ผลของอุณหภูมิต่อความเป็นพิษของสารฆ่าแมลงบางชนิดต่อผึ้งพันธุ์ (Apis mellifera L.) และผึ้งโพรง (Apis cerane F.)

Abstract

ศึกษาความเป็นพิษของสารฆ่าแมลง 3 ชนิด คือ คาร์บาริล มาลาไธออน และเปอร์มีทรินต่อผึ้งพันธุ์และผึ้งโพรงที่อุณหภูมิ 18๐C, 25๐C และ 32๐C โดยวิธีหยดสารลงบนตัวผึ้งและวิธีผสมสารกับน้ำเชื่อมให้ผึ้งกิน และประเมินความเป็นพิษด้วยค่า LD50 ซึ่งวิเคราะห์ด้วยโปรแกรมโปรบิทผลการวิเคราะห์มีดังนี้ โดยวิธีหยดสารลงบนตัวผึ้ง ในผึ้งพันธุ์วัดค่า LD50 (ตัวเลขในวงเล็บคือพิสัยต่ำสุดและสูงสุดที่ระดับความเชื่อมั่น 95%) ของคาร์บาริลได้เท่ากับ 0.16 (0.13-0.20), 0.24 (0.14-0.33) และ 0.22 (0.18-0.28) ของมาลาไธออนเท่ากับ 0.092 (0.083-0.100), 0.100 (0.082-0.120) และ 0.180 (0.170-0.190) และของเปอร์มีทรินเท่ากับ 0.0095 (0.0069-0.0120), 0.023 (0.020-0.026) และ 0.130 (0.100-0.160) ไมโครกรัม/ผึ้งหนึ่งตัว ที่อุณหภูมิ 18๐C, 25๐C และ 32๐C ตามลำดับ สำหรับในผึ้งโพรงซึ่งทดลองในสภาวะแวดล้อมอย่างเดียวกัน วัดค่า LD50 ของคาร์บาริลได้เท่ากับ 0.052 (0.031-0.100), 0.100 (0.089-0.120) และ 0.090 (0.078-0.100) ของมาลาไธออนเท่ากับ 0.032 (0.021-0.047), 0.072 (0.066-0.078) และ 0.064 (0.053-0.080) และของเปอร์มีทรินเท่ากับ 0.015 (0.013-0.016), 0.43 (0.039-0.048) และ 0.130 (0.110-0.160) ไมโครกรัม/ผึ้งหนึ่งตัว โดยวิธีผสมสารกับน้ำเชื่อมให้ผึ้งกิน ในผึ้งพันธุ์วัดค่า LD50 ของคาร์บาริลได้เท่ากับ 0.054 (0.44-0.064), 0.220 (0.160-0.270) และ 0.500 (0.420-0.600) ของมาลาไธออนเท่ากับ 0.19 (0.15-0.23), 1.20 (0.92-1.80) และ 0.44 (0.34-0.54) และของเปอร์มีทรินเท่ากับ 0.19 (0.15-0.25), 1.4 (1.0-2.2) และ 1.2 (1.0-1.3) ไมโครกรัม/ผึ้งหนึ่งตัว ที่อุณหภูมิ 18๐C, 25๐C และ 32๐C ตามลำดับ สำหรับในผึ้งโพรงซึ่งทดลองในสภาวะแวดล้อมอย่างเดียวกัน วัดค่า LD50 ของคาร์บาริลได้เท่ากับ 0.072 (0.067-0.079), 0.260 (0.210-0.310) และ 0.490 (0.310-0.740) ของมาลาไธออนเท่ากับ 0.20 (0.17-0.22), 0.48 (0.40-0.55) และ 0.73 (0.62-0.93) และของเปอร์มีทรินเท่ากับ 0.067 (0.055-0.080), 0.73 (0.600-0.980) และ 0.350 (0.260-0.420) ไมโครกรัม/ผึ้งหนึ่งตัว การวิจัยครั้งนี้สรุปผลได้ว่า ความแตกต่างของความเป็นพิษของสารฆ่าแมลงทั้ง 3 ชนิดขึ้นอยู่กับระดับอุณหภูมิ วิธีการทดลอง และชนิดของผึ้ง กล่าวคือ ที่อุณหภูมิต่ำจะมีพิษสูงกว่าที่อุณหภูมิสูง ยกเว้น คาร์บาริลที่ทดลองโดยวิธีหยดสารลงบนตัวผึ้ง ซึ่งไม่แสดงความแตกต่างของพิษอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p > 0.05) ที่ทั้ง 3 ระดับอุณหภูมิ และความเป็นพิษโดยวิธีหยดสารลงบนตัวผึ้งจะสูงกว่าวิธีผสมสารกับน้ำเชื่อมให้ผึ้งกิน ยกเว้น คาร์บาริลซึ่งแวดงความเป็นพิษต่อผึ้งพันธุ์ที่ 18๐C โดยวิธีผสมสารกับน้ำเชื่อมให้ผึ้งกินจะสูงกว่าวิธีหยดสารลงบนตัวผึ้ง โดยวิธีหยดสารลงบนตัวผึ้งพบว่า ความเป็นพิษของคาร์บาริลและมาลาไธออนต่อผึ้งโพรงจะสูงกว่าผึ้งพันธุ์ที่ทุกระดับอุณหภูมิ แต่สำหรับเปอร์มีทรินที่อุณหภูมิ 18๐C และ 25๐C ความเป็นพิษในผึ้งพันธุ์จะสูงกว่าผึ้งโพรง และโดยวิธีผสมสารกับน้ำเชื่อมให้ผึ้งกิน เปอร์มีทรินที่ทุกระดับอุณหภูมิแสดงความเป็นพิษต่อผึ้งโพรงสูงกว่าผึ้งพันธุ์ มาลาไธออนที่อุณหภูมิ 25๐C ความเป็นพิษในผึ้งโพรงสูงกว่าผึ้งพันธุ์แต่ที่ 32๐C ความเป็นพิษในผึ้งพันธุ์สูงกว่าผึ้งโพรง สำหรับคาร์บาริลที่อุณหภูมิ 18๐C ความเป็นพิษในผึ้งพันธุ์จะสูงกว่าผึ้งโพรง