แนวทางการจัดทำการรวมวีซ่าของประชาคมอาเซียน

Abstract

การศึกษาวิจัยเรื่องนี้เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษากระบวนการวีซ่าเชงเกนและเพื่อเสนอแนะแนวทางการจัดทำการรวมวีซ่าของประชาคมอาเซียน โดยใช้วิธีการวิจัยเชิงเอกสารและการสัมภาษณ์เชิงลึกจากผู้แทนประเทศสมาชิกกลุ่มเชงเกนและกลุ่มอาเซียน จำนวน 11 ประเทศ เครื่องมือที่ใช้เป็นแบบสัมภาษณ์กึ่งมีโครงสร้าง จากนั้นนำผลที่ได้จากการศึกษา เก็บข้อมูลมาวิเคราะห์และสรุปผล เพื่อนำเสนอเป็นแนวทางตามวัตถุประสงค์ของการวิจัย ผลการวิเคราะห์ข้อมูลจากการศึกษาวิจัยพบว่า ขั้นตอนของกระบวนการวีซ่าเชงเกน เริ่มจากการนำนโยบายด้านการเปิดพื้นที่เสรีระหว่างพรมแดนของกลุ่มเบเนลักซ์มาดำเนินนโยบายต่อเนื่อง โดยกลุ่มเชงเกนได้จัดตั้งขึ้นในปี ค.ศ. 1985 ซึ่งกลุ่มประเทศริเริ่มได้แก่ เบลเยี่ยม เนเธอร์แลนด์ ลักเซมเบิร์ก ฝรั่งเศส และเยอรมนีตะวันตก ต่อมาอิตาลี โปรตุเกส สเปน กรีซและออสเตรีย ได้เข้าร่วมลงนามตามข้อตกลง และในปี ค.ศ. 1996 เดนมาร์ก ฟินแลนด์ ไอซ์แลนด์ นอร์เวย์ และสวีเดน ได้เข้าร่วมลงนามตามข้อตกลงตามลำดับ ก่อนที่สาธารณรัฐเช็ก เอสโตเนีย ฮังการี ลัตเวีย ลิทัวเนีย มอลตา โปแลนด์ สโลวาเกีย สโลวีเนีย และสวิตเซอร์แลนด์จะเข้าร่วมลงนามตามข้อตกลงในปี ค.ศ. 2004 และล่าสุดในปี ค.ศ. 2008 ลิกเตนสไตน์ได้ตามเข้าร่วมลงนามเป็นสมาชิกของกลุ่มเชงเกน รวมเป็น 26 ประเทศ ในตอนต้นข้อตกลงเชงเกนเป็นเพียงอนุสัญญา ต่อมาภายหลังได้ถูกจัดรวมเข้ากับกฎหมายหลักของสหภาพยุโรปจนเป็นสนธิสัญญาในปัจจุบัน จากผลการวิจัย สามารถนำเสนอแนวทางการจัดทำการรวมวีซ่าของประชาคมอาเซียนได้ว่า 1. ประชาคมอาเซียนควรมีการจัดตั้งคณะกรรมการด้านวีซ่าอาเซียนโดยเร่งด่วนและมีการจัดประชุมระหว่างประเทศสมาชิกเพื่อนำนโยบายสู่แนวทางปฏิบัติ 2. ในขั้นต้นประเทศสมาชิกทั้ง 10 ประเทศ ควรเลือกประเทศที่มีความพร้อมในด้านต่างๆ เช่น ด้านสังคม ด้านเศรษฐกิจ ด้านวัฒนธรรม และด้านสิ่งแวดล้อม เพื่อเป็นประเทศนำร่องก่อน ได้แก่ อินโดนีเซีย มาเลเซีย สิงคโปร์ ฟิลิปปินส์ และไทย ส่วนประเทศที่ยังไม่มีความพร้อม สามารถเป็นผู้สังเกตการณ์และเข้าร่วมในภายหลังได้