การแปรและการเปลี่ยนแปลงเสียงในภาษากวย-กูย (ส่วย)

Abstract

วิทยานิพนธ์นี้มีวัตถุประสงค์เพื่อสืบสร้างระบบเสียงภาษากวยโบราณ แสดงการเปลี่ยนแปลงทางเสียง จากภาษากวยโบราณมาเป็นภาษากวย-กูยปัจจุบัน วิเคราะห์การแปรทางเสียงในภาษากวย-กูยปัจจุบัน วิเคราะห์การแปรของเสียงตามอายุที่เป็นตัวบ่งชี้การเปลี่ยนแปลงในภาษากวย-กูย ถิ่นที่แสดงแนวโน้มการเปลี่ยนแปลงในอนาคตมากที่สุด ระบบเสียงกวยโบราณ เป็นการสืบสร้างจากกวย-กูยปัจจุบัน 6 หมู่บ้าน แบ่งเป็นกลุ่มกวย 4 หมู่บ้าน และกลุ่มกูย 2 หมู่บ้าน กวยโบราณมีสระ 2 ชุด คือ สระโฆษะปกติกับสระโฆษะต่ำทุ้ม สระโฆษะปกติกับสระโฆษะ *ie และ ue ในกวยโบราณยังคงเป็น ie และ ue ในกลุ่มกวย แต่เปลี่ยนเป็น i: และ u: ในกลุ่มกูย สระโฆษะต่ำทุ้ม *a: ยังคงเป็น a: ในกลุ่มกวย แต่เปลี่ยนเป็น ie ในกลุ่มกูย การศึกษาการแปรทางเสียงในกวย-กูย 4 หมู่บ้านที่มีภาษาแวดล้อมแตกต่างกัน พบการแปรที่มาจากการสัมผัสภาษา กล่าวคือ กูยบ้านสังแกซึ่งมีความใกล้ชิดกับเขมร ยังคงมีพยัญชนะท้าย –c –n และ – r เช่นเดียวกับเขมร ขณะที่กวยบ้านสำโรงและกวนบ้านโพนผึ้งซึ่งมีความใกล้ชิดกับลาวไม่ปรากฏเสียงพยัญชนะท้ายดังกล่าว ทั้งนี้อาจมาจากอิทธิพลของภาษาลาว เพราะระบบเสียงภาษาลาวก็ไม่มีเสียงพยัญชนะท้ายเหล่านี้เช่นเดียวกัน ส่วนกูยบ้านจอมพระซึ่งเดิมใกล้ชิดกับเขมร ต่อมามีความใกล้ชิดกับไทย ถึงแม้จะยังคงมีพยัญชนะท้าย –c –n และ – r แต่เสียงเหล่านี้มีการแปรระหว่างรูปแปรซึ่งเป็นเสียงดั้งเดิม คือ [–c] [–n] และ [– r] กับรูปแปรซึ่งเกิดขึ้นใหม่ คือ [–k] [–n] และ [– l] กูยบ้านสังแก กูยบ้านจอมพระ และกวยบ้านสำโรงซึ่งอยู่ในประเทศไทย มีแนวโน้มที่ระดับเสียงจะเข้ามามีบทบาทในการจำแนกความหมายของคำแทนสระโฆษะปกติและสระโฆษะต่ำทุ้ม จึงมีแนวโน้มที่จะกลายเป็นภาษามีวรรณยุกต์ ส่วนกวยโพนผึ้งซึ่งพูดใน สปป.ลาว มีการเปลี่ยนแปลงสัทลักษณะของสระ กล่าวคือ สระโฆษะปกติจะเป็นสระเลื่อนหลัง ส่วนสระโฆษะต่ำทุ้มเป็นสระเลื่อนหน้า และมีแนวโน้มจะเป็นภาษาที่สระมีการจัดระบบใหม่ จากการวิจัยเชิงสถิติถึงการแปรของสระโฆษะต่ำทุ้ม พบว่า ผู้พูดกวย-กูยบ้านสำโรงและบ้านจอมพระยิ่งอายุน้อยลง จะยิ่งใช้รูปสระโฆษะปกติมากกว่ารูปสระโฆษะต่ำทุ้ม แสดงว่าสระโฆษะต่ำทุ้มกำลังจะสูญไป และจะเกิดวรรณยุกต์ขึ้นมาทดแทน