ประสิทธิผลของรูปแบบการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมแบบเข้มข้น สำหรับผู้ที่มีภาวะเสี่ยงต่อโรคเบาหวานชนิดที่ 2

Abstract

ในช่วง 10 ปีที่ผ่านมาโรคเบาหวานมีแนวโน้มในการเป็นปัญหาสำคัญขึ้นเรื่อยๆ ในประเทศไทย ปัจจุบันมีผลการศึกษาวิจัยในต่างประเทศทั้งในประเทศจีน ฟินแลนด์และสหรัฐอเมริกา ระบุอย่างชัดเจนว่ามาตรการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม สามารถลดความเสี่ยงต่อโรคเบาหวานในกลุ่มเสี่ยงสูงลงได้ 31-58% แต่ในประเทศไทยยังขาดการประเมินในเรื่องนี้ การวิจัยครั้งนี้เป็นการศึกษาในรูปแบบกึ่งการทดลอง (Quasi-experimental study) นำรูปแบบมาตรการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมแบบเข้มข้นในเรื่องการรับประทานอาหาร การออกกำลังกาย ตลอด 24 สัปดาห์ ผู้เข้าร่วมการศึกษาเป็นคนที่มีภาวะน้ำหนักเกิน (ดัชนีมวลกายตั้งแต่ 25 กิโลกรัม/ตารางเมตร) โดยแบ่งเป็น 2 กลุ่มคือกลุ่มที่ได้รับมาตรการดังกล่าวจำนวน 41 คน และกลุ่มซึ่งได้รับบริการตามปกติจำนวน 61 คน แล้วเปรียบเทียบประสิทธิผลของแต่ละกลุ่มเมื่อสิ้นสุดการวิจัย โดยทั้งสองกลุ่มส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง มีอายุอยู่ในระหว่าง 31-50 ปี ระดับการศึกษาปริญญาตรีขึ้นไป จากการวิเคราะห์ข้อมูลการเปลี่ยนแปลงตามดัชนีตัวชี้วัด ด้านกายภาพ และด้านชีวเคมี ไม่พบความแตกต่างกัน ระหว่าง 2 กลุ่ม แต่เมื่อวิเคราะห์เปรียบเทียบแยกในคนที่มีภาวะอ้วน (ดัชนีมวลกายตั้งแต่ 30 กิโลกรัม/ตารางเมตร) พบว่าในกลุ่มที่ได้รับมาตรการมีการเปลี่ยนแปลงน้ำหนักที่ลดลง แตกต่างกับกลุ่มที่ได้รับการบริการตามปกติ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value = 0.046) ทำให้เห็นได้ว่าโปรแกรมนี้อาจมีความเหมาะสมกับคนที่มีภาวะอ้วน แต่อย่างไรก็ตามต้องมีศึกษาติดตามในระยะยาวต่อไป