ปัญหากฎหมายของสัญญาทรัสต์รีซีทภายใต้กฎหมายไทย

Abstract

ตามกฎหมายสหรัฐอเมริกาและอังกฤษนั้น การทำทรัสต์รีซีทถือว่าเป็นการนำสินค้าเป็นหลักประกันการชำระเงินแก่ธนาคาร แต่สำหรับสัญญาทรัสต์รีซีทของไทยนั้น เนื่องจากกฎหมายเกี่ยวกับ การนำทรัพย์มาเป็นหลักประกันของไทยมีข้อจำกัดที่ทำให้สินค้าที่ซื้อขายไม่สามารถใช้เป็นหลักประกัน ตามกฎหมายหลักประกันได้ สัญญาทรัสต์รีซีทที่ใช้อยู่ในประเทศไทยจึงได้กำหนดให้กรรมสิทธิ์ในสินค้า เป็นของธนาคาร ซึ่งศาลไทยก็มีคำวินิจฉัยให้เป็นไปตามข้อสัญญานี้ นอกจากนั้น สัญญาทรัสต์รีซีทก็มีข้อ สัญญาอื่นๆ ที่มีประเด็นปัญหาข้อกฎหมายที่ไม่ชัดเจนในเรื่องสิทธิ หน้าที่ และความรับผิด ระหว่างธนาคาร ลูกค้า และบุคคลภายนอกที่เกี่ยวข้อง วิทยานิพนธ์ฉบับนี้ได้ทำการศึกษาถึงปัญหาข้อกฎหมายของสัญญาทรัสต์รีซีทภายใต้กฎหมายไทย และผลทางกฎหมายของสัญญาทรัสต์รีซีทที่เกิดขึ้นว่า สัญญาทรัสต์รีซีทที่มีผลเป็นการโอนกรรมสิทธิ์ในสินค้าให้แก่ธนาคารนั้น จะกระทบต่อสิทธิของธนาคารหรือไม่ เพียงใด จากการศึกษาพบว่า 1. การที่ธนาคารมอบเอกสารการรับสินค้าให้แก่ลูกค้าเพื่อนำไปรับสินค้าจากผู้ขนส่งและ นำสินค้านั้นไปขาย หรือนำไปใช้ หรือนำไปผ่านกระบวนการผลิตเพื่อผลิตเป็นผลิตภัณฑ์ต่อไปนั้น การ กระทำของลูกค้าดังกล่าวไม่ถือว่าเป็นการกระทำในฐานะที่เป็นตัวแทนของธนาคาร 2. หากลูกค้านำสินค้าไปจำนำกับบุคคลภายนอก การจำนำมีผลผูกพันธนาคาร เนื่องจาก ธนาคารได้ยินยอมให้ลูกค้าครอบครองสินค้าโดยให้ลูกค้าแสดงออกเสมือนสินค้านั้นเป็นของลูกค้าเอง ธนาคารจะเอาสินค้าคืนจากผู้รับจำนำโดยไม่ไถ่ถอนไม่ได้ 3. กรณีที่ลูกค้าตกเป็นบุคคลล้มละลาย สินค้าตามทรัสต์รีซีทจะถือเป็นทรัพย์สินในคดี ล้มละลายอันอาจแบ่งแก่เจ้าหนีรายอื่นได้ 4. ในกรณีที่สินค้าเป็นเครื่องจักร ที่ธนาคารตกลงให้ลูกค้าจดทะเบียนกรรมสิทธิ์เครื่องจักร ตามพระราชบัญญัติจดทะเบียนเครื่องจักร พ.ศ.2514 ถือว่าธนาคารได้มอบกรรมสิทธิ์ในเครื่องจักรกลับไป ให้แก่ลูกค้า และลูกค้าจะมีสิทธิจดทะเบียนจำนองต่อไป