สภาพการอยู่อาศัยในหมู่บ้านจัดสรร อำเภอเมือง จังหวัดสมุทรสงคราม : กรณีศึกษา โครงการหมู่บ้านแสนสุข

Abstract

จังหวัดสมุทรสงคราม เป็นจังหวัดที่ได้รับการจัดอันดับให้เป็นเมืองน่าอยู่ จากศักยภาพทางด้านทรัพยากรธรรมชาติ ประวัติศาสตร์ ศิลปวัฒนธรรม การตั้งถิ่นฐานและที่อยู่อาศัยที่มีเอกลักษณ์ ต่อมามีการเปลี่ยนแปลงรูปแบบที่อยู่อาศัย เกิดโครงการที่อยู่อาศัย ที่ดำเนินการโดยภาคเอกชน 16 โครงการ โดยโครงการหมู่บ้านแสนสุขเป็นโครงการเดียวที่ได้รับการอนุญาตจัดสรรที่ดิน การศึกษานี้จึงมีจุดมุ่งหมายในการศึกษาสภาพการอยู่อาศัยในโครงการหมู่บ้านแสนสุข โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาลักษณะทางกายภาพโครงการและหน่วยพักอาศัย ลักษณะทางเศรษฐกิจสังคม สภาพและปัญหาการอยู่อาศัยของผู้อยู่อาศัย โดยการสำรวจ สังเกต และสัมภาษณ์ผู้อยู่อาศัย ที่เข้าอยู่อาศัยในโครงการในปัจจุบันทั้งหมด 27 หลังคาเรือน จากผลการวิจัย พบว่า ผู้อยู่อาศัยเป็นผู้มีภูมิลำเนาเดิมในสมุทรสงครามเพียง 52% ส่วนใหญ่ของผู้อยู่อาศัยทั้งหมด มีอาชีพรับจ้าง ในโรงงานอุตสาหกรรม (55%) ธุรกิจส่วนตัวหรือค้าขาย (26%) ปัจจัยในการเลือกที่อยู่อาศัยคือ 1) ทำเลที่ตั้ง ที่ใกล้แหล่งงาน 2) ระดับราคา 3)สภาพแวดล้อมที่ดี 4) ต้องการมีกรรมสิทธิ์ที่ดิน (33.3%) ปัญหาที่อยู่อาศัยที่พบคือ 1) รูปแบบหน่วยพักอาศัยไม่สอดคล้องกับพฤติกรรมการใช้สอย มีการต่อเติมที่อยู่อาศัยถึง 70% ห้องครัวที่สร้างตามแบบบ้านสมัยใหม่ ไม่สอดคล้องกับการใช้ ส่งผลให้ผู้อยู่อาศัยต้องต่อเติมห้องครัวไทย หรือใช้พื้นที่ภายนอกเป็นครัว แบบบ้านไม่ได้มีการออกแบบพื้นที่จอดรถไว้ ผู้อยู่อาศัยจึงต่อเติมหลังคาเป็นพื้นที่จอดรถและเป็นพื้นที่เอนกประสงค์ เวลาทำกิจกรรมพื้นที่เอนกประสงค์ผู้อยู่อาศัยจะนำรถไปจอดนอกบ้าน มีการต่อเติมพื้นที่เอนกประสงค์โดยขยายจากห้องโถง การต่อเติมส่งผลให้ระยะถอยร่นไม่เพียงพอ การต่อเติมที่ไม่ได้มาตรฐานส่งผลต่อความปลอดภัยและผิดกฎหมายควบคุมอาคาร 2) การวางผังโครงการ พบว่า การวางผังเป็นไปตามข้อกำหนดการจัดสรรที่ดิน แต่ไม่สอดคล้องกับพฤติกรรมการใช้สอยพื้นที่ของผู้อยู่อาศัย โดยพื้นที่สวนสาธารณะไม่มีผู้อยู่อาศัยเข้าไปใช้งาน ถนนในโครงการ มีขนาดตรงตามข้อกำหนดการจัดสรรที่ดิน มีการใช้พื้นที่ไม่สอดคล้อง คือใช้เป็น ที่เล่นกีฬา ที่เด็กวิ่งเล่น เป็นที่จอดรถของผู้อยู่อาศัยทาวน์เฮาส์ มีการวางวัสดุก่อสร้างริมถนน ส่งผลต่อความปลอดภัยในการใช้ถนน 3) ทำเลที่ตั้ง ทำให้มีปัญหาเรื่องการเดินทางและมีปัญหาขาดแคลนน้ำประปา ข้อเสนอแนะคือ 1) ในการออกแบบบ้านในโครงการหมู่บ้านจัดสรรในสมุทรสงคราม ผู้ประกอบการควรศึกษาและคำนึงถึงพฤติกรรมและการใช้พื้นที่ของคนในสมุทรสงครามให้ละเอียดยิ่งขึ้น เนื่องจากชาวสมุทรสงครามมีวัฒนธรรมการอยู่อาศัย และรูปแบบที่อยู่อาศัยที่มีเอกลักษณ์ ควรมีการคำนึงถึงการต่อเติมบ้าน ทั้งในการออกแบบอาคารหลัก การจัดเตรียมแบบต่อเติมและการออกกฎระเบียบชุมชน เพื่อให้การต่อเติมได้มาตรฐาน สอดคล้องกฎหมาย มีสภาพแวดล้อมที่อยู่อาศัยที่ดี และไม่ส่งผลกระทบต่อเพื่อนบ้าน 2) ในการวางผังโครงการ ควรศึกษารูปแบบวัฒนธรรมการอยู่ร่วมกันและการใช้พื้นที่ร่วมกันของชุมชนชาวสมุทรสงครามเดิมมาพิจารณา เช่น การเป็นกลุ่มบ้าน การใช้พื้นที่สัญจรในการทำกิจกรรมได้หลากหลาย การให้ความสำคัญกับทางเดิน 3) การเลือกทำเลที่ตั้งโครงการหมู่บ้านจัดสรร ควรคำนึงถึงทำเลที่ตั้งที่ใกล้แหล่งงาน มีระบบสาธารูปโภค สาธารณูปการพร้อม รวมทั้งการอนุรักษ์และป้องกันผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมด้วย