แนวทางการปรับปรุงพื้นที่เปลี่ยนถ่ายการสัญจรอนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ กรุงเทพมหานคร

Abstract

วิทยานิพนธ์นี้มีจุดประสงค์เพื่อเสนอแนวทางการปรับปรุงพื้นที่เปลี่ยนถ่ายการสัญจรอนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิโดยเน้นการปรับปรุง ให้เป็นทั้งจุดเชื่อมต่อการเดินทาง (node) ที่มีประสิทธิภาพ ควบคู่กับการเป็นสถานที่ (place) ที่สำคัญและมีความหมาย เป็นที่ตั้งของภูมิสัญลักษณ์ระดับเมือง รวมทั้งเป็นย่านพาณิชย์พักอาศัยที่มีเอกลักษณ์ โดยทำการศึกษาวิเคราะห์พื้นที่ในเชิงกายภาพ จินตภาพ เศรษฐกิจ และสังคม พื้นที่อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิเป็นศูนย์กลางการคมนาคมที่สำคัญแห่งหนึ่งของกรุงเทพฯ ตั้งอยู่บนถนนสายหลักที่เชื่อมโยงระหว่างกรุงเทพและปริมณฑล พื้นที่โดยรอบวงเวียนอนุสาวรีย์ฯ เป็นพื้นที่เปลี่ยนถ่ายการสัญจรของระบบขนส่งหลากหลายประเภท ในอนาคตบริเวณนี้ยังเป็นจุดเชื่อมต่อกับรถไฟฟ้าใต้ดิน (MRT) ส่งผลให้ดึงดูดพื้นที่การค้าและการบริการที่หลากหลาย แต่ในปัจจุบันและแนวโน้มในอนาคต พื้นที่ไม่สามารถรองรับสภาพการณ์ดังกล่าวได้อย่างมีประสิทธิภาพ อันเนื่องจากขาดการเชื่อมต่อโครงข่ายการสัญจรที่เป็นระบบ ทำให้การผ่านและเข้าถึงของผู้คน และการพัฒนาพื้นที่ทำได้ไม่ทั่วถึงทุกบริเวณ เกิดเป็นพื้นที่ปิดล้อมขนาดต่างๆ ที่ขาดการเข้าถึง ทำให้เกิดการใช้พื้นที่อย่างหนาแน่นเฉพาะบริเวณแนวแกนถนนสายหลัก ในขณะที่พื้นที่ด้านในกลับมีกิจกรรมที่เบาบาง พื้นที่สาธารณะโดยรอบองค์อนุสาวรีย์ฯ กลายเป็นเกาะกลางถนนที่ไม่มีการใช้ประโยชน์น้อยเนื่องจากถูกปิดล้อมด้วยถนนที่มีการจราจรอย่างคับคั่ง ทั้งนี้สภาพการปิดล้อมที่ไม่เหมาะสมเป็นจำนวนมากในพื้นที่ ทำให้ผู้คนขาดการรับรู้ความเป็นย่านสำคัญในภาพรวม ไม่เกิดความสง่างามของบริเวณที่เป็นที่ตั้งของภูมิสัญลักษณ์ระดับเมือง จากการวิเคราะห์ปัญหาและศักยภาพของพื้นที่ นำไปสู่การนำเสนอแนวทางพัฒนาในการวางผังเพื่อปรับปรุงพื้นที่เปลี่ยนถ่ายการสัญจรอนุสาวรีย์ฯโดยจำแนกเป็น มิติเชิงสัณฐาน: โดยการเชื่อมต่อโครงข่ายการสัญจรเพื่อให้เกิดการเข้าถึงจากพื้นที่ด้านนอกไปสู่ด้านในอย่างมีลำดับศักย์ เอื้อให้เกิดการแทรกซึมเลื่อนไหลของผู้คนและกิจกรรม รวมทั้งเชื่อมโยงเส้นทางใต้ดินไปสู่พื้นที่สาธารณะโดยรอบองค์อนุสาวรีย์ฯ อย่างเหมาะสม/มิติเชิงจินตภาพ: โดยการปรับปรุงมวลอาคารและพื้นที่ว่างให้เกิดการรับรู้อย่างเป็นเอกภาพ ปรับปรุงองค์ประกอบทางภูมิทัศน์ ส่งเสริมความสง่างามของภูมิสัญลักษณ์ระดับเมือง มิติทางเศรษฐกิจและสังคม: โดยการผสมผสานพื้นที่กิจกรรมที่ดึงดูดการใช้งานทั้งผู้คนภายนอกและภายในพื้นที่เพื่อให้เกิดความหลากหลายของผู้คนและกิจกรรมตลอดวัน ประกอบกับวางแผนประโยชน์การใช้ที่ดินและอาคาร ให้สอดคล้องกับลำดับศักย์ของถนนและทางเดินเท้า เพื่อให้มีลำดับการเข้าถึงที่เหมาะสม เกิดการพัฒนาทั่วบริเวณพื้นที่ แนวคิดในการพัฒนานี้สามารถใช้เป็นข้อมูลพื้นฐานในการนำไปประยุกต์ใช้กับพื้นที่อื่นๆที่มีปัญหาและศักยภาพใกล้เคียงกันได้