การพัฒนาพื้นที่สีเขียวตามหลักแนวคิดโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพ กรณีศึกษาโรงพยาบาลพระมงกุฏเกล้า

Abstract

ในช่วง 30 ปีที่ผ่านมา แนวคิดในการพัฒนาโรงพยาบาล เริ่มให้ความสำคัญกับการป้องกันและการส่งเสริมสุขภาพ โดยเปลี่ยนภาพพจน์ของโรงพยาบาลจากโรง”ซ่อมสุขภาพ”เป็น สถานที่ ”สร้างสุขภาพ” แนวคิดโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพจึงเป็นแนวคิดหนึ่งที่นำมาช่วยในการพัฒนาโรงพยาบาลให้เอื้อต่อการส่งเสริมสุขภาพของผู้ป่วย ญาติ และบุคลากร การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยสำคัญในพัฒนาพื้นที่สีเขียวของโรงพยาบาลให้เอื้อต่อการส่งเสริมสุขภาพ โดยใช้โรงพยาบาลพระมงกุฎเกล้าเป็นกรณีศึกษา เนื่องจากพบว่าโรงพยาบาลพระมงกุฎเกล้ามีพื้นที่สีเขียวหลักขนาดใหญ่ที่มีการจัดเตรียมพื้นที่ภายนอกอาคารสำหรับผู้ใช้ไว้บ้างแล้ว และค้นหาศักยภาพและปัญหาของพื้นที่สีเขียวหลัก พร้อมทั้งเสนอแนะแนวทางการพัฒนาศักยภาพพื้นที่สีเขียวหลักให้เอื้อต่อการส่งเสริมสุขภาพ การวิจัยนี้แบ่งเป็น 4 ขั้นตอน 1) ศึกษาเอกสารที่เกี่ยวข้องเพื่อสรุปปัจจัยสำคัญในพัฒนาพื้นที่สีเขียวหลักของโรงพยาบาลให้เอื้อต่อการส่งเสริมสุขภาพ 2) สำรวจและเก็บข้อมูลในพื้นที่ศึกษาทั้งด้านกายภาพและผู้ใช้ โดยใช้ปัจจัยที่ได้จากการศึกษาเอกสาร เป็นเกณฑ์ในการเก็บข้อมูล 3) วิเคราะห์และสรุปศักยภาพและปัญหาของพื้นที่สีเขียวหลักในโรงพยาบาลพระมงกุฎเกล้าต่อการส่งเสริมสุขภาพ 4) เสนอแนะแนวทางการพัฒนาศักยภาพพื้นที่สีเขียวหลักให้เอื้อต่อการส่งเสริมสุขภาพ จากผลการศึกษาพบว่า ปัจจัยสำคัญในพัฒนาพื้นที่สีเขียวหลักของโรงพยาบาลให้เอื้อต่อการส่งเสริมสุขภาพ สามารถประมวลเป็นข้อพิจารณาได้ 2 กลุ่มใหญ่ คือ 1) ปัจจัยพื้นฐานที่จำเป็นได้แก่ การเข้าถึง ความปลอดภัยและสิ่งอำนวยความสะดวก และ 2) ปัจจัยที่เอื้อต่อการส่งเสริมสุขภาพ ได้แก่ การมีสิ่งแวดล้อมที่ส่งเสริมกิจกรรมการเคลื่อนไหวร่างกายและการออกกำลังกาย การสนับสนุนการปฏิสัมพันธ์ทางสังคม การมีองค์ประกอบทางธรรมชาติ และการมีกิจกรรมทางเลือกที่หลากหลาย ซึ่งพื้นที่สีเขียวหลักในโรงพยาบาลพระมงกุฎเกล้า มีลักษณะทางกายภาพที่มีศักยภาพสอดคล้องกับปัจจัยในการส่งเสริมสุขภาพ ที่สามารถพัฒนาให้เอื้อต่อการส่งเสริมสุขภาพและตอบสนองความต้องการของผู้ใช้ทุกกลุ่ม แต่ปัจจัยพื้นฐานยังต้องได้รับการปรับปรุง ให้เหมาะสมกับผู้ใช้แต่ละประเภท โดยเฉพาะประเด็นการแบ่งประเภทพื้นที่เพื่อแยกการใช้งานเฉพาะของผู้ป่วย การเข้าถึงที่สะดวกและอยู่ในระยะที่เหมาะสมของผู้ป่วยและคนภายนอก ความปลอดภัยในการใช้พื้นที่ ตลอดจนสิ่งอำนวยความสะดวก