สิทธิในการมีชีวิตกับโทษประหารชีวิตในประเทศไทย

Abstract

สิทธิในการมีชีวิตเป็นสิทธิเด็ดขาดที่เป็นส่วนหนึ่งและมีธรรมชาติร่วมกับสิทธิมนุษยชน ถือกำเนิดและดำรงอยู่ร่วมกันกับการดำรงอยู่ของเผ่าพันธุ์มนุษย์ ทั้งปัจเจกชนและรัฐไม่สามารถอ้างสิทธิหรือหน้าที่ใดๆ เพื่อพรากไปได้ โดยมีสถานะเป็นหลักการที่สำคัญที่สุดหลักการหนึ่งในทัศนะของนิติศาสตร์ ด้วยเหตุว่า หากมนุษย์ไร้ซึ่งสิทธิในการมีชีวิตอย่างเด็ดขาดแล้ว ก็ย่อมส่งผลให้ไม่สามารถเข้าถึงสิทธิประการอื่นๆ ทั้งในทางสิทธิมนุษยชนและสิทธิในทางกฎหมายได้เลย ทั้งได้ปรากฏแนวความคิดของการดำรงอยู่และความสำคัญอย่างต่อเนื่องในทางปรัชญา ศาสนา ข้อตกลงระหว่างประเทศ นิตินโยบายผ่านทางคำพิพากษาของศาล และกระบวนการนิติบัญญัติในประเทศต่างๆ โดยการยืนยันว่า สิทธิในการมีชีวิตมีความสำคัญยิ่งกับการประกันศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ และเป็นหลักประกันการรับรองสิทธิมนุษยชนของรัฐต่อประชาชน แม้รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทยจะได้บัญญัติรับรองการดำรงอยู่ของสิทธิในการมีชีวิต แต่การลงโทษประหารชีวิตก็ยังเป็นการลงโทษตามกระบวนการยุติธรรมทางอาญาที่รุนแรงที่สุดในประเทศไทย ซึ่งการดำรงอยู่ของการลงโทษประหารชีวิตนี้ ได้เป็นปฏิปักษ์ต่อสถานะและความสำคัญของการดำรงอยู่ของสิทธิในการมีชีวิตเป็นอย่างยิ่ง โดยเป็นการปฏิเสธความเป็นสิทธิเด็ดขาดของสิทธิในการมีชีวิต และเป็นการอ้างอำนาจหน้าที่ของรัฐที่ได้รับจากปัจเจกชนในการปกป้องสังคมเพื่อกลับไปพรากชีวิตของปัจเจกชนเอง ทั้งที่เหตุผลที่รัฐได้อ้างเพื่อทำลายสถานะและการดำรงอยู่ของสิทธิในการมีชีวิตนี้ เป็นเพียงจินตนาการที่ไม่อาจพิสูจน์ได้อย่างแน่ชัดว่า บรรลุในทางวัตถุประสงค์ เมื่อการยืนยันถึงความสำคัญของสิทธิในการมีชีวิตอันมีความสำคัญยิ่งต่อสิทธิมนุษยชนได้ส่งผลอย่างมีนัยสำคัญต่อการพัฒนากระบวนการยุติธรรมของประเทศไทยแล้ว การศึกษาและการดำเนินกระบวนการยกเลิกการลงโทษประหารชีวิตโดยระลึกถึงความสำคัญของสิทธิในการมีชีวิตจึงเป็นสิ่งที่จำเป็นยิ่ง ซึ่งในระหว่างกระบวนการดังกล่าว ประเทศไทยควรมีการนิติบัญญัติกฎหมายระดับพระราชบัญญัติขึ้นเพื่อพักใช้การลงโทษประหารชีวิตไว้ชั่วคราว อันจะเป็นก้าวแรกที่สำคัญและเป็นประโยชน์ต่อการพัฒนากระบวนการยุติธรรมของประเทศไทย ต่อไป