การวิเคราะห์ลักษณะใบหน้าคนไทยทั้ง ๓ แบบโดยใช้เกณฑ์ของริกเกทส์

Abstract

วัตถุประสงค์ของการวิจัย การศึกษาวิจัยนี้เพื่อหาค่าเฉลี่ยของมุมและระยะทางที่วัดจากส่วนต่างๆของใบหน้าและกะโหลกศีรษะในคนไทยที่มีลักษณะใบหน้าต่างกัน3แบบตามเกณฑ์ของริกเกทส์เพื่อศึกษาความแตกต่างระหว่างโครงสร้างใบหน้าทั้ง3แบบ และศึกษาความแตกต่างระหว่างเพศประโยชน์ที่ได้รับจากการวิจัยนี้สามารถนำมาใช้เป็นแนวทางในการวินิจฉัยและวางแผนบำบัดรักษาผู้ป่วยทางทันตกรรมจัดฟันได้ถูกต้องและเหมะสมยิ่งขึ้น วิธีดำเนินการวิจัย เลือกกลุ่มตัวอย่างโดยการสุ่มแบบหลายขั้นตอนจากนักเรียนโรงเรียนต่างๆในกรุงเทพมหานคร เป็นนักเรียนชาย 250 คนและนักเรียนหญิง 250 คนอายุเฉลี่ยประมาณ 19 และ18 ปี ตามลำดับ มีลักษณะการสบฟันเป็นแบบปกติตาม Angle’s Classification มีสุขภาพสมบูรณ์ และไม่เคยได้รับการบำบัดรักษาทางทันตกรรมจัดฟันมาก่อน นำกลุ่มตัวอย่างมาถ่ายภาพด้านข้างของกะโหลกศีรษะด้วยรังสีเอกซ์ จากนั้นวิเคราะห์ภาพถ่ายด้านข้างของกะโหลกศีรษะนั้นตามเกณฑ์ของริกเกทส์ กลุ่มตัวอย่างในแต่ละเพศพิจารณาจำแนกเป็น 3 กลุ่ม ตามลักษณะโครงสร้างใบหน้าในแนวดิ่งโดยพิจารณาจากค่าดัชนีรวมในการวัด ซึ่งเกิดจากการรวมค่าทางสถิติของมุมที่ใช้พิจารณาโครงสร้างใบหน้าแนวดิ่งตามเกณฑ์ของริกเกทส์ ซึ่งได้แก่ Lower face height, Facial depth, Mandibular plane angle และ Mandibular arc กำหนดให้กลุ่ม Dolichofacial มีค่าดัชนีรวมในการวัดน้อย มีจำนวนร้อยละ 15 ของจำนวนกลุ่มตัวอย่างทั้งหมด กลุ่ม Brachyfacial มีค่าดัชนีรวมในการวัดมากมีจำนวนร้อยละ 15 ของจำนวนกลุ่มตัวอย่างทั้งหมด และกลุ่ม Mesofacial มีค่าดัชนีรวมในการวัดอยู่ระหว่างกลุ่ม Dolichofacial และ Brachyfacial มีจำนวนร้อยละ 70 ของกลุ่มตัวอย่างทั้งหมด สรุปผลการวิจัย พบว่ากลุ่ม Dolichofacial มีตำแหน่งขากรรไกรบนและล่างเมื่อเทียบกับฐานกะโหลกศีรษะมีแนวโน้มถอยไปทางด้านหลัง Facial axis มีค่าน้อย ซึ่งแสดงว่าขากรรไกรล่างมีทิศทางการเจริญเติบโตในแนวดิ่ง ใบหน้าด้านข้างมีลักษณะโค้งนูน ร่วมกับมีลักษณะของฟันหน้าบนยื่นมาทางด้านหน้ามากกว่าและระนาบของการสบฟันมีลักษณะเอียงทำมุมกับ Corpus axis มากกว่ากลุ่ม Mesofacial และ Brachyfacial สำหรับ Soft tissue พบว่าริมฝีปากกล่างอยู่ค่อนมาทางด้านหน้ามากกว่าลักษณะใบหน้าอีก 2 แบบ เมื่อเทียบกับ E plane กลุ่ม Brachyfacial มีลักษณะตรงข้ามกับกลุ่ม Dolichofacial ค่าเฉลี่ยของมุมและระยะทางที่วัดจากส่วนต่างๆ ของใบหน้าและกะโหลกศีรษะแตกต่างกันตามกลุ่มลักษณะใบหน้าและเพศ