ปัจจัยที่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงกายภาพและคุณค่าของวัด กรณีศึกษาวัดชนะสงคราม

Abstract

วัดชนะสงครามเป็นศาสนสถานในพุทธศาสนา ซึ่งในปัจจุบันยังคงมีการใช้งานตามประเพณีไทย หากแต่กายภาพและการใช้งานในบางพื้นที่มีการเปลี่ยนแปลงไปจากลักษณะในอดีต ซึ่งได้ลดคุณค่าและความแท้บางประการของวัดชนะสงครามไป จึงเป็นสิ่งสำคัญที่จะต้องทราบถึงปัจจัยที่ส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลง เพื่อนำไปพัฒนาสู่แนวคิดในการอนุรักษ์ศาสนสถานต่อไป ในการศึกษานี้ได้ศึกษาวรรณกรรมอันเกี่ยวเนื่องกับศาสนสถานในพุทธศาสนา และทฤษฎีในการอนุรักษ์มรดกวัฒนธรรมอันว่าด้วยเรื่องคุณค่า และความแท้ เพื่อนำมาวิเคราะห์คุณค่าและ ความแท้ของวัดชนะสงคราม และนำมาศึกษาถึงความเปลี่ยนแปลงของคุณค่า และความแท้โดยใช้วิธีการเปรียบเทียบอดีตของศาสนสถานกับปัจจุบันของวัดชนะสงคราม ควบคู่ไปกับการสังเกตและการสัมภาษณ์ผู้เกี่ยวข้อง และวิเคราะห์ถึงปัจจัยที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลง เพื่อนำไปสู่การพัฒนาแนวคิดในการอนุรักษ์วัดต่อไป จากการศึกษาพบว่าการเปลี่ยนแปลงที่ส่งผลต่อกายภาพคุณค่าและความแท้ของวัดชนะสงครามมีปัจจัย ดังนี้ 1.ปัจจัยด้านกฎหมายหรือพระราชบัญญัติ มีการเปลี่ยนพระราชบัญญัติคณะสงฆ์ ให้เป็นไปแบบระบอบการปกครองประเทศ 2.ปัจจัยด้านเศรษฐกิจและท่องเที่ยวเพื่อการรองรับนักท่องเที่ยว 3.ปัจจัยด้านสังคมเมื่อสังคมโดยรอบเปลี่ยนไปชาวชุมชนมอญลดลง พระสงฆ์สามเณรที่สามารถสวดภาษามอญได้ลดลงไปด้วย 4.ด้านบทบาทของวัด มีการอนุญาตให้รถเข็น และร้านค้าเข้ามาใช้พื้นที่ต่างๆของวัด 5.ปัจจัยการปกครองภายในวัดคือการบริหารจัดการภายในวัด แนวคิดในการอนุรักษ์วัดชนะสงครามมุ่งเน้นในการรักษาคุณค่า และความแท้ โดยพิจารณาจากปัจจัยที่ส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงต่อกายภาพและคุณค่าของวัดชนะสงคราม เพื่อให้วัดชนะสงครามเป็นศาสนสถานที่ทรงคุณค่าและความแท้โดยสามารถดำรงอยู่ควบคู่ไปกับการเปลี่ยนแปลงในสภาพการณ์ปัจจุบันได้