ปัญหาการสอนวิชาประวัติศาสตร์ไทยในชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น ในกรุงเทพมหานคร

Abstract

จุดมุ่งหมายของการวิจัยเรื่องนี้ เพื่อศึกษาปัญหาสำคัญของการสอนวิชาประวัติศาสตร์ไทยในชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น โดยเฉพาะในแง่ความเหมาะสมของหลักสูตร แบบเรียน วิธีสอน อุปกรณ์การสอน และการวัดผล ซึ่งใช้อยู่ในปัจจุบัน โดยใช้แบบสอบถามกับระดับโรงเรียนมัธยมศึกษาตอนต้นในกรุงเทพมหานคร จำนวน 10 โรงโดยแยกเป็นครูจำนวน 57 คน และนักเรียนในระดับมัธยมศึกษาตอนต้น จำนวน 480 คน ข้อมูลที่ได้นำมาวิเคราะห์เชิงสถิติโดยหาค่าร้อยละและการหาค่าเฉลี่ยของคำตอบ ผลการศึกษาครั้งนี้โดยสรุปมีดังนี้ ครูมีความเห็นว่าเนื้อหาวิชาประวัติศาสตร์ไทยมากและเวลาเรียนน้อยไม่ได้สัดส่วนกัน แต่นักเรียนมีความเห็นว่าเนื้อหาวิชาในหลักสูตรเหมาะสมดีแล้ว ในแง่ประมวลการสอนซึ่งกระทรวงศึกษาธิการเป็นผู้กำหนดนั้น ครูเห็นว่าตนเองควรมีส่วนร่วมในการจัดทำประมวลการสอนด้วย ทั้งครูและนักเรียนเห็นพ้องกันว่า แบบเรียนวิชาประวัติศาสตร์ไทยนั้นยังไม่เหมาะสม เนื่องจากขาดความกระจ่างชัดของเนื้อหาในลักษณะสำคัญ ส่วนวิธีการสอนนั้นพบว่ายังไม่สู้ได้ผล เพราะครูส่วนใหญ่ใช้วิธีการบรรยายตามเนื้อหาวิชา แม้จะยกปัญหาหรือหัวข้อที่สำคัญ ๆ มาอธิบายเพิ่มเติมโดยที่นักเรียนยังไม่มีโอกาสแสดงความคิดเห็นมากเพียงพอ นอกจากนี้การสอนยังประสบอุปสรรคด้านอุปกรณ์ซึ่งมีน้อย อันเนื่องมาจากงบประมาณและเวลาของครูผู้สอน สำหรับการจัดกิจกรรมการสอนนั้นยังมีน้อยมาก ทั้ง ๆ ที่ครูและนักเรียนเห็นประโยชน์ของการจัดกิจกรรมการสอนมากก็ตาม และในด้านการวัดผลวิชาประวัติศาสตร์ไทยนั้น พบว่าครูผู้สอนใช้ข้อทดสอบแบบปรนัยและอัตนัยคู่กันไป แต่ทั้งครูและนักเรียนเสนอแนะว่า ควรใช้วิธีการวัดผลแบบอื่น ๆ เพิ่มเติมไม่ควรเน้นในด้านความจำอย่างเดียว ในการศึกษาครั้งนี้ ผู้วิจัยมีข้อเสนอแนะ ดังนี้ 1. กระทรวงศึกษาธิการควรปรับปรุงและแก้ไขหลักสูตรและแบบเรียนวิชาประวัติศาสตร์ไทยให้เหมาะสมโดยอาจขอความร่วมมือจากหน่วยวิชาการเฉพาะ เช่น สยามสมาคม หรือคณะกรรมการชำระประวัติศาสตร์ไทย เป็นต้น 2. สถาบันฝึกหัดครูรวมทั้งหน่วยศึกษานิเทศก์ กรมสามัญศึกษา ควรมีบทบาทมากขึ้นในการฝึกอบรมแก่ครูผู้สอนวิชาประวัติศาสตร์ไทยทั้งก่อนและระยะปฏิบัติงานของครูโดยเน้นการปรับปรุงประสิทธิภาพด้านวิธีสอน อุปกรณ์การสอนและการวัดผล 3. ครูสังคมศึกษาควรสร้างความรู้สึกตระหนักในความสำคัญและประโยชน์ของวิชาประวัติศาสตร์ไทยในฐานะที่จะเป็นวิถีทางของการดำรงรักษาไว้ซึ่งมรดกของชาติไทยคู่กันไปกับการส่งเสริมพัฒนาการและความสามารถในการคิดอย่างมีเหตุผลของนักเรียน