จักรพรรดิราชย์ในคติอินเดีย

Abstract

วิทยานิพนธ์นี้มีความมุ่งหมายที่จะศึกษาระบอบการปกครองของพระจักรพรรดิพระราชาในอุดมคติของอินเดียจากวรรณคดีบาลีและวรรณคดีสันสกฤต การศึกษาเรื่องราวของพระจักรพรรดิ คือการศึกษาอุดมคติสูงสุดของชนวรรณะกษัตริย์ อันได้แก่การบำเพ็ญหน้าที่ในด้านการปกครองประเทศ ไทยเราได้รับอิทธิพลเรื่องพระจักรพรรดิมาตั้งแต่เริ่มสร้างบ้านเมือง หลักฐานในเรื่องนี้จะเห็นได้จากความเชื่อเรื่องพระจักรพรรดิและรัตนะของพระจักรพรรดิที่มีกล่าวไว้ในตำนานและพงศาวดารต่าง ๆ แม้ในไตรภูมิพระร่วง (หรือเตภูมิกถา) ซึ่งเป็นวรรณคดีเล่มแรกของไทย ก็มีเรื่องราวของพระจักรพรรดิ ในวรรณคดีไทยสมัยต่อมาที่สรรเสริญพระมหากษัตริย์ผู้ทรงเป็นวีรบุรุษของชาติ กวีก็มักจะถวายพระเกียรติยศให้พระองค์เป็นพระจักรพรรดิ วิทยานิพนธ์เรื่องนี้จึงมีจุดประสงค์ที่จะค้นคว้าแหล่งที่มาของคติเรื่องพระจักรพรรดิจากหลักฐานดั้งเดิม และเพื่อศึกษาระบอบการปกครองของผู้นำในอุดมคติ ซึ่งเป็นที่ยอมรับกันในสมัยโบราณว่าเป็นระบอบการปกครองที่ดีที่สุด เนื้อเรื่องของวิทยานิพนธ์แบ่งออกเป็น 11 บท คือ บทที่ 1 เป็นบทนำ กล่าวถึงความเป็นมาของปัญหา วัตถุประสงค์และขอบเขตของการวิจัย ประโยชน์ที่จะได้จากการวิจัยนี้ และวิธีดำเนินการวิจัย บทที่ 2 กล่าวถึงการปกครองระบอบราชาธิปไตย และวิวัฒนาการของการปกครองระบอบราชาธิปไตย บทที่ 3 คำที่มีความหมายว่าจักรพรรดิ บทที่ 4 พระนามพระจักรพรรดิ บทที่ 5 คุณลักษณะของพระจักรพรรดิ บทที่ 6 กล่าวถึงจักรพรรดิวัตร ราชธรรม และจักรพรรดิวัตรในวรรณคดีไทย บทที่ 7 กล่าวถึงจักรพรรดิรัตนะ บทที่ 8 ดินแดนของพระจักรพรรดิ โลก ทวีป และภารตวรรษ บทที่ 9 สภาพบ้านเมืองสมัยพระจักรพรรดิ บทที่ 10 พระจักรพรรดิในวรรณคดีไทย บทที่ 11 เป็นบทสรุปและข้อเสนอแนะ สาระสำคัญของวิทยานิพนธ์เรื่องนี้ อยู่ที่การมุ่งเสนอระบอบการปกครองซึ่งมีหลักศีลธรรมและจริยธรรมเป็นรากฐาน และมุ่งศึกษาผู้นำในอุดมคติ ผู้พิชิตโลกด้วยคุณธรรมผู้พร้อมที่จะพลีพระองค์และเสียสละผลประโยชน์ทุกประการเพื่อสวัสดิภาพของชาวโลกทั้งมวล