ชาวมอญในประเทศไทย : วิเคราะห์ฐานะและบทบาทในสังคมไทย ตั้งแต่สมัยอยุธยาตอนกลางถึงสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น

Abstract

วิทยานิพนธ์ฉบับนี้ มุ่งศึกษาเรื่องราวของชาวมอญในประเทศไทยในด้านต่างๆ ตั้งแต่สมัยอยุธยาตอนกลาง เมื่อเริ่มมีหลักฐานว่ามีชาวมอญอพยพเข้ามาอยู่ในประเทศไทยเป็นครั้งแรกจนกระทั่งถึงสมัยรัชกาลที่ 5 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ งานวิจัยนี้แสดงให้เห็นฐานะและสภาพความเป็นอยู่ของชาวมอญในประเทศไทย ตลอดจนบทบาทและความสำคัญของชาวมอญในสังคมไทย รวมทั้งการปรับตัวเข้าเป็นส่วนหนึ่งของสังคมไทย วิทยานิพนธ์นี้แบ่งออกเป็น 5 บท โดยมีบทนำและบทสรุปต่างหาก บทนำกล่าวถึงความสำคัญของเรื่อง วัตถุประสงค์และขอบเขตของการวิจัย วิธีดำเนินการค้นคว้าและวิจัย ปัญหาหรืออุปสรรคในการค้นคว้าและวิจัย และประโยชน์ที่จะได้รับจากการวิจัย บทที่ 1 ได้วิเคราะห์คำที่ใช้เรียกชาวมอญ ซึ่งมีทั้ง มอญ รามัญ และตะเลง และกล่าวโดยย่อถึงเรื่องราวของชาวมอญในพม่าตอนล่าง ก่อนที่จะอพยพเข้าสู่ประเทศไทย ความสัมพันธ์ระหว่างอาณาจักรมอญกับประเทศไทยในสมัยต่างๆ ตลอดจนความสำคัญของหัวเมืองมอญที่มีต่อไทยและพม่า บทที่ 2 กล่าวถึงการอพยพของชาวมอญเข้าสู่ประเทศไทย ตั้งแต่เริ่มมีหลักฐานเป็นครั้งแรกในสมัยอยุธยาตอนกลางจนถึงสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น เท่าที่มีการบันทึกเป็นหลักฐานในประวัติศาสตร์ ในบทนี้ได้วิเคราะห์ถึงภูมิหลังในการอพยพ สาเหตุและปัจจัยต่างๆ ที่ส่งเสริมให้ชาวมอญพากันอพยพเข้ามาตั้งหลักแหล่งในประเทศไทย ลักษณะของการอพยพตลอดจนรายละเอียดในการอพยพแต่ละครั้ง พร้อมทั้งวิเคราะห์นโยบายของรัฐบาลไทย ทั้งในสมัยอยุธยาและรัตนโกสินทร์ต้อนต้นที่มีต่อชาวมอญอพยพ บทที่ 3 กล่าวถึงสภาพความเป็นอยู่ของชาวมอญในประเทศไทยและความสัมพันธ์กับคนไทย วิเคราะห์ฐานะของชาวมอญในสังคมไทย หน้าที่และการรับราชการในกรมกองต่างๆ ในสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น ตลอดจนเรื่องราวของชาวมอญในหัวเมืองชายแดนไทยที่ต่อกับพม่า ซึ่งเรียกรวมกันว่า “รามัญ 7 เมือง” บทที่ 4 เป็นการวิเคราะห์บทบาทและความสำคัญของชาวมอญในประเทศไทย ทั้งด้านสังคม เศรษฐกิจและการเมือง บทที่ 5 กล่าวถึงการปรับตัวของชาวมอญเข้าเป็นส่วนหนึ่งของสังคมไทย วิเคราะห์ปัจจัยต่างๆ ที่ส่งเสริมให้มีการปรับตัว โดยอาศัยข้อมูลที่ได้จากการสุ่มตัวอย่าง ในหมู่บ้านมอญ 3 ตำบล คือ ตำบลทรงคะนอง ในอำเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ ตำบลคลองควาย ในอำเภอสามโคก จังหวัดปทุมธานี และตำบลบ้านม่วง ในอำเภอบ้านโป่ง จังหวัดราชบุรี มาเป็นตัวอย่างประกอบการวิเคราะห์ พร้อมทั้งได้ประเมินผลการปรับตัวในหมู่บ้านมอญทั้ง 3 แห่งนั้นด้วย