โครงการและการออกแบบวัดบางกุ้งเพื่อเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช

Abstract

วัดบางกุ้ง เป็นพื้นที่สำคัญทางประวัติศาสตร์สมัยต้นกรุงธนบุรี เกิดวีรกรรมการกอบกู้เอกราชของสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชและเหล่าทหารอาสาไทย – จีน ค่ายบางกุ้ง ซึ่งมีชัยชนะเหนือกองทัพพม่า เป็นการประกาศพระราชอำนาจ ความเป็นผู้นำ สร้างขวัญกำลังใจและยังความมั่นคงเป็นปึกแผ่นให้แก่อาณาประชาราษฎร์หลังจากการพ่ายแพ้เสียกรุงเพียงไม่นาน ทั้งนี้ในวาระครบรอบ 250 ปีแห่งการปราบดาภิเษกและสถาปนากรุงธนบุรีในปี พ.ศ. 2560 จึงเห็นสมควรที่จะแสดงความสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณเพื่อเป็นอนุสรณ์แห่งวีรกรรมการศึกค่ายบางกุ้ง ประกอบกับในปัจจุบันวัดบางกุ้งจัดพื้นที่ส่วนหนึ่งเพื่อรำลึกถึงเหตุการณ์ในครั้งนั้นและมีโบราณสถานอุโบสถเก่าแก่ของวัดเป็นสถานที่อันมีชื่อเสียง ส่งผลให้วัดมีสภาพส่วนหนึ่งเป็นสถานที่ท่องเที่ยวที่ต้องรองรับนักท่องเที่ยวเป็นจำนวนมาก เกิดผลกระทบต่อการใช้งานระหว่าง พระภิกษุสงฆ์ ฆราวาสที่มาวัดและนักท่องเที่ยว ดังนั้นจึงเสนอแนะโครงการออกแบบวางผังวัดบางกุ้งเพื่อการเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชรวมทั้งปรับปรุงพื้นที่การใช้งานให้เหมาะสมกับบริบทในปัจจุบัน ในการวิจัยมีแนวทางในการศึกษาโดยทำการศึกษาข้อมูลภาคเอกสารเพื่อสืบค้นข้อมูลทางด้านประวัติศาสตร์เกี่ยวกับสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชและจังหวัดสมุทรสงคราม เพื่อชี้ให้เห็นถึงความสำคัญและเพื่อเชื่อมโยงไปสู่การศึกษาเชิงสถาปัตยกรรม เกี่ยวกับสถาปัตยกรรมสำคัญในสมัยกรุงธนบุรีและวัดสำคัญอันแสดงออกถึงเอกลักษณ์ของพื้นที่จังหวัดสมุทรสงคราม รวมไปถึงการใช้รูปสัญลักษณ์เพื่อสื่อความหมายถึงพระมหากษัตริย์ในสถาปัตยกรรมพระพุทธศาสนา ทั้งนี้เพื่อนำข้อมูลที่ได้เป็นแนวทางสำหรับการออกแบบโครงการ โดยทำการวางผังกำหนดพื้นที่การใช้งานระหว่างวัดและพื้นที่ของการท่องเที่ยวเชิงประวัติศาสตร์และการออกแบบสถาปัตยกรรมเพื่อแสดงออกถึงการเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชและการเป็นอนุสรณ์แห่งวีรกรรมการศึกค่ายบางกุ้ง ผลของการวิจัยสามารถใช้เพื่อเสนอแนะรูปแบบของงานสถาปัตยกรรมไทยอันเป็นเอกลักษณ์ของท้องถิ่นจังหวัดสมุทรสงครามและเพื่อการเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช รวมถึงการเป็นวัดสำคัญที่เกี่ยวข้องกับการท่องเที่ยวเชิงประวัติศาสตร์ ตลอดจนการเป็นวัดท้องถิ่นในบริบทของสังคมปัจจุบัน