การใช้คอมพิวเตอร์กับระบบบัญชีระหว่างธนาคาร

Abstract

ระบบการหักบัญชีระหว่างธนาคาร เป็นระบบที่กำหนดขึ้นเพื่อให้การเรียกเก็บเงินระหว่างธนาคารเป็นไปโดยสะดวกและรวดเร็ว จึงนับเป็นระบบที่มีความสำคัญอย่างมากต่อระบบการธนาคาร ประสิทธิภาพของระบบงานดังกล่าวมีผลกระทบต่อระบบเศรษฐกิจโดยส่วนรวม การศึกษาถึงวิธีการพัฒนาระบบการหักบัญชีระหว่างธนาคาร จึงเป็นเรื่องที่ควรกระทำอย่างยิ่ง วิทยานิพนธ์ฉบับนี้เป็นการศึกษาถึงแนวทางในการพัฒนาระบบการหักบัญชีระหว่างธนาคาร จากระบบที่ใช้บุคคลปฏิบัติมาสู่ระบบที่ใช้เครื่องคอมพิวเตอร์ การศึกษาค้นคว้าได้กระทำโดยศึกษาจากวิธีการปฏิบัติงานของสำนักหักบัญชีกรุงเทพมหานคร ข้อมูลจากการสัมภาษณ์เจ้าหน้าที่ผู้เกี่ยวข้อง หนังสือ บทความ และเอกสารต่างๆที่เกี่ยวข้อง ได้เริ่มต้นศึกษาจากความเป็นมาของระบบการหักบัญชีระหว่างธนาคารและสำนักหักบัญชี ทำการศึกษาถึงวิธีดำเนินการหักบัญชีของสำนักหักบัญชีกรุงเทพมหานคร ตามระบบงานที่ใช้บุคคลปฏิบัติในปัจจุบัน ซึ่งพบว่ากำลังประสบปัญหาหลายประการ เนื่องจากปริมาณเช็คเรียกเก็บเงินผ่านระบบได้เพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ แต่ช่วงเวลาของการดำเนินการหักบัญชีมีจำกัด ขั้นตอนการคำนวณยอดจำนวนเงินตามเช็ค และการนับจำนวนฉบับของเช็คจะต้องกระทำทุกครั้งที่มีการรับส่งเช็คผ่านมือ ความผิดพลาดเกิดขึ้นบ่อยครั้ง เนื่องจากพนักงานต้องทำงานแข่งกับ เวลา ปัญหาเหล่านี้นับวันมีแต่จะเพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ ในอนาคต จึงมีความจำเป็นอย่างรีบด่วนที่ระบบงานดังกล่าวจะต้องได้รับการพัฒนาไปสู่ระบบที่ใช้เครื่องคอมพิวเตอร์ โดยใช้วิธีการพิมพ์รหัสข้อมูลด้วยหมึกแม่เหล็กบนเช็ค ใช้เครื่องอ่านและแยกเช็ค และเครื่องคอมพิวเตอร์เพื่อทำการประมวลผล ระบบการหักบัญชี บัญชีระหว่างธนาคารโดยใช้คอมพิวเตอร์อาจแบ่งเป็น 2 ระบบ คือระบบรวมดำเนินการ ณ ศูนย์หักบัญชี และระบบกระจายการดำเนินการสู่ธนาคารสมาชิก ทั้งสองระบบมีความเหมาะสมในการเลือกใช้ต่างกันตามสภาวการณ์ จากการศึกษาพัฒนาการของระบบการหักบัญชีระหว่างธนาคารในประเทศต่างๆซึ่งได้แก่ ประเทศอังกฤษ สิงคโปร์ มาเลเซีย ฟิลิปปินส์ ญี่ปุ่น ออสเตรเลีย และเกาหลี พบว่าส่วนใหญ่ได้พัฒนาไปสู่ระบบที่ใช้เครื่องคอมพิวเตอร์แล้ว จากข้อพิจารณาต่างๆ ในการเลือกระบบงานระหว่างระบบรวมดำเนินการ ณ ศูนย์หักบัญชี และระบบกระจายการดำเนินการสู่ธนาคารสมาชิก แสดงให้เห็นว่าระบบรวมดำเนินการ ณ ศูนย์หักบัญชีเหมาะสมมากกว่าสำหรับการนำมาใช้กับสำนักหักบัญชีกรุงเทพมหานคร การพัฒนาดังกล่าวย่อมต้องประสบปัญหาและอุปสรรคต่างๆเป็นธรรมดา จำเป็นต้องอาศัยความร่วมมืออย่างจริงจังของผู้เกี่ยวข้องทุกฝ่ายในการแก้ปัญหา ผลจากการพัฒนาดังกล่าวย่อมก่อให้เกิดประโยชน์ในด้านต่างๆคือ สามารถลดขั้นตอนในการปฏิบัติงานโดยบุคคลและลดข้อผิดพลาด เป็นการเพิ่มประสิทธิภาพของระบบการหักบัญชีระหว่างธนาคารให้มากขึ้น และสามารถนำมาใช้กับปริมาณงานที่จะเพิ่มขึ้นในอนาคต