ปัญหาของนิสิตบัณฑิตวิทยาลัยในการใช้ห้องสมุดของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ในปีการศึกษา 2519

Abstract

การวิจัยนี้มีความมุ่งหมายเพื่อสำรวจข้อเท็จจริง และสภาพห้องสมุด รวบรวมปัญหาและความต้องการต่างๆ ที่นิสิตบัณฑิตศึกษามีต่อการใช้ห้องสมุด จำนวน 31 แห่ง ของจุฬาลงกรณ์หาวิทยาลัย ในปีการศึกษา 2519 เพื่อผลการวิจัยและข้อเสนอแนะจะได้เป็นแนวทางให้ผู้บริหารมหาวิทยาลัยทุกระดับ ได้ปรับปรุงห้องสมุดในความรับผิดชอบของตน ทั้งด้านหนังสือ วัสดุอุปกรณ์ และจัดบริการห้องสมุดให้มีประสิทธิภาพขึ้น ข้อมูลที่เก็บรวบรวมได้เป็นคำตอบแบบสอบถามของนิสิตบัณฑิตศึกษาที่ลงทะเบียนเรียนภาคต้นปีการศึกษา 2519 ได้รับแบบสอบถามสมบูรณ์รวมทั้งสิ้น 1,695 ฉบับ คิดเป็นร้อยละ 51.02 ของที่ส่งไปทั้งหมดจำนวน 3,322 ฉบับ ข้อมูลที่ได้นี้นำมาวิเคราะห์และเสนอในรูปของร้อยละ ค่าเฉลี่ยและส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน เป็นแต่ละแผนกวิชาไป เว้นคณะทันตแพทยศาสตร์ และคณะแพทยศาสตร์ที่เสนอเป็นผลรวมของคณะ ผลการวิจัยสรุปได้ดังนี้ นิสิตส่วนใหญ่มีความเห็นว่าห้องสมุดมีความสำคัญต่อการศึกษามาก นิสิตทุกแผนกวิชาใช้ห้องสมุดเพื่ออ่านหนังสือประกอบการเรียนร้อยละ 75.3 ใช้ห้องสมุดเพื่อเขียนรายงานหรือวิทยานิพนธ์ร้อยละ 66.1 และใช้ห้องสมุดเพื่อหาความรู้แขนงวิชาอื่นเพิ่มเติมร้อยละ 50.2 แต่ปรากฏว่ามีนิสิตเรียนวิชาการใช้ห้องสมุดในระดับปริญญาตรีร้อยละ 56.1 และร้อยละ 18.2 เรียนในระดับปริญญาโท จึงทำให้มีนิสิตใช้บัตรรายการในห้องสมุดเป็น ร้อยละ 64.1 เท่านั้น จากการสำรวจพบว่า ห้องสมุดที่นิสิตไปใช้มากนั้นอยู่ใกล้กับคณะเรียนหรือถนนใหญ่ เช่น หอสมุดกลาง นอกจากนั้นห้องสมุดที่มีครุภัณฑ์ อุปกรณ์ ตลอดจนหนังสือและบริการดี เช่น ห้องสมุดคณะครุศาสตร์ และห้องสมุดคณะรัฐศาสตร์นิสิตก็ไปใช้มากเช่นกัน ปัญหาด้านอาคารสถานที่ครุภัณฑ์ นิสิต เห็นว่าเป็นเรื่องที่ตั้งและสิ่งแวดล้อมที่เหมาะสมของห้องสมุด สภาพอากาศเย็นสบายและครุภัณฑ์น่าใช้ ช่วยชักจูงให้นิสิตมาใช้ห้องสมุดมากขึ้น ในด้านเกี่ยวกับหนังสือ วารสาร และวัสดุอื่นๆ นั้น นิสิตเห็นว่าควรต้องเพิ่มจำนวนให้มากขึ้นทั้งที่เป็นภาษาไทยและภาษาต่างประเทศ ส่วนปัญหาด้านบริการห้องสมุดนั้น นิสิตเห็นว่าควรขยายเวลาทำการห้องสมุดให้มากขึ้น ทั้งในวันราชการและวันหยุด ควรจัดบรรณารักษ์ทีมีความรู้บรรณารักษ์ศาสตร์มาทำงานเพื่อจะได้จัดบริการห้องสมุดให้ตรงกับความต้องการของนิสิตได้ เช่น บริการตอบคำถามและช่วยค้นคว้า บริการรวบรวมบรรณานุกรม บริการยืมระหว่างห้องสมุด บริการ-ถ่ายเอกสาร เป็นต้น ยังมีความต้องการพิเศษของนิสิตคณะวิทยาศาสตร์คือ การรวมห้องสมุดแผนกวิชาเข้าด้วยกัน เพื่อนิสิตจะไม่ต้องไปตามใช้หนังสือในห้องสมุดของแผนกวิชาการต่างๆ นอกจากนั้นการรวมห้องสมุดเป็นแห่งเดียว จะช่วยแก้ปัญหาทางเศรษฐกิจ เช่น ปัญหากำลังคน การบริหารงาน งบประมาณ ฯลฯ ได้อย่างดี ข้อเสนอแนะ 1. มหาวิทยาลัยมีนโยบายปรับปรุงห้องสมุดให้ทัดเทียมมาตรฐานทุกแห่ง และควรจัดสรรงบประมาณให้ห้องสมุดอย่างพอเพียง 2. มหาวิทยาลัยควรมีหลักสูตรวิชาการใช้หนังสือและห้องสมุด ในระดับปริญญาตรีหรือระดับปริญญาโททุกสาขาวิชา เพื่อให้นิสิตได้คุ้นเคยกับทรัพยากรต่างๆ ของห้องสมุด และสามารถจะใช้ทรัพยากรเหล่านั้นเป็นเครื่องมือการศึกษาตลอดไปได้ 3. บัณฑิตวิทยาลัยควรจัดทำรายชื่อหนังสือ วารสารและวัสดุต่างๆ ซึ่งจัดซื้อด้วยเงินจัดสรรของบัณฑิตวิทยาลัย แล้วพิมพ์ขึ้นเป็นคู่มือของนิสิตบัณฑิตศึกษา หรือใช้ในการจัดบริการยืมระหว่างห้องสมุดให้ได้ผลดียิ่งขึ้น 4. มหาวิทยาลัยควรปรับปรุงหอสมุดกลางให้ได้มาตรฐาน ห้องสมุดมหาวิทยาลัยซึ่งสภาการศึกษาแห่งชาติ และสมาคมห้องสมุดแห่งประเทศไทยได้กำหนดไว้ 5. ห้องสมุดคณะและแผนกวิชาต่างๆ รวมทั้งสถาบันประชากรศาสตร์ และศูนย์เอกสารประเทศไทย ควรจัดบริการที่จะดึงดูดนิสิตไปใช้ห้องสมุดให้มากที่สุด และห้องสมุดแผนกวิชาของคณะวิทยาศาสตร์ 11 แห่ง ควรรวมกันเป็นห้องสมุดคณะแห่งเดียว 6. ผู้บริหารห้องสมุดทุกแห่ง ควรจัดหางบประมาณมาใช้จ่ายในการเปิดนอกเวลาห้องสมุดอย่างเต็มที่ 7. ผู้บริหารห้องสมุดทุกแห่ง ควรจัดหาอัตรากำลังคน บรรจุบรรณารักษ์วิชาชีพโดยตรง และควรอบรมเจ้าหน้าที่ให้มีมนุษยสัมพันธ์ในการให้บริการ 8. ผู้บริหารสมุดทุกแห่ง ควรปรับปรุงห้องสมุดทั้งด้านจำนวนหนังสือ สถานที่ครุภัณฑ์ ตลอดจนเครื่องอำนวยความสะดวกอื่นๆ ตามความต้องการของนิสิต