ปัจจัยสิ่งแวดล้อมที่มีผลต่อการกระจายของสกุลและปริมาณ ของแพลงตอนพืชในอ่าวไทย

Abstract

การศึกษาการแพร่กระจายของสกุลและปริมาณแพลงค์ตอนพืชในบริเวณอ่าวไทยตอนบนและอ่าวไทยตอนล่างฝั่งตะวันตก กระทำโดยการเก็บตัวอย่างแพลงค์ตอนพืชในแนวดิ่ง จากบริเวณอ่าวไทยตอนบน 8 ครั้ง (123 สถานี) และอ่าวไทยตอนล่างฝั่งตะวันตก 2 ครั้ง (19 สถานี) รวม 142 สถานี ในระหว่างปี พ.ศ. 2521 ถึง 2524 ซึ่งสถานีที่ทำการเก็บตัวอย่างนี้กำหนดโดยคณะอนุกรรมการวิจัยคุณภาพน้ำและคุณภาพทรัพยากรมีชีวิตในน่านน้ำไทย สำหรับข้อมูลแพลงค์ตอนพืชได้นำมาศึกษาดัชนีความแตกต่างและดัชนีความคล้ายคลึงกัน นอกจากนี้ยังได้ถูกนำมาศึกษาหาความสัมพันธ์กับข้อมูลปัจจัยสิ่งแวดล้อมทางสกายะและเคมี โดยใช้วิธีการวิเคราะห์สมการถดถอยเชิงเส้นพหุคูณ จากการศึกษาพบสาหร่ายสีน้ำเงินแกมเขียว (Phylum Cyanophyta) 1 สกุลไดอะตอม (Phylum Chrysophyta) 31 สกุล และ ไดโนแฟลกเจลเลต (Phylum Pyrrophyta) 13 สกุล โดยพบว่ากลุ่มไดอะตอมมีเป็นจำนวนมากที่สุดและพบได้สม่ำเสมอในทุกสถานี ปริมาณแพลงค์ตอนพืชที่พบในอ่าวไทยตอนบนมีมากกว่าที่พบในอ่าวไทยตอนล่างด้วยความแตกต่างกัน เมื่อพิจารณาเฉพาะอ่าวไทยตอนบนปริมาณแพลงค์ตอนพืชที่พบบริเวณสถานีปากแม่น้ำจะมีมากกว่าบริเวณอื่น ๆ ของอ่าว (บริเวณฝั่งตะวันออก, ฝั่งตะวันตก และกลางอ่าว) โดยที่กลางอ่าวจะมีปริมาณแพลงค์ตอนพืชน้อยที่สุด ในขณะที่ฝั่งตะวันออกและฝั่งตะวันตกไม่มีความแตกต่างกัน การวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างแพลงค์ตอนพืชกับปัจจัยสิ่งแวดล้อมบางประการด้วยวิธีทางสถิติพบว่า ไม่สามารถหาสมการทั่วไป เนื่องจากอิทธิพลของปัจจัยสิ่งแวดล้อมมีมากน้อยเปลี่ยนแปลงไปตามสถานที่และสกุลของแพลงค์ตอนพืช อย่างไรก็ดีความสัมพันธ์นี้สามารถแสดงได้โดยสมการเฉพาะในแต่ละบริเวณของแต่ละฤดู