การพัฒนาบุคลากรของสถานศึกษาพยาบาลในประเทศไทย

Abstract

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาวิธีการพัฒนาบุคลากรของสถานศึกษาพยาบาลในประเทศไทย และเปรียบเทียบความคิดเห็นเกี่ยวกับการพัฒนาบุคลากรระหว่างผู้บริหารและอาจารย์ ตลอดจนศึกษาถึงอุปสรรค ความต้องการ และปัญหาในการพัฒนาบุคลากรของสถานศึกษาพยาบาล ประชากรที่ใช้ในงานวิจัย ได้แก่ ผู้บริหาร จำนวน 113 คน และอาจารย์ 490 คนในสถานศึกษาพยาบาล 24 แห่ง ในประเทศไทย โดยมีแบบสอบถามเป็นเครื่องมือในการวิจัย สร้างขึ้นโดยอาศัยทฤษฏีการเรียน-การสอน และการพัฒนาบุคลากร ได้นำข้อมูลมาวิเคราะห์หาค่า ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน และ t-test ผลการวิเคราะห์ข้อมูลสรุปได้ว่า 1. การพัฒนาบุคลากรเป็นหน้าที่ของผู้บริหารสถาบัน จะต้องจัดให้มีขึ้นในหน่วยงาน และเห็นว่าตัวอาจารย์เองจะต้องขวนขวายหาแหล่งความรู้ เพื่อพัฒนาตนเองในทุกๆด้านด้วย การพัฒนาบุคลากรเท่าที่สถานศึกษาพยาบาลได้จัดกระทำขึ้นนั้นมีตั้งแต่การอนุญาติให้เข้ารับการศึกษาต่อทั้งระยะยาว ระยะสั้น การเข้าอบรมสัมมนา และการประชุมวิชาการต่างๆ ที่จัดขึ้นในหน่วยงานของตนเองและนอกหน่วยงาน ตลอดจนมีการกระตุ้นให้อาจารย์ได้มีการพัฒนาตนเอง และผลของการพัฒนาทำให้อาจารย์มีพฤติกรรมที่เปลี่ยนไปในทางที่ดีขึ้นต่อการปฏิบัติหน้าที่ ต่อสถาบันและวิชาชีพ 2. ความคิดเห็นของผู้บริหารและอาจารย์ไม่แตกต่างกันในเรื่องของการพัฒนาบุคลากรทั้งผู้บริหารและอาจารย์เห็นด้วยกับการที่เมื่ออาจารย์ได้รับการพัฒนาแล้ว มีผลช่วยให้พัฒนาคุณภาพการเรียนการสอนดีขึ้น มีศรัทธาต่อสถาบันและวิชาชีพมากขึ้น ยอมรับฟังความคิดเห็นและคำวิพากษ์วิจารณ์ของคนอื่นได้ดีขึ้น มีความรับผิดชอบต่องานที่ปฏิบัติดีขึ้นและมีคุณธรรมสูงขึ้น มีการค้นคว้าหาความรู้เพื่อพัฒนาตนเองมากขึ้น แต่อย่างไรก็ตาม ในการศึกษาต่ออาจารย์ยังคำนึงถึงแรงจูงใจภายนอก เช่น วุฒิที่เพิ่มขึ้น เงินเดือนที่สูงขึ้นอยู่ 3. ความคิดเห็นของผู้บริหารและอาจารย์ไม่แตกต่างกันในเรื่องของการดำเนินการพัฒนาบุคลากร ยกเว้นในเรื่องที่ผู้บริหารเห็นด้วยกับการที่อาจารย์ต้องมีหน้าที่ในการเข้าร่วมประชุมวิชาการทางวิชาชีพ เช่น การประชุมพยาบาลแห่งชาติ สูงกว่าความคิดเห็นของอาจารย์ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 4. วิธีการจัดดำเนินการ ผู้บริหารเกือบทุกสถานศึกษาได้จัดดำเนินการโดยใช้หลักการของการจัดที่ค่อนข้างสมบูรณ์ กล่าวคือ มีการสำรวจหาความต้องการในการเรียนรู้ของผู้เรียน มีการวางนโยบายและแผนของการพัฒนาอาจารย์ โดยสนับสนุนผู้เรียนที่สามารถนำความรู้มาใช้ประโยชน์ต่อการปฏิบัติงาน มีการกระตุ้นให้อาจารย์ได้มีการศึกษาด้วยตนเอง โดยวิธีการต่างๆ เช่น บริการห้องสมุดได้ จัดโปรแกรมทางวิชาการให้ เป็นต้น 5. เกณฑ์การคัดเลือกเพื่อใช้ในการพิจารณาตัดสินคัดเลือกอาจารย์เข้ารับการพัฒนาในความคิดเห็นของผู้บริหาร มีความสามารถในการนำความรู้ไปใช้ ระเบียบปฏิบัติในการลาไปศึกษาต่อ คุณสมบัติและความสามารถส่วนตัวของอาจารย์เอง ในความคิดเห็นของอาจารย์ มีอัตราเงินเดือน จำนวนปีที่ทำงาน และความสามารถในการนำความรู้ไปใช้ 6. สถานศึกษาพยาบาลส่วนใหญ่ สามารถจัดโปรแกรมการอบรมวิชาการได้เอง ยกเว้น 2 สถานศึกษาที่จัดเองไม่ได้ 7. ทั้งผู้บริหารและอาจารย์เห็นพ้องต้องกันว่า อุปสรรคที่สำคัญของการพัฒนาบุคลากร คือ ตัวอาจารย์เอง เรื่องงบประมาณ และตัวผู้บริหารเป็นอันดับรองลงมา 8. เกี่ยวกับความต้องการอบรม 92% ของผู้บริหาร และ 94% ของอาจารย์ต้องการ ให้มีการอบรมวิชาการ 93% ของผู้บริหาร และ 90% ของอาจารย์ต้องการให้มีการอบรมผู้ฝึกอบรม 88% ของผู้บริหาร และ 89% ของอาจารย์ ต้องการให้มีหน่วยงานกลางเพื่อร่วมมือกันจัดโปรแกรมการพัฒนาอาจารย์ หัวข้อเรื่องที่ต้องการให้มีการจัดอบรมมีตามลำดับ คือ การพัฒนาการเรียนการสอน การบริหารการศึกษาพยาบาล การวัดและประเมินผลการศึกษา