ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับภาพลักษณ์ด้านรูปร่างและความสัมพันธ์กับความรู้สึกภาคภูมิใจในตนเอง ของนักเรียนมัธยมปลาย สังกัดกรมสามัญศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ ในเขตกรุงเทพมหานคร

Abstract

ศึกษาปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับภาพลักษณ์ด้านรูปร่างและความสัมพันธ์ กับความรู้สึกภาคภูมิใจในตนเอง ของนักเรียนมัธยมปลาย สังกัดกรมสามัญศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ ในเขตกรุงเทพมหานคร จำนวน 1,297 คน จากนักเรียน 12 โรงเรียน โดยใช้แบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคล แบบวัดภาพลักษณ์ด้านรูปร่าง และแบบวัดความภาคภูมิใจในตนเอง วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้โปรแกรม SPSS for Windows สถิติที่ใช้ ได้แก่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน Independence t-test, One-way ANOVA, Scheff's method และ Multiple linear regression analysis ผลการศึกษาพบว่า คะแนนความรุ้สึกภาคภูมิใจในตนเองของกลุ่มตัวอย่างมีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 32.21 และค่าเบี่ยงเบนมาตรฐานเท่ากับ 6.93 พบว่ามีนักเรียน 68.1% ที่มีความรู้สึกภาคภูมิใจในตนเองในระดับพอใจปานกลาง ปัจจัยที่มีผลส่งเสริมคะแนนความรู้สึกภาคภูมิใจในตนเอง อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ P<0.05 ได้แก่ สมาชิกในครอบครัวไม่มีน้ำหนักเกิน มารดามีอาชีพธุรกิจส่วนตัว แผนการเรียนภาษาญี่ปุ่นและจีน ความสัมพันธ์ระหว่างเพื่อนแบบสนิทสนมกันดี โรงเรียนหญิงล้วน ผลการเรียน 2.00-2.99 รายได้ของครอบครัวมากกว่า 30,000 บาท ส่วนปัจจัยที่มีผลทำให้คะแนนความรู้สึกภาคภูมิใจในตนเองลดลง อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ P>0.05 ได้แก่ การมีโรค การควบคุมน้ำหนัก ผู้ที่อยู่อาศัยกับคนรู้จัก บิดามารดาแยกกันอยู่ บิดาอาชีพข้าราชการ น้ำหนักมาตรฐานแบบผอม การเกิดเป็นลำดับที่ 3 ภูมิลำเนากรุงเทพฯ ผลการศึกษาเกี่ยวกับภาพลักษณ์ด้านรูปร่างพบว่า คะแนนความพอใจในภาพลักษณ์ด้านรูปร่างของกลุ่มตัวอย่างมีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 2.04 และค่าเบี่ยงเบนมาตรฐานเท่ากับ 0.81 พบว่ามีนิสิต 66% ที่มีความพอใจในภาพลักษณ์ด้านรูปร่างระดับปานกลาง ปัจจัยที่มีผลส่งเสริมคะแนนความพอใจในภาพลักษณ์ด้านรูปร่าง อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ P<0.05 ได้แก่ สมาชิกในครอบครัวไม่มีน้ำหนักเกิน ไม่ควบคุมน้ำหนัก บิดาอาชีพพ่อบ้าน มารดาอาชีพรับราชการ น้ำหนักมาตรฐานแบบผอม แผนการเรียนภาษาญี่ปุ่นและจีน โรงเรียนชายล้วน ผลการเรียน 2.00-2.49, 2.50-2.99 รายได้ของครอบครัวระดับปานกลาง น้ำหนักน้อยกว่า 40 กก. ส่วนปัจจัยที่มีผลทำให้คะแนนความพอใจในภาพลักษณ์ด้านรูปร่างลดลง อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ P>0.05 ได้แก่ การมีโรค อาศัยอยู่กับคนรู้จัก สถานภาพครอบครัวแบบหย่าร้าง ความสัมพันธ์ระหว่างเพื่อนแบบทะเลาะกันประจำ การเกิดเป็นลำดับที่ 2 ภูมิลำเนาปริมณฑล และพบว่ามีความสัมพันธ์กันระหว่างความรู้สึกภาคภูมิใจในตนเอง กับความพอใจในภาพลักษณ์ด้านรูปร่างที่ระดับ P<0.01 นั่นคือ นักเรียนที่มีความรู้สึกภาคภูมิใจในตนเองที่ดีขึ้น จะทำให้พอใจในภาพลักษณ์ด้านรูปร่างสูงขึ้น