อัตราการไหลกลับสู่ลำน้ำเดิมของน้ำจากพื้นที่ชลประทาน ในลุ่มน้ำชีตอนบน

Abstract

รีเทอร์ โฟล์ จากพื้นที่ชลประทานเป็นผลมาจากการไหลของน้ำธรรมชาติในระบบและการควบคุมการไหลของน้ำโดยมนุษย์ อัตราการไหลมีค่าเป็นไปตามค่าตัวแปรต่างๆ อาทิเช่น ตัวแปรทางด้านอุตุนิยมวิทยา สภาพพื้นที่ภูมิประเทศ สภาพดิน น้ำใต้ดิน สภาพของการระบายน้ำ พืชพรรณและวิธีจัดการชลประทาน การศึกษานี้ได้แบ่งการไหลของรีเทอร์น โฟล์ ออกเป็นการไหลบนผิวดินและการไหลใต้ผิวดิน โดยคำนวณศักยการไหลจากการทำสมดุลของปริมาณน้ำชลประทาน น้ำฝน การใช้น้ำของพืชและการสูญเสียน้ำในระบบ ปริมาณน้ำที่ไหลออกจากชั้นน้ำใต้ดินสู่ชั้นบรรยากาศ หาได้โดยอาศัยทฤษฎีการระบายน้ำในทางระบายคู่ โดยปริมาณน้ำไหลซึมลงใต้ผิวดินได้มาจากการทดลองภาคสนาม ผลรวมของน้ำทั้งสองส่วนจะเป็นปริมาณของรีเทอร์น โฟล์ ในช่วงเวลาใดๆ ผู้ศึกษาได้ใช้โครงการชลประทานน้ำพอง-หนองหวาย จังหวัดขอนแก่น ในช่วง 10 ปีแรกของการดำเนินการเป็นพื้นที่ตัวอย่างสำหรับการทำการศึกษาวิจัย และได้เปรียบเทียบผลของการศึกษาโดยวิธีดังกล่าวกับปริมาณน้ำท่าที่วัดได้จากสถานีวัดน้ำ 2 แห่ง ทางด้านท้ายน้ำ ซึ่งผลที่ได้ยังคงให้ความผันแปรค่อนข้างสูง