องค์ประกอบธาตุโลหะและปริมาณความเข้มข้นในฝุ่นละอองขนาดเล็ก ภายในห้องพักผู้ป่วยวิกฤตของโรงพยาบาล

Abstract

การศึกษานี้มีวัตุประสงค์เพื่อศึกษาความเข้มข้นของ PM2.5 PM2.5-10 และ PM10 ภายในห้องพักผู้ป่วยพิเศษ ห้องพักผู้ป่วยกุมารเวชกรรมวิกฤตในห้องแยกที่มีระบบความดันเป็นลบและห้องแยกที่มีระบบความดันเป็นบวกของโรงพยาบาลแห่งหนึ่งในกรุงเทพมหานคร ทำการวิเคราะห์องค์ประกอบธาตุเชิงคุณภาพในฝุ่นละอองด้วยเทคนิคแสงซินโครตรอน และวิเคราะห์เชิงปริมาณของธาตุ 13 ชนิด ได้แก่ Al V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn As Cd Sb Pb ด้วยเทคนิค ICP-MS พร้อมทั้งจำแนกแหล่งกำเนิดของธาตุในฝุ่นละอองด้วยเทคนิค Principal Component Analysis (PCA) และ Enrichment Factor (EF) ผลการศึกษาพบว่า ภายในห้องพักผู้ป่วยพิเศษมีความเข้มข้น PM2.5 PM2.5-10 และ PM10 ในช่วง 1.24-10.80, 2.74-11.37 และ 5.13-14.84 µg/m3 ตามลำดับ ห้องแยกที่มีระบบความดันเป็นลบ ความเข้มข้น PM2.5 PM2.5-10 และ PM10 ในช่วง 2.03-3.05, 5.32-5.44 และ 7.37-8.37 µg/m3 ตามลำดับ ห้องแยกที่มีระบบความดันเป็นบวก ความเข้มข้น PM2.5 PM2.5-10 และ PM10 ในช่วง 1.64-2.70, 4.37-4.58 และ 6.01-9.44 µg/m3 ผลการวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงคุณภาพของธาตุใน PM2.5 และ PM2.5-10 จากทั้ง 3 ห้อง มีธาตุที่พบเฉพาะภายในอาคารคือ Al ธาตุที่พบเฉพาะภายนอกอาคารคือ Cu และ Ni ธาตุที่พบทั้งภายในและภายนอกอาคารคือ Si Cl K Ti Fe Mn Zn และ Cr ชนิดของธาตุจากฝุ่นละอองภายในอาคารที่คล้ายคลึงกับ Curvularia lunata (ราดำ) ได้แก่ Cl K Ti Fe Zn Cr และ Mn และ Fusarium spp. (ราขาว) ได้แก่ Cl K Ti Fe Zn และ Cr ผลการวิเคราะห์องค์ประกอบธาตุในฝุ่นละอองภายในอาคารทั้ง 3 ห้อง และภายนอกอาคาร มีธาตุปริมาณหลัก (>10 ng/m3) ที่พบคือ Al Fe และ Zn ธาตุที่มีปริมาณรอง (1-10 ng/m3) คือ Cr Mn Ni และ Cu สำหรับธาตุ V Co As Cd Sb และ Pb ช่วงความเข้มข้นที่พบค่อนข้างกว้างตั้งแต่ 0.02-73.95 ng/m3 เมื่อวิเคราะห์จำแนกแหล่งกำเนิดของธาตุในฝุ่นละอองด้วยเทคนิค PCA และ EF สามารถจำแนกแหล่งกำเนิดของ PM2.5 และ PM2.5-10 ได้ 2 กลุ่มหลัก คือ 1) จากแหล่งกำเนิดตามธรรมชาติที่มีอยู่โดยทั่วไปในดินและหินจากเปลือกโลกและฟุ้งกระจายอยู่ในอากาศ คือ As V Al และ Fe และ 2) แหล่งกำเนิดจากกิจกรรมของมนุษย์ เช่น ปลดปล่อยจากการจราจร การเผาไหม้ของเชื้อเพลิงและจากอุตสาหกรรม คือ Cu Pb Ni Cr Co Cd Zn Sb และ Mn