น hexaploid , heptaploid ,aneuploid และ mixoploid มีเพียง 1 หรือ 2 ต้นเท่านั้น และพวกที่ยังคงเป็น diploid มีเหลือเพียง 11.54 เปอรืเซ็นต์ จากพวกที่เป็น triploid อยู่แต่เดิม 74 ต้น กลายเป็น hexaploid และ near hexaploid 71.63 เปอร์เซ็นต์ ยังคงเป็น triploid ตามเดิม 21.63 เปอร์เซ็นต์ นอกจากนั้นเป็น pentaploid และ mixoplood ส่วนพวกที่เริ่มต้นจาก pentaploid 24 ต้น ส่วนใหญ่ยังคงเป็น pentaploid ตามเดิมคือ 79.17 เปอร์เซ็นต์ เป็น heptaploid 8.33 เปอร์เซ็นต์ และ near octoploid 12.50 เปอร์เซ็นต์ แต่ไม่พบต้นไม้ต้นใดที่เป็น decaploid ซึ่งมีจำนวนโครโมโซมเป็นสองเท่าของเดิมเลย จากการศึกษาความหนาของใบ และขนาดของ guard cell ผลปรากฏว่าความหนาของใบ diploid เมื่อเทียบกับ tetraloid และของ triploid เมื่อเทียบกับ hexaploid มีนัยสำคัญต่างกันทางสถิติ ส่วนความกว้างและยาวของคู่ guard cell ของใบเหล่านั้นก็มีนัยสำคัญทางสถิติเช่นกัน ลักษณะทั่ว ๆไปของต้นอ่อนที่มีจำนวนโครโมโซมต่างกันพอสังเกตได้คือ tetraploid มีใบเขียวกว่า diploid ส่วน octoplid ใบหนากว่าของ tetraploid ผิวใบเป็นคลื่นและการเจริญของต้นช้ามาก ส่วนใบของ hexaploid เขียวกว่า กว้างกว่า และย่นเล็กน้อย เมื่อเทียบกับของ triploid ลักษณะดอกของ tetraploid ต่างจากของ diploid ในสาระสำคัญคือ ขนาดดอกและความกว้างของกลีบเพิ่มขึ้น ความหนาของกลีบดอกเพิ่มขึ้น ขนาด pollen ของ tetraploid ใหญ่กว่าของ diploid แต่ทั้งสองชนิดไม่งอกใน stigmatic fluid เลย