กระบวนการสร้างอัตลักษณ์ชนชั้นกลางในนวนิยายของงามพรรณ เวชชาชีวะ

Abstract

วิทยานิพนธ์ฉบับนี้มีจุดประสงค์ในการศึกษากระบวนการสร้างอัตลักษณ์ของชนชั้นกลางในนวนิยายของงามพรรณ เวชชาชีวะ โดยใช้กรอบความเรื่องอุดมการณ์ (Ideology) ในขนบของมาร์กซิสม์และแนวคิดเรื่องความโดดเด่น (Distinction) และทุนทางวัฒนธรรม (Cultural Capital) ของปิแอร์ บูร์ดิเยอ การประยุกต์ใช้กรอบความคิดข้างต้นแสดงให้กระบวนการสร้างอัตลักษณ์ของชนชั้นกลางในมิติที่สัมพันธ์กับระบบทุนนิยม ผลของการศึกษาพบว่าการสร้างอัตลักษณ์ทางชนชั้นมีความสัมพันธ์กับตำแหน่งแห่งที่และอุดมการณ์ในสังคมทุนนิยม กล่าวคือภาพแทนของชนชั้นกลางที่ประสบความสำเร็จสัมพันธ์กับการรับเอาอุดมการณ์ในระบบทุนนิยม ได้แก่การให้ความสำคัญกับการสะสมทุนและแนวคิดเรื่องเสรีนิยมและปักเจกชนนิยมที่ให้ความสำคัญกับเสรีภาพในการเลือก ชนชั้นกลางถูกนำเสนอให้มีคุณลักษณะคือมีความเชื่อเรื่องเสรีภาพในการเลือกและนำไปสู่ชีวิตที่ดีกว่าผ่านการทำงานหนัก ภาพแทนของชนชั้นล่างส่วนใหญ่ถูกจัดวางบทบาทให้เป็นแรงงานโดยอธิบายความยากจนเข้ากับการขาดความขยันหรือการทำงานหนัก นอกจากนี้ แม้ว่าชนชั้นกลางไทยมีบทบาทสำคัญในระบบทุนนิยม ในการวิเคราะห์ตัวบทวรรณกรรมพบการวิพากษ์ระบบทุนนิยมและวิถีสมัยใหม่ผ่านการสร้างคู่ตรงข้ามของเมืองและชนบทที่มีนัยของการหวนไห้หาอดีต และการสร้างคู่ตรงข้ามระหว่างความเป็นจีนและความเป็นไทยที่มีนัยเชื่อมโยงกับระบบทุนนิยม อย่างไรก็ตามชนชั้นกลางต้องกลับสู่เมืองและวิถีทุนนิยมในท้ายที่สุดเพื่อดำเนินการสะสมทุนต่อไป นอกจากนั้นในมิติของความเป็นไทยการวิเคราะห์แสดงให้เห็นทักษะของชนชั้นกลางไทยในการจัดการและสร้างผลกำไรจากความเป็นไทย