การสอนคติชชชนวิทยาในวิทยาลัยครูภาคใต้

Abstract

วัตถุประสงค์ของการวิจัย คือ เพื่อศึกษาสภาพที่เป็นจริง ความคิดเห็น และความต้องการของครูอาจารย์และนักศึกษาเกี่ยวกับการเรียนการสอนคติชนวิทยา ระดับประกาศนียบัตรวิชาการศึกษาชั้นสูงในวิทยาลัยครูภาคใต้ ในด้านหลักสูตรและเนื้อหาวิชา วิธีสอนและกิจกรรม เอกสารและวัสดุ อุปกรณ์ การวัดผลและประเมินผล และกิจกรรมเสริมหลักสูตร ผลการวิจัยครั้งนี้จะเป็นแนวทางในการปรับปรุง และส่งเสริมการเรียนการสอนคติชนวิทยาให้น่าสนใจ และมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น วิธีการดำเนินการวิจัย คือ ผู้วิจัยใช้แบบสอบถาม 2 ชุด ถามครูอาจารย์ที่สอนคติชนวิทยา และนักศึกษาที่เรียนคติชนวิทยา ระดับประกาศนียบัตรวิชาการศึกษาชั้นสูง ในวิทยาลัยครูภาคใต้ทั้งห้าแห่ง แล้วนำคำตอบมาวิเคราะห์ หาค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการทดสอบค่า ซี สรุปผลการวิจัย คือ ครูอาจารย์ส่วนใหญ่มีประสบการณ์ และมองเห็นคุณค่าหรือความสำคัญของคติชนวิทยา นักศึกษาส่วนใหญ่เลือกเรียนวิชานี้ด้วยความสมัครใจ ครูอาจารย์ได้ให้ความรู้เกี่ยวกับเรื่องภาษาถิ่น ปริศนา เพลงกล่อมเด็ก ฯลฯ มาก แต่ให้ความรู้เรื่อง สถาปัตยกรรมชาวบ้าน ละครชาวบ้าน ระบำชาวบ้าน น้อย สาระสำคัญที่ครูอาจารย์เน้นมากเป็นอันดับแรกๆ คือ ความรู้ความเข้าใจในรูปแบบและเนื้อหาของข้อมูลประเภทต่างๆ วิธีการเก็บรวบรวมและประโยชน์ของข้อมูลประเภทต่างๆ ทางคติชนวิทยา ทั้งครูอาจารย์และนักศึกษาต่างเห็นว่าหลักสูตรและเนื้อหาวิชาคติชนวิทยาน่าสนใจ น่าศึกษา เพราะก่อให้เกิดคุณค่าในด้านต่างๆ เป็นอย่างมาก คือ ช่วยให้นักศึกษาเกิดความรักความภูมิใจในท้องถิ่น ช่วยให้นักศึกษาเข้าใจรูปแบบของวัฒนธรรมและพฤติกรรมสร้างสรรค์ของกลุ่มชนในท้องถิ่น ช่วยให้นักศึกษาเป็นคนใจกว้างสามารถปรับตัวให้เข้ากับท้องถิ่นและเสริมสร้างความเข้าใจอันดีต่อกันในกลุ่มชน และช่วยให้นักศึกษาได้อนุรักษ์และพัฒนาตลอดจนเผยแพร่วัฒนธรรมให้กว้างขวางออกไป เป็นต้น แต่ควรปรับปรุงเนื้อหาวิชาให้ได้สัดส่วนเหมาะสมกับเวลาเรียน ด้านวิธีสอนและกิจกรรมครูอาจารย์และนักศึกษาต่างเห็นว่าการเรียนการสอนคติชนวิทยา จะมีประสิทธิภาพสูงหากใช้วิธีสอนแบบฝึกปฏิบัติจริง แบบศูนย์การเรียน แบบสาธิต แบบอภิปราย รายงาน และมีกิจกรรมหลายอย่าง แต่ในทางปฏิบัติครูอาจารย์ยังใช้การบรรยายและบอกจดอยู่มาก ไม่ค่อยมีกิจกรรมอื่น ด้านเอกสารและวัสดุอุปกรณ์ ครูอาจารย์และนักศึกษาต่างเห็นความสำคัญและคุณค่าของเอกสารและวัสดุอุปกรณ์ แต่มีเอกสารและวัสดุอุปกรณ์อยู่น้อย แหล่งวิชาการในท้องถิ่น ผลงานนักศึกษา ศูนย์วัฒนธรรมของวิทยาลัย เป็นแหล่งเอกสารและวัสดุอุปกรณ์ที่มีคุณค่าต่อการเรียนการสอนคติชนวิทยามากที่สุด แต่ครูอาจารย์ไม่ได้นำมาใช้ประโยชน์อย่างเต็มที่เพราะมีปัญหาหลายประการ ด้านการวัดผลและประเมินผล ครูอาจารย์ มุ่งวัดผลสัมฤทธิ์ทางสติปัญญาเป็นสำคัญ ด้านกิจกรรมเสริมหลักสูตร ครูอาจารย์และนักศึกษาต่างเห็นคุณค่า และได้ส่งเสริมให้มีการจัดกิจกรรมขึ้นหลายๆ ประเภท ประเภทที่เน้นมาก เช่น กิจกรรมส่งเสริมภาษาและวรรณกรรมท้องถิ่น กิจกรรมส่งเสริมประเพณีท้องถิ่น แต่ก็มีปัญหาอยู่บางประการ เช่น มีเวลาในการจัดกิจกรรมน้อย ครูอาจารย์และนักศึกษาต้องการได้รับความรู้ต่างๆ ทางคติชนวิทยาเป็นอย่างมาก โดยเฉพาะวิธีการศึกษาและเนื้อหาวิชา ข้อเสนอแนะ คือ 1) ควรพัฒนาสมรรถภาพทางวิชาการ และเสริมสร้างคุณลักษณะเฉพาะให้แก่ครูอาจารย์ที่สอนคติชนวิทยา 2) ควรจะเสริมสร้างมนุษยสัมพันธ์อันดี ระหว่างบุคลากรฝ่ายต่างๆ ภายในวิทยาลัยและระหว่างวิทยาลัยกับชุมชน เพื่อให้ทุกฝ่ายให้ความร่วมมือ สนับสนุนส่งเสริมกิจกรรมต่างๆ เกี่ยวกับคติชนวิทยาอย่างจริงจัง 3) การวิจัยอื่นๆ ควรวิจัยต่อจากงานวิจัยครั้งนี้