การศึกษาพฤติกรรมการรับฟังวิทยุกระจายเสียง และความต้องการรายการวิทยุ เพื่อการศึกษานอกโรงเรียนของประชาชนในเขตเมืองและชนบท จังหวัดพิษณุโลก

Abstract

วัตถุประสงค์ของการวิจัย 1. เพื่อศึกษาพฤติกรรมการรับฟังวิทยุกระจายเสียงของประชาชนในเขตเมืองและเขตชนบท 2. เพื่อทราบความต้องการรายการวิทยุเพื่อการศึกษานอกโรงเรียนของประชาชนในเขตเมืองและเขตชนบท 3. เพื่อศึกษาความแตกต่างในด้านพฤติกรรมการรับฟังวิทยุกระจายเสียงของประชาชนในเขตเมืองและเขตชนบท 4. เพื่อศึกษาความแตกต่างในด้านความต้องการรายการวิทยุเพื่อศึกษานอกโรงเรียนของประชาชนในเขตเมืองและเขตชนบท วิธีดำเนินการวิจัย 1. ทำการศึกษาจากกลุ่มตัวอย่าง ประชาชนในเขตเมือง จำนวน 200 ครัวเรือน ประชาชนในเขตชนบท จำนวน 200 ครัวเรือน รวมกลุ่มตัวอย่างทั้งสิ้น 400 ครัวเรือน 2. เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บข้อมูล เป็นแบบสอบถามชนิดปลายเปิด ประกอบด้วยคำถามเกี่ยวกับภูมิหลังของผู้ให้การสัมภาษณ์ พฤติกรรมการรับฟังวิทยุกระจายเสียง ความต้องการด้านเนื้อหา และรูปแบบวิธีเสนอรายการวิทยุเพื่อการศึกษานอกโรงเรียน 3. นำข้อมูลที่ได้ไปวิเคราะห์ด้วยเครื่องคอมพิวเตอร์ ผลการวิจัย 1. ประชาชนในเขตเมืองส่วนใหญ่ เลือกฟังรายการโดยวิธีหมุนหาคลื่นไปเรื่อยๆ มีจุดมุ่งหมายในการฟังวิทยุเพื่อติดตามข่าวสาร รับฟังวิทยุระหว่างเวลา 06.00 – 09.00 น. และ 18.01 – 21.00 น. รับฟังวิทยุที่บ้านขณะที่ทำงานอื่นไปด้วย ชอบฟังเพลงไทยสากล ละครวิทยุ ข่าวการเมือง และการศึกษา 2. ประชาชนในเขตชนบทส่วนใหญ่ เลือกฟังรายการโดยวิธีหมุนหาคลื่นไปเรื่อยๆ มีจุดมุ่งหมายในการฟังวิทยุเพื่อความบันเทิง รับฟังวิทยุระหว่างเวลา 06.00 – 09.00 น. และ 16.01 – 18.00 น. รับฟังวิทยุที่บ้านขณะที่ทำงานอื่นไปด้วย ชอบฟังเพลงลูกทุ่ง ละครวิทยุ ข่าวท้องถิ่น และรายการส่งเสริมการเกษตร 3. ประชาชนในเขตเมืองส่วนใหญ่ต้องการเนื้อหาเกี่ยวกับกฎหมายป้องกันตนเองและทรัพย์สิน การทำอาหารและขนม ความเคลื่อนไหวของราคาสินค้า การสหกรณ์ การใช้ยา หลักโภชนาการ การให้บริการของรัฐ ต้องการให้ออกรายการที่สนใจครั้งละประมาณ 1 ชั่วโมง ชอบผู้ดำเนินรายการที่เป็นเพศชาย วัยกลางคน พูดคุยเป็นกันเองกับผู้ฟัง พูดมีสาระและแทรกอารมณ์ขันบ้าง 4. ประชาชนในเขตชนบทส่วนใหญ่ต้องการเนื้อหาเกี่ยวกับกฎหมายป้องกันตนเองและทรัพย์สิน การวางแผนการใช้จ่ายในครอบครัว ความเคลื่อนไหวของราคาสินค้า การหาเงินทุน การสหกรณ์ โภชนาการ การวางแผนครอบครัว การให้บริการของรัฐ ต้องการรับฟังรายการที่สนใจครั้งละประมาณ 1 ชั่วโมง ชอบผู้ดำเนินรายการที่เป็นเพศชาย วัยกลางคน พูดคุยแบบเป็นกันเองกับผู้ฟัง พูดมีสาระและแทรกอารมณ์ขันบ้าง ข้อเสนอแนะ 1. การจัดรายการวิทยุเพื่อการศึกษานอกโรงเรียนในท้องที่จังหวัดใด ควรศึกษาพฤติกรรมการรับฟังวิทยุกระจายเสียง ความสนใจ ความต้องการ และสภาพปัญหาของประชาชนแต่ละกลุ่มเป้าหมายเสียก่อน ทั้งนี้ เพื่อเป็นข้อมูลในการจัดเนื้อหา และรูปแบบวิธีเสนอรายการ ตลอดถึงช่วงเวลาของการออกอากาศให้สอดคล้องกับพฤติกรรมและความต้องการของกลุ่มผู้ฟังเป้าหมายได้มากขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งควรเน้นหนักกลุ่มเป้าหมายในชนบทซึ่งด้อยโอกาสทางการศึกษา 2. การจัดรายการวิทยุเพื่อการศึกษานอกโรงเรียนสำหรับประชาชนในเขตเมือง ควรออกอากาศในระบบ เอฟ.เอ็ม และ ระบบ เอ.เอ็ม สำหรับประชาชนในเขตชนบท ทั้งนี้เพื่อให้สอดคล้องกับระบบของเครื่องรับวิทยุที่มีใช้อยู่ 3. การจัดรายการวิทยุเพื่อให้ความรู้แก่ประชาชนในเขตเมือง ควรออกอากาศในช่วงเวลา 06.00 – 09.00 น. และ 18.00 – 21.00 น. และสำหรับประชาชนในเขตชนบทระหว่างเวลา 06.00 – 09.00 น. และ 16.00 – 18.00 น. ซึ่งเป็นช่วงเวลาที่แต่ละกลุ่มรับฟังวิทยุมากที่สุด 4. รูปแบบวิธีเสนอรายการ ควรเสนอในลักษณะพูดคุยแบบเป็นกันเองกับผู้ฟังใช้ภาษาที่เข้าใจได้ง่าย ผู้ดำเนินรายการควรเป็นวัยเดียวกันกับกลุ่มผู้ฟังเป้าหมาย ซึ่งจะช่วยให้การจัดรายการสอดคล้องกับความต้องการและรสนิยมของกลุ่มผู้ฟังเป้าหมายได้มากขึ้น 5. การจัดรายการวิทยุเพื่อการศึกษานอกโรงเรียน ควรมีทั้งรายการสั้นๆ ที่ใช้เวลา 5 – 10 นาที และรายการยาว ที่ใช้เวลา 30 – 60 นาที โดยการออกอากาศรายการสั้นๆ ทุกวัน เนื้อหานั้นอาจจะจบในตัวเอง หรือติดต่อกันเป็นชุด ส่วนรายการยาวนั้น ควรจัดสัปดาห์ละครั้ง หรือสองสัปดาห์ต่อครั้ง