การวิเคราห์ปัญหาสินค้าคงเหลือสำหรับสินค้า ที่ยอดขายมีความผันแปรตามฤดูกาล

Abstract

สินทรัพย์สำคัญอย่างหนึ่งในการทำธุรกิจประเภทสั่งสินค้าเข้ามาจำหน่ายคือ เงินลงทุนจำนวนมากในรูปสินค้าคงคลังหรือคงเหลือ การบริหารสินค้าคงเหลืออย่างมีประสิทธิภาพจะก่อกำไรอย่างมากแก่บริษัท หลักการบริหารสินค้าคงเหลือคือ ควรจะสั่งสินค้าแต่ละชนิดเมื่อใด ปริมาณเท่าใดจึงจะเพียงพอความต้องการของลูกค้าโดยมีสินค้าคงเหลือหมุนเวียนในห้องเก็บในระดับพอเหมาะ เป็นที่ยอมรับว่าประสบการณ์ส่วนตัวเพียงอย่างเดียวไม่สามารถบริหารการจัดการเกี่ยวกับสินค้าคงเหลือได้อย่างน่าพอใจ นักบริหารส่วนใหญ่ที่รับผิดชอบในด้านนี้พยายามเสาะหาหลักวิชาการใหม่ ๆ มาปรับปรุงการดำเนินการหลังจากที่ได้ทดลองและมีความมั่นใจต่อการค้นคว้าว่าจะได้ผล วิทยานิพนธ์นี้แสดงผลการศึกษาในแง่ทฤษฎี แง่การจำลองแบบและแง่ให้แนวทางการนำไปใช้ในบริษัทสั่งอะไหล่รถยนต์มาจำหน่ายโดยศึกษาเปรียบเทียบข้อดีข้อเสียกับวิธีการที่บริษัทดังกล่าวใช้อยู่ในปัจจุบัน ส่วนทฤษฎี เป็นการสร้างสูตรเพื่อคำนวณระยะเวลาที่เหมาะสมในการสั่งสินค้าและปริมาณสินค้าที่จะสั่งในแต่ละครั้ง โดยมีวัตถุประสงค์ที่จะทำให้ค่าใช้จ่ายรวมมีค่าต่ำที่สุด เมื่อลักษณะความต้องการของลูกค้าสามารถเขียนอยู่ในรูปของสมการทางคณิตศาสตร์บางรูปแบบ ส่วนการจำลองแบบ จะศึกษาถึงความจำเป็นในการนำค่าดัชนีฤดูกาลเข้ามาพิจารณาในการกำหนดนโยบายการสั่งสินค้า เมื่อลักษณะความต้องการของลูกค้ามีความผันแปรตามฤดูกาลโดยจะเปรียบเทียบวิธีการสั่งสินค้า 2 วิธีคือ การสั่งสินค้าโดยพิจารณาจากปัจจัยค่าแนวโน้มเพียงอย่างเดียว และการสั่งสินค้าโดยพิจารณาทั้งค่าแนวโน้มและดัชนีฤดูกาล จากการศึกษาพบว่า การนำค่าดัชนีฤดูกาลเข้ามาในการกำหนดนโยบายการสั่งสินค้าจะขึ้นอยู่กับรูปแบบของสมการแนวโน้ม พารามิเตอร์ของสมการแนวโน้มในแต่ละแบบ และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานของค่าดัชนีฤดูกาลข้อสรุปสำคัญคือ โดยเฉลี่ยแล้ววิธีการสั่งสินค้าที่ใช้ทั้งค่าแนวโน้มและดัชนีฤดูกาล จะทำให้ค่าใช้จ่ายรวมมีค่าต่ำกว่าวิธีการสั่งสินค้าที่ใช้ค่าแนวโน้มเพียงอย่างเดียว ส่วนการประยุกต์ แสดงให้เห็นความสำคัญของการนำหลักเกณฑ์ทางวิชาการมาประยุกต์ใช้กับการดำเนินงานควบคุมสินค้าคงเหลือของบริษัทกิจกมลสุโกศล จำกัด เพื่อให้บรรลุเป้าหมายภายใต้นโยบายเชิงปฏิบัติการของบริษัท โดยนำสินค้าคงเหลือประเภทอะไหล่รถยนต์จำนวน 10 รายการเป็นตัวแทนในการศึกษา จากการศึกษาข้อมูลต่าง ๆ แล้ววางแผนการควบคุมสินค้าคงเหลือโดยอาศัยหลักเกณฑ์ที่สำคัญ ๆ คือ การพยากรณ์ความต้องการของลูกค้า ผลการศึกษาพบว่าแผนการสั่งสินค้าที่ผู้เขียนเสนอแนะจะไม่กระทบแผนปฏิบัติงานจริงของบริษัทมากนัก และสามารถทำให้บรรลุเป้าหมายในการจัดการสินค้าคงเหลือด้วยความเชื่อมั่นสูง กล่าวคือ อะไหล่บางรายการมีปริมาณสินค้าขาดมือน้อยลงในขณะเดียวกันอะไหล่บางรายการก็มีปริมาณเพียงพอกับความต้องการของลูกค้าโดยไม่มีสินค้าเหลืออยู่มากเกินไป ทำให้เกิดแนวทางอีกแนวหนึ่งที่น่าจะทำให้ประหยัดค่าใช้จ่ายในการจัดการสินค้าคงเหลือ อีกนัยหนึ่งคือทำให้การบริหารสินค้าคงเหลือของบริษัทกิจกมลสุโกศลจะมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น